Δύσκολα θα διαφωνούσε κανείς με την κριτική του Αμερικανού αντιπροέδρου, Ντικ Τσένι, κατά της Ρωσίας. Ο πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν, έχει πράγματι αντιστρέψει την πορεία εκδημοκρατισμού της χώρας, ενώ χρησιμοποιεί τα αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου ως εργαλεία αποθάρρυνσης και εκβιασμού. Ικανοποιημένοι με τα χρήματα που έχουν συγκεντρώσει με τις υψηλές τιμές της ενέργειας και περιχαρείς για την προσφάτως αποκτηθείσα δύναμή τους, οι Ρώσοι έχουν ανακτήσει ορισμένες από τις χειρότερες συνήθειες του σοβιετικού παρελθόντος. Η κυβέρνηση Μπους επανεξετάζει τη στάση της προς τη Ρωσία και καλά θα έκαναν να κάνουν το ίδιο και οι Ευρωπαίοι προτού μεταβούν στην Αγία Πετρούπολη για τη συνάντηση της G8 τον Ιούλιο. Δικαίως, επέλεξε ο κ. Τσένι να προβεί σ’ αυτές τις δηλώσεις ενώπιον ηγετών των άλλοτε κτήσεων της Μόσχας.
Οσο, όμως, κι αν συμφωνούμε με το περιεχόμενό τους, δεν μπορούμε παρά να αναρωτηθούμε για τα κίνητρά τους και τη χρησιμότητα των δηλώσεων αυτών. Κάποτε είχε κύρος μια ανακοίνωση της Ουάσιγκτον υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της δημοκρατίας. Το ιστορικό αυτής της κυβέρνησης, όμως, έχει πλήξει το ηθικό της κύρος, ενώ ο κ. Τσένι συνδέεται στενά με ορισμένες από τις πλέον επιθετικές της πολιτικές.
Αμέσως μετά το Βίλνιους, ο κ. Τσένι μετέβη στο πλούσιο σε πετρέλαιο Καζακστάν, ο πρόεδρος του οποίου, Νουρσουλτάν Ναζαρμπάγιεφ, έχει φρικτό ιστορικό στο θέμα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Προ μίας εβδομάδας, άλλωστε, ο πρόεδρος Τζορτζ Μπους, υποδέχθηκε στον Λευκό Οίκο τον εξίσου αυταρχικό πρόεδρο του πλούσιου σε πετρέλαιο Αζερμπαϊτζάν, Ιλχάμ Αλίγιεφ. Δεδομένου του διεθνούς ενδιαφέροντος για την ενέργεια, είναι προφανές ότι η Ουάσιγκτον εξυπηρετεί δικά της συμφέροντα. Επικρίνοντας, όμως, τη Ρωσία ενώ κολακεύει τους ακόμη πιο αυταρχικούς γείτονές της προκαλεί σύγχυση ιδιαίτερα όταν το κάνει ένας αντιπροέδρος συνδεδεμένος με συμφέροντα της πετρελαιοβιομηχανίας. Η κυβέρνηση Μπους προσπαθεί επί εβδομάδες να διασφαλίσει την υποστήριξη του κ. Πούτιν στο ψήφισμα του ΟΗΕ κατά του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν γι’ αυτό και η στιγμή που επέλεξε ο κ. Τσένι προκαλεί κατάπληξη. Θα μπορούσε να ισχυρισθεί κανείς ότι η προσπάθεια των ΗΠΑ να συνδυάσουν τη διάδοση της δημοκρατίας με τα εθνικά τους συμφέροντα δημιουργεί αντιφάσεις στην εξωτερική τους πολιτική. Οταν, όμως, ο πρόεδρος Ρόναλντ Ρέιγκαν αποκαλούσε τη Σοβιετική Ενωση «αυτοκρατορία του Κακού», τα λόγια του πλήγωναν επειδή η Αμερική ήταν σύμβολο της ελευθερίας. Καλά θα ήταν να είχαν αντίκτυπο και οι αλήθειες του κ. Τσέινι, αλλά πώς λένε αυτό το ρητό για την καμπούρα της καμήλας;