ΠΟΝΤΓΚΟΡΙΤΣΑ. Τη διάλυση της πάλαι ποτέ Γιουγκοσλαβίας επισφράγισε το προχθεσινό ιστορικό δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία του Μαυροβουνίου, καθώς η πλειοψηφία -έστω και με οριακό προβάδισμα- ήτοι το 55,4% τάχθηκε υπέρ της απόσχισης από την ομοσπονδία με τη Σερβία. Το Βελιγράδι -έστω και απρόθυμα- αλλά και η διεθνής κοινότητα θα πρέπει πλέον να αποδεχθούν στους κόλπους τους το νέο ανεξάρτητο βαλκανικό κράτος. Η Ε.Ε. ανακοίνωσε-διά στόματος του τσάρου της κοινής εξωτερικής πολιτικής, Χαβιέ Σολάνα- ότι θα σεβαστεί το αποτέλεσμα, αλλά στο ίδιο το Μαυροβούνιο το διαζύγιο δεν θα μπορούσε να είναι συναινετικό. Φιλοσερβικά κόμματα της αντιπολίτευσης, που επιθυμούν τη διατήρηση της ένωσης με το Βελιγράδι, ζήτησαν χθες νέα καταμέτρηση των ψήφων, αμφισβητώντας το οριακό αποτέλεσμα.
Οι συνέπειες
Παρ’ όλα αυτά, πολιτικοί αναλυτές εκτιμούν ότι η επισημοποίηση της ανεξαρτησίας του Μαυροβουνίου θα έχει θετικές συνέπειες για την ευρύτερη σταθερότητα των Βαλκανίων. Ο πρωθυπουργός του Μαυροβουνίου και αρχιτέκτονας της ανεξαρτησίας, Μίλο Τζουγκάνοβιτς, προέβλεψε ότι η Ποντγκόριτσα θα είναι η επόμενη προς ένταξη στην Ε.Ε. μετά τη Ρουμανία, τη Βουλγαρία και την Κροατία. Επιπλέον το Βελιγράδι θα μπορέσει απερίσπαστο να επικεντρωθεί στα εσωτερικά του προβλήματα μετά τις αλλεπάλληλες συρράξεις που οδήγησαν στην αποσύνθεση της πρώην κομμουνιστικής ομοσπονδίας.
Σύσσωμος ο βαλκανικός Τύπος πάντως χαρακτήρισε το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος επισημοποίηση μιας πραγματικότητας προ πολλού εδραιωμένης και οι περισσότεροι ηγέτες της περιοχής χαιρέτισαν τη λαϊκή ετυμηγορία ως επιβεβλημένη εξέλιξη. Ο πρωθυπουργός του Κοσσυφοπεδίου, Αγκίμ Τσέκου, προέβλεψε μάλιστα ότι πριν από το τέλος του χρόνου, Πρίστινα και Ποντγκόριτσα θα ενώσουν τις δυνάμεις τους σε ένα νέο κράτος και θα αποτελέσουν ένα σταθεροποιητικό παράγοντα για ολόκληρη την περιοχή. «Σημάδι ωριμότητας» χαρακτήρισε το δημοψήφισμα ο Σολάνα, ενώ ο πρωθυπουργός του Μαυροβουνίου, Μίλο Τζουγκάνοβιτς, εμφανίστηκε να πανηγυρίζει και έκανε λόγο για «τη σημαντικότερη ημέρα στην ιστορία της δημοκρατίας». «Η χθεσινή απόφαση έκανε την περιοχή μας πιο ελεύθερη, πιο σταθερή και πιο ασφαλή», τόνισε ο Αλβανός πρόεδρος Σαλί Μπερίσα. «Είμαστε μάρτυρες του τέλους του γιουγκοσλαβικού εγχειρήματος, όπως αυτό ξεκίνησε με ειλικρινείς προθέσεις», υπογράμμισε ο πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ, Βλάντο Μπουκόφσκι.
«Ενα νέο καθεστώς στο Μαυροβούνιο θα επηρεάσει την κατάσταση όχι μόνο στο Κοσσυφοπέδιο, αλλά σε ολόκληρα τα Βαλκάνια, με δεδομένο ότι το δημοψήφισμα ήταν ένα αναγκαίο βήμα για την ολοκλήρωση της διάλυσης της πρώην Γιουγκοσλαβίας», σχολίασε ο αναλυτής Μιλαζίμ Κρασνίκι. «Η ανεξαρτησία είναι μονόδρομος για τις παρούσες ανάγκες του Μαυροβουνίου», επισήμανε από την πλευρά του ο Κοσοβάρος σχολιαστής Φαντίλ Μαλόκου. Δεν ήταν πάντως όλοι ικανοποιημένοι από το αποτέλεσμα. «Δεν μπορώ να πιστέψω ότι αυτό συμβαίνει στ’ αλήθεια. Είναι σαν να χωρίζουμε το κρέας από το κόκαλο», ανέφερε κλαίγοντας μια 40χρονη γυναίκα, η οποία κουνούσε δύσπιστα το κεφάλι μπροστά στα πρωτοσέλιδα του τοπικού Τύπου.
Τα ξένα ειδησεογραφικά πρακτορεία εκτιμούν ότι το Μαυροβούνιο με τις εντυπωσιακές ακτές θα μπορούσε να αποκομίσει σημαντικά οφέλη από την ανάπτυξη του τουρισμού και της άνθησης του real estate. Πρώτα από όλα όμως η μικροσκοπική χώρα της Αδριατικής οφείλει να αντιμετωπίσει χρόνια προβλήματα, όπως τη νοσούσα υποδομή και την ενδημική διαφθορά. «Το Μαυροβούνιο δεν θα μπορεί πλέον να ρίχνει τις ευθύνες για την κατάστασή του στη Σερβία», τόνισε ο αναλυτής Μπράκα Γκρουμπάτσιτς. «Τώρα είναι μόνο του», κατέληξε.
Πρόκειται για το τελευταίο κεφάλαιο μιας διαδικασίας απορρύθμισης, που έχει ήδη προσθέσει 13 νέες χώρες στον ευρωπαϊκό χάρτη σε 15 περίπου χρόνια. Τα νέα αυτά κράτη προέκυψαν από τη διάλυση τριών ενιαίων χωρών, της Σοβιετικής Ενωσης, της Γιουγκοσλαβίας και της Τσεχοσλοβακίας.