Απειλητικό πολιτικό μήνυμα απέστειλαν οι τελευταίες δημοσκοπήσεις στον Αμερικανό πρόεδρο Τζορτζ Μπους. Ποσοστό μόλις 31% των ερωτηθέντων σε σφυγμομέτρηση του CBS δήλωσε ότι εγκρίνει την πολιτική του προέδρου, με το 68% να εκτιμά ότι οι ΗΠΑ βρίσκονται σε χειρότερη θέση σήμερα απ’ ό,τι πριν από την εκλογή Μπους στην προεδρία. Σε τι οφείλεται, όμως, αυτή η τάση και τι σημαίνει αυτό για την προεδρία και το ρεπουμπλικανικό κόμμα;
Ιράκ, Ιράν και πετρέλαιο
Οι πολιτικοί αναλυτές αποδίδουν το φαινόμενο κατά κύριο λόγο στον πόλεμο στο Ιράκ, στην κούρσα των λιανικών τιμών του πετρελαίου, στα αλλεπάλληλα πολιτικά σκάνδαλα και στην πλημμελή διαχείριση της κρίσης που προκάλεσε ο τυφώνας «Κατρίνα» στις νότιες πολιτείες.
Την ώρα που τα αμερικανικά στρατεύματα στο Ιράκ κινδυνεύουν να καταγράψουν 2.500 νεκρούς, ουδεμία πρόοδος έχει σημειωθεί στο θέμα της ανοικοδόμησης της χώρας και της πλήρους εκμετάλλευσης του μεγάλου ορυκτού πλούτου της. Στην Ουάσιγκτον πολλοί απόστρατοι -αλλά και ορισμένοι εν ενεργεία- στρατηγοί κατηγορούν ευθέως τον υπουργό Αμυνας Ντόναλντ Ράμσφελντ για εσφαλμένες επιχειρησιακές επιλογές, ζητώντας επίμονα την παραίτησή του. O πρόεδρος Μπους, όμως, αγνόησε επιδεικτικά τις φωνές αυτές, αποδεικνύοντας ότι παραμένει πιστός στους πολιτικούς του συμμάχους, ακόμη και στις πιο δύσκολες στιγμές τους.
Ο Αμερικανός πρόεδρος, όμως, δεν εμφανίζεται το ίδιο πιστός και προς τους ξένους συμμάχους του. H «ιρακινή περιπέτεια», στην οποία παρασύρθηκε ο Τόνι Μπλερ, έβλαψε σημαντικά το Εργατικό Κόμμα της Βρετανίας. Την ίδια ώρα, η δημιουργία de facto ανεξάρτητου Κουρδιστάν στο νότια σύνορα της Τουρκίας αποξένωσε την Αγκυρα σε πρωτόγνωρο βαθμό από την Ουάσιγκτον, ενώ οι προτάσεις Μπους για τη μετανάστευση προκάλεσαν την αποστασιοποίηση του πάλαι ποτέ πολιτικού του συμμάχου, Μεξικανού προέδρου Βινσέντε Φοξ.
Η κρίση με αφορμή τις πυρηνικές φιλοδοξίες του Ιράν, που βοήθησε στην εκτόξευση των τιμών του πετρελαίου, αποκάλυψε τις επικίνδυνες προθέσεις των ΗΠΑ. Σε πρόσφατο άρθρο του στο περιοδικό New Yorker, ο δημοσιογράφος Σίμορ Χερς αποκάλυψε την «εντατικοποίηση του σχεδιασμού ενδεχόμενου αεροπορικού πλήγματος μεγάλης κλίμακας κατά του Ιράν», προκαλώντας νέο άλμα στις παγκόσμιες τιμές του μαύρου χρυσού.
