Μία φορά την εβδομάδα, ο Μπερνάρ Ντρο, ένας διακριτικός Γάλλος, συμμετέχει στη μυστική ζωή των Βερσαλλιών, ένα παλάτι στο οποίο, αν και δεν υπάρχουν βασιλείς, συμβαίνουν πολλά μακριά από τα αδιάκριτα βλέμματα των επισκεπτών του. O κ. Ντρο είναι ο επίσημος ωρολογοποιός του παλατιού και είναι υπεύθυνος για το κούρδισμα και την επισκευή των 100 ρολογιών που βρίσκονται στο εσωτερικό του. Κάθε Δευτέρα, που το παλάτι είναι κλειστό για τους επισκέπτες, ξεκινά τη μοναχική του αποστολή με τη βοήθεια των εργαλείων του και μιας βαριάς αρμαθιάς κλειδιών. Ολα τα ρολόγια είναι αντίκες του 18ου αιώνα, και πολλά από αυτά, εκτός από την ώρα και την ημερομηνία, καταγράφουν και τις κινήσεις των πλανητών. Τίποτα από αυτά δεν μοιάζει να πτοεί τον 49χρονο κ. Ντρο, έναν άνθρωπο με θλιμμένο πρόσωπο και μεγάλο μουστάκι, ο οποίος φοράει ένα απλό ρολόι με μπαταρία. Μπαινοβγαίνει από τους δαιδαλώδεις διαδρόμους και σκάλες του παλατιού, μέσα από τα σαλόνια και τα άλλα δωμάτια, σαν να επισκέπτεται ένα παλιό οικογενειακό σπίτι και κάθε τόσο σταματά για να διορθώσει ένα δείκτη εδώ κι ένα εκκρεμές λίγο πιο ‘κεί.
Σημασία στην παράδοση
Γιατί, όμως, έχει τόση σημασία να λειτουργούν τόσο άψογα τα ρολόγια μέσα σε ένα παλάτι όπου ο χρόνος μοιάζει να έχει σταματήσει; «Μα, τα ρολόγια ανήκουν εδώ. Θα πρέπει και να διατηρήσουν την ομορφιά τους και να λειτουργούν σωστά. Τα ρολόγια που δεν λειτουργούν σωστά δεν παρουσιάζουν ωραίο θέαμα», τονίζει ο κ. Ντρο με τον αέρα του ειδικού.
Δεν είναι όμως μόνον η ακρίβεια, η οποία ορίζει τον ρόλο του επίσημου ωρολογοποιού. Οι Γάλλοι δίνουν μεγάλη σημασία στην παράδοση, αν και έχουν αρχίσει πια να συμβιβάζονται με τα αμερικανικού τύπου προϊόντα μαζικής παραγωγής. H απασχόληση του κ. Ντρο μπορεί να είναι μοναδική, όμως αποτελεί ένα τρανταχτό παράδειγμα της ενέργειας και του χρήματος που δαπανά η χώρα για να συντηρήσει τα κειμήλιά της, τα σπουδαία της μουσεία, και μαζί με αυτά, πολλοί πιστεύουν, την πολιτιστική της κληρονομιά. Δεν υπάρχει αμφιβολία πως η σπουδή για τη διατήρηση της παράδοσης και της πολιτιστικής κληρονομιάς δεν αποτελεί μόνο γαλλικό αλλά ευρύτερα ευρωπαϊκό χαρακτηριστικό. Ομως, οι Γαλλοι εκφράζουν πιο έντονα την ανάγκη τους να διατηρήσουν τη διαφορετικότητα της πολιτιστικής τους κληρονομιάς από τους υπόλοιπους Ευρωπαίους και συχνά προειδοποιούν ότι η παγκοσμιοποίηση, αν δεν τεθεί υπό έλεγχο, θα οδηγήσει στην απόλυτη εξομοίωση του κόσμου. H γαλλική κυβέρνηση έχει προσλάβει μια στρατιά ανδρών και γυναικών -ο αριθμός τους κυμαίνεται ανάλογα με τις ανάγκες που υπάρχουν κάθε φορά- για τη συντήρηση παλαιών αντικειμένων και έργων τέχνης.
Επένδυση στην Ιστορία
Το να επενδύει κανείς στην Ιστορία έχει και τα ανταλλάγματά του. H Γαλλία, η οποία είναι ένας από τους μεγαλύτερους τουριστικούς προορισμούς του κόσμου, υποδέχθηκε 75 εκατομμύρια τουρίστες το 2004, ενώ μόνο τις Βερσαλλίες επισκέπτονται κάθε χρόνο 10 εκατομμύρια άνθρωποι. Οι υπεύθυνοι των ανακτόρων τονίζουν ότι η συντήρηση των 700 δωματίων του και των χιλιάδων παραθύρων, αγαλμάτων, πολυελαίων και κηροπηγίων απασχολεί εκατοντάδες ανθρώπους, από την εποχή ακόμη που μεταφέρθηκε στις Βερσαλλίες ο Λουδοβίκος ο 14ος, το 1660.
