«Berliblues» τιτλοφορεί μεγάλο αφιέρωμα στη Γερμανία, με αφορμή τις σημερινές ομοσπονδιακές εκλογές, ο βρετανικός «Guardian». Παρά την κακεντρέχεια που υποκρύπτει η αντικειμενικότητα του συντάκτη, στο κείμενο αποτυπώνεται η οργή, η απογοήτευση και η απαισιοδοξία που γεννά η οικονομική και κοινωνική κατάσταση στους πολίτες της χώρας, στην οποία συντελέσθηκε το μεγαλύτερο οικονομικό θαύμα της μεταπολεμικής Ευρώπης. Αποτυπώνεται στην παράθεση αποσπάσματος Γερμανού αρθρογράφου της «Berliner Zeitung» με πυρήνα τη «Δημοκρατία του Βερολίνου», τρίτη στη σειρά μετά της Βαϊμάρης και της Βόννης. Εκεί γίνεται, όχι δίχως χλεύη, αναφορά στους Γερμανούς εκπροσώπους της γενιάς του ’68, που άρχισαν την πολιτική τους σταδιοδρομία «εμφορούμενοι από μίσος για την αυτάρεσκη απάθεια των αστών και μεσοαστών της Δυτικής Γερμανίας». «Οταν αντελήφθησαν ότι σε αυτήν ακριβώς την απάθεια κρύβεται ο παράδεισος των εργαζομένων, ήρθε η επανένωση και τους κατέλαβε εξαπίνης. Δεν πρόλαβαν να συνάψουν ειρήνη με τη Δημοκρατία της Βόννης και αυτή αποδήμησε εις Κύριον. Τώρα με τη Δημοκρατία του Βερολίνου η χώρα μας έγινε φυσιολογική. Οι πλούσιοι πλουσιότεροι και οι φτωχοί φτωχότεροι», είναι η πικρή διαπίστωση, προφανώς εμπνευσμένη και από την περίφημη ρήση του Γκέρχαρντ Σρέντερ το 1999 «η Γερμανία είναι σήμερα ένα φυσιολογικό κράτος».
Εργασιακή ανασφάλεια
Το βρετανικό αφιέρωμα ασχολείται και με το Βόλφσμπουργκ, το βασίλειο της Volkswagen, «μεγάλο όσο το Μονακό, μικρογραφία της σημερινής Γερμανίας, τόπο ανασφάλειας και απαισιοδοξίας», όπου οι αποταμιεύσεις είναι οι υψηλότερες μετά το B΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, αφού όλοι φοβούνται ότι το εκεί εργασιακό καθεστώς, εξαιρετικά ευνοϊκό σε σχέση με άλλες επαγγελματικές τάξεις, πλησιάζει στο τέλος του. Είναι και η πρόσφατη ανάμνηση του Πέτερ Χαρτς που εκτρέφει τη μελαγχολία. O διευθυντής προσωπικού της VW και «πατέρας» του πακέτου μεταρρυθμίσεων στην αγορά εργασίας, της κορωνίδας αυτής του φιλόδοξου προγράμματος του Γκέρχαρντ Σρέντερ, παραιτήθηκε τον περασμένο Ιούλιο εξαιτίας σκανδαλώδους υπόθεσης. Σε αυτήν φέρονται αναμεμιγμένοι ηγέτες των συνδικαλιστών, οι οποίοι ως μέλη του Δ.Σ. προάσπιζαν υποτίθεται τα συμφέροντα των εργαζομένων. Τώρα κατηγορούνται ότι με έξοδα της εταιρείας απολάμβαναν πολυτελείς διακοπές και τη συντροφικότητα κυριών με ακριβά γούστα.
Ατυχώς λοιπόν οι πικρόχολες διαπιστώσεις του «Guardian» αποτυπώνουν μια πραγματικότητα. Με τη διαφορά ότι η πραγματικότητα αυτή δεν είναι αποκλειστικά γερμανική. H καχεξία στις ιδέες και τα οράματα, η ατολμία στις αποφάσεις, η υπόκλιση στις πολιτικές σκοπιμότητες και τις πελατειακές σχέσεις, και η απώλεια μέτρων και σταθμών αποτελούν κοινό τόπο στην Ευρώπη, τη Δύση και τον κόσμο ολόκληρο. Θα μπορούσε λοιπόν κανείς να προτείνει, ως αντίλογο στο αφιέρωμα του «Guardian» μια βόλτα σε υποβαθμισμένες συνοικίες βρετανικών μεγαλουπόλεων, όπου σίγουρα οι εικόνες θα κάνουν όσους φοβούνται την προσεχή έκρηξη ενός «νέου προλεταριάτου», να αισθανθούν ακόμη πιο ανήσυχοι.
Αυτό δεν φέρνει την παρηγοριά σε όσους διερωτώνται πώς είναι δυνατόν η Γερμανία, από πρωτοπόρος της τεχνολογίας και της βιομηχανίας, από πρότυπο και κινητήριος δύναμη της Ευρώπης, να κινδυνεύει να πέσει άδοξα θύμα της «παγκοσμιοποίησης». Ούτε εξηγεί γιατί Σοσιαλδημοκράτες και Πράσινοι, ανέδειξαν σε παράγοντα της αναμέτρησης την ψήφο των Τούρκων μεταναστών, που έχουν αποκτήσει γερμανική ιθαγένεια. O Γιόσκα Φίσερ έκανε πολλούς να απορήσουν όταν, λησμονώντας και αυτός ότι προέρχεται από τη γενιά του `68, υπενθύμισε το σημαντικό για τη Δύση ρόλο της Τουρκίας κατά τον Ψυχρό Πόλεμο. Πιο πρόσφατα, την Πέμπτη, κατηγόρησε για αφροσύνη την Αγκελα Μέρκελ και τους Χριστιανοδημοκράτες, που προτιμούν το προνομιακό καθεστώς και όχι την πλήρη ένταξη της Τουρκίας στην Ευρώπη.
Ανεξαρτήτως όλων αυτών, επειδή η Γερμανία διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στην Ευρώπη, οι σημερινές εκλογές χαρακτηρίζονται από όλους ανεξαιρέτως, ιδιαίτερα κρίσιμες. Οι τελευταίες σφυγμομετρήσεις του έγκυρου Ινστιτούτου Allensbach για λογαριασμό της «Frankfurter Allgemeine Zeitung» έδιναν 41,5% στους Χριστιανοδημοκράτες και 8% στους Ελεύθερους Δημοκράτες, άρα 49,5% στον κεντροδεξιό συνασπισμό. Οι Σοσιαλδημοκράτες με 32,5%, οι Πράσινοι με 7% και το Αριστερό Κόμμα του Οσκαρ Λαφοντέν με 8, 5%, συγκέντρωναν όλοι μαζί 48% – ο Γκέρχαρντ Σρέντερ έχει αποκλείσει κάθε ενδεχόμενο σύμπραξης με τον κ. Λαφοντέν. Οι καλοπροαίρετοι εύχονται η έκβαση των εκλογών αυτών να γίνει η αφετηρία μιας νέας πορείας για τη Γερμανία, ώστε αυτή να ξαναβρεί τους ρυθμούς της, απαλλαγμένη από την ατολμία, την οργή και την απαισιοδοξία.