Στις προηγούμενες εκλογές ο Γκέρχαρντ Σρέντερ εξασφάλισε την επανεκλογή του, επειδή η Αριστερά, ειδικότερα, το Κόμμα του Δημοκρατικού Σοσιαλισμού (PDS), απέτυχε να υπερβεί το όριο του 5% και να εκπροσωπηθεί στο Μπούντεσταγκ. Σήμερα αναμένεται να συμβεί ακριβώς το αντίθετο. Η επιτυχημένη -όπως αποδεικνύεται από όλες τις τελευταίες δημοσκοπήσεις- σύμπραξη του PDS και του νέου Κόμματος για την Απασχόληση και την Κοινωνική Δικαιοσύνη (WASG) αναμένεται να στοιχίσει στον κοκκινοπράσινο συνασπισμό την ανανέωση της θητείας του. Αυτή η δυναμική του νεότευκτου σχηματισμού δύσκολα θα υπήρχε αν απουσίαζαν από την ηγεσία του δύο από τις πιο δημοφιλείς, αλλά και αμφιλεγόμενες πολιτικές προσωπικότητες της χώρας, ο Οσκαρ Λαφοντέν και ο Γκρεγκόρ Γκίζι.
Εύκολοι στόχοι
Το PDS ανέκαθεν διέθετε σημαντικά ερείσματα στο ανατολικό τμήμα της χώρας, όπου σε ορισμένες περιοχές ξεπερνούσε και το 25%. Ωστόσο, δεν ήταν σέξι στο δυτικό τμήμα της Γερμανίας. Αυτό το σεξ απίλ λοιπόν κλήθηκαν να προσδώσουν στο νέο πολιτικό σχηματισμό με το περιεκτικό όνομα «Αριστερό Κόμμα» (Linkspartei) το δίδυμο Λαφοντέν – Γκίζι. (Ο επικεφαλής του PDS, Λόταρ Μπίσκι, πιθανότατα «κόπηκε» από έτερον ήμισυ του τέως σοσιαλδημοκράτη ηγέτη ως αντιτηλεοπτικός, πλήρως ταυτισμένος με το ανατολικογερμανικό καθεστώς). Αντίθετα ο Γκρεγκόρ Γκίζι είχε συνυπάρξει σε πολλά τηλεοπτικά πάνελ με τον Οσκαρ Λαφοντέν και παρά τις ιδεολογικές τους διαφορές, οι δύο άνδρες είχαν αναμφισβήτητη χημεία μεταξύ τους. Ο κ. Λαφοντέν είναι δεινός ρήτορας, εμπνέει τους πολίτες και έχει θαυμαστές ειδικά στις τάξεις των απογοητευμένων οπαδών των σοσιαλδημοκρατών, καθώς πρόλαβε και έφυγε νωρίς από τη θέση του τσάρου της οικονομίας στην πρώτη κυβέρνηση Σρέντερ, χωρίς να υποστεί τη δεδομένη κυβερνητική φθορά. Ανάλογες αρετές διαθέτει και ο εξίσου φωτογενής κ. Γκίζι, ο οποίος επίσης πρόλαβε και αναχώρησε νωρίς από την τοπική κυβέρνηση του Βερολίνου όταν διαπίστωσε ότι ο κοκκινοκόκκινος συνασπισμός λαμβάνει παρόμοια αντιλαϊκά μέτρα με αυτά της ομοσπονδιακής κυβέρνησης. Αυτές οι τάσεις φυγής -και μάλιστα την κρισιμότερη στιγμή- τόσο του κ. Γκίζι όσο και του κ. Λαφοντέν, τους έχουν καταστήσει εύκολους στόχους, στιγματίζοντάς τους ως φυγόπονους, εχθρούς της Realpolitik, τιμητές των πάντων εκ του ασφαλούς.