Σήμερα το προσωπικό που ασχολείται με τη συντήρηση των ανακτόρων αριθμεί 900 ανθρώπους, αν και εκατοντάδες άλλοι έχουν ήδη προσληφθεί προκειμένου να αναλάβουν το δύσκολο έργο της ανακαίνισης του μουσείου. H ανακαίνιση ξεκίνησε το 2003 και αναμένεται να ολοκληρωθεί σε 17 χρόνια, ενώ το κόστος της θα ξεπεράσει τα 450 εκατομμύρια δολάρια. O κ. Ντρο ελπίζει πως το εγχείρημα θα περιλάβει και μερικά από τα πανάκριβα ρολόγια, τα οποία παραμένουν στις αποθήκες και χρειάζονται επισκευή. «Τα ρολόγια αποτελούσαν σημαντικό μέρος της καθημερινότητας του παλατιού, ακόμη και τον 17ο αιώνα», υποστηρίζει ιστορικός στο Κέντρων Ερευνών των Βερσαλλιών. «Υπήρχε συγκεκριμένη ώρα αφύπνισης του βασιλιά για τις προσευχές, τις κυβερνητκές συσκέψεις, τα γεύματα, τους περιπάτους, το κυνήγι, τα κοντσέρτα κ.λπ. Ολοι έπρεπε να είναι πάντα πολύ ακριβείς». O Λουδοβίκος ο 14ος δεν είχε έναν αλλά τέσσερις ωρολογοποιούς στην υπηρεσία του και όταν ταξίδευε τους έπαιρνε μαζί του, μαζί με αρκετά από τα ρολόγια του.
Σημασία στη μοναδικότητα
Αυτό αποδεικνύει τη σημασία των ρολογιών, αλλά και της τέχνης του κ. Ντρο, ο οποίος την έμαθε από τον πατέρα και τον παππού του. «Κάθε ρολόι εδώ είναι μοναδικό, διότι είναι φτιαγμένο σαν έργο τέχνης, πριν από την εποχή της μαζικής παραγωγής», υποστηρίζει ο κ. Ντρο.
Κατά την ξενάγηση, ο κ. Ντρο σταματά στο πιο παλιό ρολόι, με ημερομηνία κατασκευής 1706. «Κάθε ρολόι είναι τόσο διαφορετικό. Δεν μπορώ να το γνωρίζω μέχρι να το λύσω ολόκληρο και να μελετήσω προσεκτικά το κάθε εξάρτημά του. Και φυσικά, δεν υπάρχουν οδηγίες», τονίζει. O ωρολογοποιός ενεργοποίησε το μουσικό κουτί και έθεσε σε λειτουργία ένα μηχανικό σόου, το οποίο σπανίως ενεργοποιείται διότι, όπως τονίζει, «προκαλεί κυκλοφορική συμφόρηση μέσα στη συγκεκριμένη αίθουσα». Καθώς τα μικρά σφυριά χτυπούν, ένα ζευγάρι αετών χτυπάει τα φτερά του και η μινιατούρα ενός βασιλιά πάνω στον θρόνο του βγαίνει από το εσωτερικό του ρολογιού.
Ο κ. Ντρο στάθηκε με δέος μπροστά στο ρολόι του Πασμόν, το οποίο έχει πάρει το όνομά του από τον κατασκευαστή του, μηχανικό και αστρονόμο. Το ρολόι καλύπτεται από μια γυάλινη σφαίρα, στο εσωτερικό της οποίας χρυσά δακτυλίδια καταγράφουν τις κινήσεις των πλανητών. «Πρόκειται για ένα διαρκές ημερολόγιο, το οποίο μπορεί να δείξει την ημερομηνία μέχρι το 9999».
Για να δείξει πιθανώς ότι δεν ζει στο παρελθόν, ο κ. Ντρο ισχυρίζεται ότι έχει αναλάβει και τη συντήρηση των δύο γιγαντιαίων ηλεκτρονικών ρολογιών που βρίσκονται στο Στάδιο του Παρισιού. Ωστόσο, ο ίδιος προσδιορίζει την ανοχή του προς τον σύγχρονο τρόπο ζωής. «Δεν χρησιμοποιώ ποτέ κινητό τηλέφωνο», τονίζει. «Προκαλεί πολύ άγχος και εγώ στη δουλειά μου πρέπει να είμαι πάντα συγκεντρωμένος».