Βαρύνουσας σημασίας σύμφωνο πολιτικής και κυρίως στρατιωτικής συνεργασίας Ρωσίας-Ουζμπεκιστάν υπέγραφαν χθες στο Κρεμλίνο ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν και ο Ουζμπέκος ομόλογός του Ισλάμ Καρίμοφ. Βάσει του συμφώνου, η Ρωσία θα έχει τη δυνατότητα ανάπτυξης στρατευμάτων στο έδαφος του Ουζμπεκιστάν, από το οποίο απομακρύνθηκαν πρόσφατα οι αμερικανικές βάσεις, που είχαν εγκατασταθεί εκεί μετά τον πόλεμο του Αφγανιστάν.
Το σύμφωνο, το οποίο αναλυτές κρίνουν ειδικού βάρους για την Κεντρική Ασία, υπεγράφη ενώ στο Αζερμπαϊτζάν και την πρωτεύουσα του Μπακού, μία εβδομάδα μετά τη διεξαγωγή των κοινοβουλευτικών εκλογών, επικράτησε ατμόσφαιρα «επαναστατική», με διαδηλώσεις της αντιπολίτευσης και τις χαρακτηριστικές πλέον πορτοκαλί σημαίες. Το απόγευμα της χθεσινής ημέρας ο Βλαντίμιρ Πούτιν υποδέχτηκε στο γραφείο του, τον πρόεδρο του Ουζμπεκιστάν Ισλάμ Καρίμοφ. Ωστόσο, η προσέγγιση Μόσχα – Τασκένδης μονοπώλησε το ενδιαφέρον, δοθέντος ότι μοιραία επηρεάζει την ισορροπία δυνάμεων στην Κεντρική Ασία προς όφελος της Ρωσίας.
Ουσιαστικά πρόκειται για τη σύμπηξη συμμαχίας, δοθέντος ότι το σύμφωνο προβλέπει ότι οι δύο χώρες εγγυώνται την αμοιβαία παροχή στρατιωτικής υποστήριξης, ακόμη και σε περιπτώσεις εξεγέρσεων, όπως εκείνη τον περασμένου Μαΐου στο Αντιζάν -δηλαδή η Μόσχα έχει τη δικαιοδοσία να επέμβει, εάν απειληθεί το καθεστώς Καρίμοφ. Στο πλαίσιο εξάλλου του συμφώνου γίνεται λόγος και για αναβάθμιση του στρατιωτικού εξοπλισμού του Ουζμπεκιστάν. Ως αντάλλαγμα, η Τασκένδη θα επιτρέψει την εγκατάσταση αριθμητικά σημαντικής ρωσικής στρατιωτικής βάσης στο έδαφός της.
Ως προς το οικονομικό σκέλος της συμφωνίας, οι ρωσικοί κολοσσοί πετρελαίου και φυσικού αερίου «Λουκόιλ» και Γκαζπρόμ», αποκτούν προνομιακή πρόσβαση στους ενεργειακούς πόρους του Ουζμπεκιστάν. Το σύμφωνο συνεργασίας Ρωσίας – Ουζμπεκιστάν χαρακτηρίζεται από πολλούς πολιτική νίκη του προέδρου Πούτιν, ο οποίος βλέπει με ικανοποίηση τη βελτίωση των σχέσεων της Ρωσίας-Ουκρανίας, αλλά και την πιθανή ένωση Ρωσίας-Λευκορωσίας.
«Θα προχωρήσουμε ένα βήμα μπροστά για την ενδυνάμωση των σχέσεων με την υπογραφή του συμφώνου. Οι σχέσεις Ρωσίας Ουζμπεκιστάν ήταν πάντα άριστες. Υπάρχουν πλέον οι προϋποθέσεις να βελτιωθούν και να αναπτυχθούν περαιτέρω», δήλωσε ο Ρώσος πρόεδρος.
Ενδιαμέσως, στο Αζερμπαϊτζάν, παρά τις προσπάθεις Δυτικών και Ρώσων, η κατάσταση δεν έχει σταθεροποιηθεί. Για δεύτερη φορά μετά τις βουλευτικές εκλογές της περασμένης Κυριακής, η κεντρική πλατεία του Μπακού έγινε θέατρο διαδηλώσεων για 20.000 οπαδούς της αντιπολίτευσης. Ωστόσο, η έκβαση της «επανάστασης» παραμένει αβέβαιη, ελλείψει αξιόλογης ηγετικής φυσιογνωμίας.
Παρά ταύτα το «Εθνικό Μέτωπο», δηλαδή η συνασπισμένη αντιπολίτευση, κάλεσε τον κόσμο σε συνεχείς διαδηλώσεις από το μεσημέρι της προσεχούς Παρασκευής.
Ωστόσο, οι Αζέροι φαίνεται να φοβούνται ότι η στάση του προέδρου Αλίεφ έναντι της διαμαρτυρίας δεν θα είναι ανάλογη εκείνης του Εντβαρντ Σεβαρντνάντζε στη Γεωργία και του Γιανουκόβιτς στην Ουκρανία. Πάντως, ο κ. Αλίεφ, για να αποφύγει κλιμάκωση της έντασης διέταξε τη σύλληψη τεσσάρων τοπικών αξιωματούχων με τις κατηγορίες της παραποίησης αποτελεσμάτων και της κατάχρησης εξουσίας. Απέλυσε επίσης δυο κυβερνήτες, οι οποίοι κατηγορούνται ότι αναμείχθηκαν παρανόμως στις εκλογές.
Αναβαθμίστηκε ο Σεργκέι Ιβανόφ
Ενα σκαλοπάτι πιο ψηλά στη μάχη για τη διαδοχή του Βλαντιμίρ Πούτιν, ανέβηκε χθες ο υπουργός Αμυνας της Ρωσίας Σεργκέι Ιβανόφ. Σε μια αιφνιδιαστική κίνηση ο Ρώσος πρόεδρος, προχώρησε σε μικρής κλίμακας κυβερνητικό ανασχηματισμό, διορίζοντας ως αναπληρωτή πρωθυπουργό τον κ. Ιβανόφ. O κ. Πούτιν δικαιολόγησε την ενέργειά του αυτή, κάνοντας λόγο για προβλήματα συντονισμού μεταξύ υπουργείων και τμημάτων, που σύμφωνα με την επίσημη ρωσική εκδοχή αποκρυσταλλώθηκαν μετά τα αιματηρά γεγονότα στο Νάλτσικ, πρωτεύουσα της Καμπαρντινοβαλκαρίας, στον Καύκασο.
Η αναβάθμιση Ιβανόφ κρίνεται, ωστόσο, κρίσιμης σημασίας, διότι αντανακλά κατά τους αναλυτές, τη σαφή προτίμηση του προέδρου Πούτιν προς τον παλαιό και πιστό φίλο του, στο θέμα της διαδοχής του στην προεδρία, εις βάρος του πρωθυπουργού Φραντκόφ.
Αξιοσημείωτη είναι επίσης η τοποθέτηση στο αξίωμα του πρώτου αντιπροέδρου της κυβέρνησης, του Ντμίτρι Μεντβιέντεφ, ο οποίος ασκεί καθήκοντα πρόεδρου της «Γκαζπρόμ» και αποτελεί «αουτσάιντερ» στην κούρσα διαδοχής. Τέλος ο Βλ. Πούτιν διόρισε νέους απεσταλμένους στις περιφέρειες του Βόλγα και της Απω Ανατολής.