Απέχουμε 28 χρόνια από την εκτόξευση των διαστημοπλοίων Βόγιατζερ 1 και 2, αυτά όμως συνεχίζουν να μας προσφέρουν πολύτιμες πληροφορίες καθώς ταξιδεύουν προς το όριο του ηλιακού μας συστήματος.
Σήμερα τα δύο διαστημόπλοια απέχουν περισσότερο από 11,5 δισ. χιλιόμετρα από τη Γη και υπολογίζεται ότι θα βγουν από την αχανή περιοχή που επηρεάζεται από τον ήλιο μας μέσα στα επόμενα δέκα χρόνια. Οι αστρονόμοι δηλώνουν ότι αυτή η περιοχή, η οποία ονομάζεται ηλιόσφαιρα, είναι πλέον καλύτερα οριοθετημένη, χάρη στα δεδομένα που έχουν στείλει στη Γη τα δύο διαστημόπλοια Βόγιατζερ. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, τα Βόγιατζερ θα έχουν ενέργεια τουλάχιστον μέχρι το 2020. «Οταν πλέον δεν θα διαθέτουν ενέργεια, θα συνεχίσουν το ταξίδι τους», δηλώνει ο Εντουαρντ Στόουν, επιστήμονας από το Caltech, που εργάζεται στο πρόγραμμα Βόγιατζερ.
Σε 40.000 χρόνια
«Ομως θα περάσει πολύς καιρός ακόμη μέχρι τα Βόγιατζερ να βρεθούν κοντύτερα σε ένα άλλο άστρο, απ’ ό,τι στον δικό μας ήλιο – περίπου 40 χιλιάδες χρόνια», προσθέτει ο κ. Στόουν. Το γεγονός αυτό οφείλεται στην τεράστια απόσταση που μας χωρίζει από άλλα αστέρια και στη, συγκριτικά, μικρή ταχύτητα των διαστημοπλοίων. «Παρόλο που ταξιδεύουν ταχύτερα από οποιοδήποτε άλλο διαστημόπλοιο -λίγο γρηγορότερα από 17 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο-, πάλι ταξιδεύουν αργά σε σχέση με την απόσταση μεταξύ των άστρων».
Τα δύο Βόγιατζερ εκτοξεύθηκαν το 1977. Αρχικά μελέτησαν τους εξώτερους πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος και στη συνέχεια πήραν κατεύθυνση που θα τα οδηγούσε έξω από το ηλιακό μας σύστημα, προς τη γενική κατεύθυνση του κέντρου του γαλαξία μας. Σήμερα το Βόγιατζερ 1 απέχει σχεδόν 15 δισ. χιλιόμετρα από τον Ηλιο (δηλαδή περίπου 100 φορές την απόσταση Γη – Ηλιος). Το Βόγιατζερ 2 που ακολούθησε λίγο διαφορετική πορεία απέχει περίπου 12 δισ. χιλιόμετρα από τον ήλιο μας. Και τα δύο διαστημόπλοια εξερευνούν την ηλιόσφαιρα. Αυτή περιέχει ηλεκτρικά φορτισμένα σωματίδια που έχουν εκτοξευθεί με μεγάλη ταχύτητα από τον Ηλιο και συγκρούονται με σωματίδια που προέρχονται από άλλα αστέρια. Τον Δεκέμβριο του 2004, το Βόγιατζερ 1 διέσχισε μια ταραγμένη περιοχή του Διαστήματος, όπου ο ηλιακός άνεμος (ρεύμα φορτισμένων σωματιδίων που προέρχονται από τον Ηλιο και ταξιδεύουν με υπερηχητική ταχύτητα) επιβραδύνεται απότομα και γίνεται πυκνότερος και θερμότερος.
Στην ηλιόσφαιρα
Οι αστρονόμοι που εργάζονται στο πρόγραμμα Βόγιατζερ ανέφεραν στο συνέδριο της Αμερικανικής Ενωσης Γεωφυσικών, που πραγματοποιείται αυτές τις ημέρες στη Βαλτιμόρη των ΗΠΑ, ότι το Βόγιατζερ 2 πλησιάζει προς την ταραγμένη αυτή ζώνη και πιθανώς θα εισέλθει σε αυτή τον ερχόμενο χρόνο. Ωστόσο, το γεγονός ότι το Βόγιατζερ 2 έφτασε τόσο γρήγορα (σε σχέση με το Βόγιατζερ 1 που προηγείται κατά πολύ) στην επίμαχη περιοχή, υποδηλώνει ότι η ηλιόσφαιρα δεν εκτείνεται ομοιόμορφα στο Διάστημα. Με βάση τις παρατηρήσεις τους, οι αστροφυσικοί εκτιμούν ότι η ανομοιομορφία της ηλιόσφαιρας οφείλεται σε ένα διαστρικό μαγνητικό πεδίο που την πιέζει προς τα μέσα στην περιοχή του νοτίου ημισφαιρίου του ηλιακού μας συστήματος. Το επόμενο όριο που θα συναντήσουν τα Βόγιατζερ είναι η λεγόμενη ηλιόπαυση, δηλαδή η περιοχή όπου συναντώνται και «ισορροπούν» ο ηλιακός άνεμος με τον διαστρικό άνεμο που αποτελείται από αέρια και αστρική σκόνη. Πέρα από αυτό το σημείο αρχίζει το «βαθύ Διάστημα».