Σκάνδαλα
Η διαχείριση της ανθρωπιστικής κρίσης που προκάλεσε ο τυφώνας «Κατρίνα», το περασμένο φθινόπωρο, συνεχίζει να στοιχειώνει την κυβέρνηση Μπους. H ολιγωρία των αρμοδίων να συντηρήσουν αποτελεσματικά τα συστήματα αντιπλημμυρικής προστασίας της Νέας Ορλεάνης, μαζί με την αποδεδειγμένη ανικανότητα της ηγεσίας της υπηρεσίας εκτάκτων αναγκών FEMA, οδήγησαν πολλούς να μιλήσουν για «ταξική προσέγγιση» στην παροχή βοήθειας, κατηγορώντας τις υπηρεσίες αρωγής ότι αδιαφόρησαν για την τύχη των φτωχών (και μαύρων) κατοίκων της πόλης.
Σοβαρά προβλήματα στο ρεπουμπλικανικό κόμμα προκάλεσαν, όμως, και οι αποκαλύψεις για το εύρος του προγράμματος παρακολούθησης των τηλεφωνικών συνδιαλέξεων των Αμερικανών πολιτών από την NSA. Σε μια προσπάθεια να διευκολύνει τη διαδικασία έγκρισης του πτεράρχου Μάικλ Χέιντεν στην ηγεσία της CIA από τη Γερουσία, ο πρόεδρος Μπους ανέκρουσε πρύμναν, επιτρέποντας τη δημοσιοποίηση στοιχείων για το πρόγραμμα «συνακροάσεων» της NSA, που πραγματοποιούνται χωρίς τον παραμικρό δικαστικό έλεγχο.
Την ίδια ώρα, παρά τις προσπάθειες του Λευκού Οίκου, το σκάνδαλο «Πλέιμ» γύρω από την παράνομη αποκάλυψη της ιδιότητας του πράκτορα της CIA, προκειμένου για τη Βάλερι Πλέιμ, έχει λάβει μεγάλες διαστάσεις, με την εισαγγελία να εμπλέκει στις έρευνές της τον στενό σύμβουλο του Μπους, Καρλ Ρόουβ, και τον πρώην προσωπάρχη του αντιπροέδρου Τσένι, «Σκούτερ» Λίμπι.
Βαρύ πλήγμα στη δημοτικότητα του κ. Μπους κατέφεραν, όμως, και δύο στελέχη του κόμματός του: ο πρώην επικεφαλής της πλειοψηφίας στο Κογκρέσο, Τομ Ντελέι και ο βουλευτής Ράντι Κάνινχαμ. O Ντελέι που κατηγορείται για παράνομες χρηματοδοτήσεις της προεκλογικής του εκστρατείας στο Τέξας το 2002, υποχρεώθηκε σε παραίτηση από τη Βουλή των Αντιπροσώπων, ενώ ο Ράντι Κάνινχαμ καταδικάσθηκε σε οκτώ χρόνια κάθειρξης, επειδή δωροδοκήθηκε από αμυντική βιομηχανία.
Η δεξιά πτέρυγα του ρεπουμπλικανικού κόμματος είναι, όμως, εκείνη που προκαλεί τους μεγαλύτερους πονοκεφάλους στον πρόεδρο Μπους, καθώς τα μέλη της θεωρούν ότι ο πρόεδρος αθέτησε τις ιδεολογικές δεσμεύσεις του.
Οι προτάσεις Μπους για μεταρρύθμιση της μεταναστευτικής νομοθεσίας τον έφεραν αντιμέτωπο με τους ρεπουμπλικανούς του Κογκρέσου. Ομως, το σχέδιο νομιμοποίησης εκατομμυρίων λαθρομεταναστών τούς αφήνει πολιτικά έκθετους στο σώμα σε δύσκολη στιγμή, δηλαδή εν όψει των δύσκολων εκλογικών αναμετρήσεων τον Νοέμβριο, με μια εκλογική βάση που απαιτεί σκλήρυνση της μεταναστευτικής πολιτικής. Τα μηνύματα αυτά αποσαφηνίσθηκαν αυτή την εβδομάδα, στις τοπικές προκριματικές εκλογές της Πενσυλβάνια και του Ορεγκον, όπου οι ρεπουμπλικανοί υποψήφιοι υπέστησαν ήττες.