Εξαιρετικά ενδιαφέροντα είναι τα ευρήματα των επιστημόνων που χαρτογραφούν τα είδη ζωής στα βάθη των ωκεανών, καθώς διαρκώς ανακαλύπτουν ζώα πιο παράξενα απ’ ό,τι θα μπορούσαν να έχουν φανταστεί.
Τα ερευνητικά πλοιάρια που συμμετείχαν στο πρόγραμμα καταγραφής της ζωής στους ωκεανούς διαπίστωσαν την ύπαρξη ενός είδους αρχέγονης γαρίδας, που μέχρι σήμερα είχαμε δει μόνον ως απολίθωμα, και που θεωρητικώς θα έπρεπε να έχει αφανιστεί εδώ και πενήντα εκατομμύρια χρόνια. Το προϊστορικό οστρακοειδές που βαφτίστηκε από τους επιστήμονες «γαρίδα της Ιουρασσικής περιόδου» βρέθηκε σε μικρή απόσταση από υποθαλάσσιο ηφαίστειο κοντά στις Φιλιππίνες. Θεωρείται, μάλιστα, από τους ειδικούς η ανακάλυψή της εξίσου σημαντική με αυτή του κοιλακάνθου, του προϊστορικού ψαριού που ζει στα νερά ανοικτά της Νότια Αφρικής και της Ινδονησίας.
Επίσης, ερευνητές που αναζήτησαν μορφές ζωής στο υποθαλάσσιο φαράγγι Ναζάρ στα ανοικτά των πορτογαλικών ακτών ανακάλυψαν τεράστια αλλά εξαιρετικά ευαίσθητα μικρόβια τα οποία προστατεύονταν από το περιβάλλον με ένα είδος ασπίδας από πλακίδια που έχουν δημιουργηθεί από κόκκους ορυκτών.
Το πιο… μαλλιαρό καβούρι
Ανάμεσα στις ανακαλύψεις των ερευνητών περιλαμβάνεται και το πιο… μαλλιαρό καβούρι που έχουμε δει ώς σήμερα αλλά και μια εξαιρετική δραστήρια κοινότητα αποτελούμενη από μέδουσες και άλλα όντα που ζουν στα πιο σκοτεινά νερά. Ολα ανακαλύφθηκαν όταν οι ερευνητές έκαναν γεώτρηση σε βάθος 700 μέτρων κάτω από τους αιώνιους πάγους της Ανταρκτικής για να κατεβάσουν φωτογραφική μηχανή.
Η έρευνα ξεκίνησε το 2001, στοχεύοντας στη χαρτογράφηση της ζωής που ξέφυγε από το στόχαστρο των επιστημόνων μέχρι σήμερα. Για τις ανάγκες της χρησιμοποιήθηκαν τα μεγαλύτερα σκάφη του πλανήτη και τα πιο σύγχρονα υποβρύχια. Η ολοκλήρωσή της αναμένεται για το 2010. Το κόστος της ανέρχεται σε 500 εκατομμύρια ευρώ και συμμετέχουν 1.700 ερευνητές από 73 κράτη.
«Μέχρι το 2010 θα διαθέτουμε μια αντιπροσωπευτική εικόνα του τι ακριβώς συμβαίνει, τι ζει στους ωκεανούς, από τα επιφανειακά ύδατα μέχρι τα βάθη των ωκεανών» εξηγεί ο δρ Ρον Ο’ Ντορ, συντονιστής του προγράμματος. «Οπου κι αν ψάξουμε διαπιστώνουμε την ύπαρξη περισσότερων ειδών ζωής απ’ ό,τι πιστεύαμε αρχικά. Οταν ξεκινήσαμε τη δουλειά μας πολλοί έλεγαν ότι στα μεγαλύτερα βάθη του ο ωκεανός μετατρέπεται σε έρημο, χωρίς κανένα ίχνος ζωής. Σίγουρα αυτό δεν αντικατοπτρίζει την πραγματικότητα».
Σήμερα δεν είναι σπάνιο φαινόμενο η ανακάλυψη ενός νέου είδους. Αντίθετα, κάθε εβδομάδα ανακαλύπτονται δύο νέα είδη ψαριού. Και οι επιστήμονες πιστεύουν ότι έχουν ακόμα μακρύ δρόμο μπροστά τους. Εξελιγμένα σόναρ μπορούν να χαρτογραφήσουν εκτάσεις του πυθμένα του ωκεανού δέκα χιλιάδες φορές μεγαλύτερες απ’ ό,τι παλαιότερα. Ετσι ανακαλύφθηκε και μία ενιαία αγέλη οκτώ εκατομμυρίων ψαριών που καλύπτει έκταση όσο το Μανχάταν. Εικόνες της αγέλης αποκαλύπτουν ότι πάλλεται, κατακερματίζεται και μεταβάλλει το σχήμα της κινούμενη μέσα στο νερό.
Το ακριβότερο ερευνητικό σκάφος
Στον επιστημονικό στόλο περιλαμβάνεται και το γερμανικό παγοθραυστικό Πόλαρστερν, το ακριβότερο ερευνητικό σκάφος του κόσμου. Σήμερα βρίσκεται στα νερά της Ανταρκτικής και μελετά τον πυθμένα που πρόσφατα αποκαλύφθηκε μετά την αποκόλληση ενός τεράστιου κομματιού πάγου από την ήπειρο.
Τα μυστικά των «ωκεανών»
1. Στο 70% των ωκεανών υπάρχουν καρχαρίες που σπανίως προσεγγίζουν ύδατα βαθύτερα των τριών χλμ. Συγκεντρώνονται στα επιφανειακά ύδατα και συλλαμβάνονται στα δίχτυα ψαράδων.
2. Το μεγαλύτερο κοπάδι ψαριών που έχει βρεθεί ώς σήμερα κολυμπά στα ανοικτά του Νιου Τζέρσεϊ και έχει έκταση όση το Μανχάταν.
3. Η «γαρίδα της Ιουρασσικής Περιόδου» ανακαλύφθηκε στα ανοικτά της θάλασσας των Κοραλλιών, βορειοανατολικά της Αυστραλίας.
4. Κάποια θαλασσοπούλια καλύπτουν 70 χιλιάδες χλμ. αναζητώντας τροφή, σχηματίζοντας οκτάρια στον Ειρηνικό. Η μετανάστευσή τους καταγράφηκε ηλεκτρονικά και αποκαλύπτει ότι κάποιες ημέρες τα πουλιά διένυαν 400 χλμ.
5. Μια ομάδα ανακάλυψε στις ακτές της Μαδαγασκάρης αστακό 1,8 κιλών, μήκους μισού μέτρου.
6. Στα Νησιά του Πάσχα ανακαλύφθηκε ένα είδος τόσο παράξενο που κατεγράφη ως νέα βιολογική οικογένεια. Το καβούρι Κιουά Ιρσούτα πήρε το όνομά του από Πολυνήσια θεά οστρακοειδών.
7. Η θερμοκρασία στα βάθη των ωκεανών κυμαίνεται από 2-407 βαθμούς Κελσίου. Κάποια είδη όπως οι γαρίδες επιβιώνουν σε τόσο αντίξοο περιβάλλον.
8. Στους ωκεανούς ζουν 5-10 εκατ. είδη βακτηρίων. Σε ένα λίτρο νερού μπορεί να περιέχονται 20.000 διαφορετικά είδη βακτηρίων.