Αμφότεροι έχουν κατηγορηθεί άλλωστε για λαϊκισμό και οπορτουνισμό. «Μην φοβάστε την παγκοσμιοποίηση», καλόπιανε το 1999 ο εκσυγχρονιστής Οσκαρ τα πλήθη του Σιάτλ στο ομώνυμο βιβλίο του, αλλά σταδιακά άρχισε να τη φοβάται και ο ίδιος, αλλιώς δεν εξηγείται ο εναγκαλισμός της Attac, της πλέον μαχητικής οργάνωσης του κινήματος εναντίον της παγκοσμιοποίησης. Εχει διατελέσει αρθρογράφος της εφημερίδας Bild του ομίλου Αξελ Σπρίνγκερ, του πιο κίτρινου ταμπλόιντ της χώρας, που αποτελούσε κόκκινο πανί για τους Γερμανούς αριστερούς από τη δεκαετία του ’60 και λόγω του ρόλου της -με έμμεσες εκκλήσεις στα σχετικά της άρθρα- στην απόπειρα δολοφονίας του κόκκινου Ρούντι Ντούτσκε.
Μεγάλες αντιφάσεις
Η καρδιά τού επίσης (;) κόκκινου Οσκαρ κατά περιόδους έχει «χτυπήσει αριστερά» (όπως ο τίτλος του δεύτερου βιβλίου του), κεντρώα και εσχάτως ακροδεξιά. Η ξενοφοβική ρητορική του ξένισε ακόμη και τους φανατικότερους θαυμαστές του. Ειδικά η παρεξηγήσιμη χρήση του όρου «Fremdarbeiter» (ξένοι εργάτες) αντί του πολιτικά ορθού «Gastarbeiter» (φιλοξενούμενοι εργάτες) προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων στη Γερμανία από μερίδα του αριστερού κόσμου. «Το κράτος έχει υποχρέωση να εμποδίσει να διολισθήσουν στην ανεργία οικογενειάρχες άνδρες και γυναίκες, επειδή οι ξένοι εργάτες τους παίρνουν τις δουλειές με τις χαμηλές αμοιβές τους», ήταν η φράση, που επέτρεψε σε πολλούς αναλυτές να μιλήσουν για πολιτική εκμετάλλευση των αταβιστικών ενστίκτων στη Γερμανία. Πέραν των ιδεολογικών ασυνεπειών του, μεγάλες αντιφάσεις παρουσιάζει και ο τρόπος ζωής του κόκκινου Οσκαρ. Οι πανάκριβες διακοπές του στη Μαγιόρκα αυτό το καλοκαίρι, λίγες εβδομάδες πριν από τις εκλογές, μάλλον αποτέλεσαν πρόκληση για τα πέντε εκατομμύρια ανέργους, στα οποία υποτίθεται ότι απευθύνεται το κόμμα του. Εξόχως αλλοπρόσαλλος είναι και ο Γκίζι: δηλώνει μεν μεταρρυθμισμένος κομμουνιστής, αλλά σε πολλά θέματα τον κατατρύχει το σταλινικό του παρελθόν.
Βήμα σε απελπισμένους
Η κοινή κάθοδος των δύο κομμάτων και των δύο ανδρών πάντως είχε οφέλη για ολόκληρο το πολιτικό σύστημα. Οι σοσιαλδημοκράτες υποχρεώθηκαν να μετακινηθούν αριστερότερα και να αποσαφηνίσουν με διακριτό τρόπο τις διαφορές τους από τους χριστιανοδημοκράτες. Το Αριστερό Κόμμα προσφέρει ένα βήμα σε όλους τους απελπισμένους και καταφρονεμένους, προσελκύοντας τις ψήφους διαμαρτυρίας. Ετσι αναμένεται να καταποντιστούν οι πολυδιασπασμένοι ακροδεξιοί σχηματισμοί, με επικεφαλής το Εθνικοσοσιαλιστικό Κόμμα (NDP), που παραδοσιακά αποτελούν τη δεξαμενή των αρνητικών ψήφων. Τέλος σε περίπτωση μεγάλου συνασπισμού Σοσιαλδημοκρατών – Χριστιανοδημοκρατών το Κόμμα των Λαφοντέν και Γκίζι είναι βέβαιο ότι θα αποτελέσει μία σοβαρή αντιπολίτευση – υπό τον όρο ότι το ταιριαστό δίδυμο θα συμβιώσει αρμονικά στην ηγεσία.