Ενα πειραματικό σχολικό πρόγραμμα, χωρίς βαθμούς και τον βραχνά των 45λεπτων, το οποίο καλλιεργεί την υπευθυνότητα των ίδιων των μαθητών και τη συμμετοχή τους στον τρόπο διδασκαλίας, εφαρμόζεται εδώ και ένα χρόνο σε σχολείο του Αμβούργου με τόση επιτυχία, ώστε κέρδισε το πρώτο βραβείο, που απονέμεται κάθε χρόνο στα πρότυπα γερμανικά σχολεία.
Συχνά τα μαθήματα στη Max-Brauer Schule γίνονται εκτός τάξης, όπως για παράδειγμα όταν το πρόγραμμα προβλέπει «Μετακίνηση με τα μέσα μεταφοράς». Οπως έγραψε στο χθεσινό της φύλλο η βερολινέζικη εφημερίδα taz, με μία εμφανή πικρία που δεν κατέκτησε κάποιο σχολείο της πρωτεύουσας το βραβείο, οκτώ ώρες την εβδομάδα αφιερώνονται στη μουσική, την τέχνη και τον αθλητισμό, ενώ οι μαθητές όταν κουράζονται μπορούν να αράξουν στο πάτωμα να μελετήσουν. Η διδασκαλία προσαρμόζεται στους ρυθμούς κάθε τάξης, οι εκπαιδευτικοί δεν «γκαζώνουν» για να τελειώσουν την ύλη ώς το τέλος της χρονιάς. Οι μαθητές είναι οι ίδιοι υπεύθυνοι για την επίτευξη των στόχων κάθε σχολικού έτους και συνήθως δύο τάξεις συμμετέχουν ταυτόχρονα στο μάθημα, ώστε οι μικροί να μπορούν να συμβουλεύονται τους μεγαλύτερους και εκείνοι με τη σειρά τους να προετοιμάζονται κατάλληλα για τις απορίες τους. Αντί για βαθμούς οι δάσκαλοι πραγματοποιούν τρεις συναντήσεις τον χρόνο με τους γονείς για να συζητήσουν μαζί τους την πρόοδο των παιδιών. Πριν από τις διακοπές του καλοκαιριού συντάσσονται ενδεικτικά με αναλυτικές αποτιμήσεις των επιδόσων κάθε παιδιού, μία επίπονη εργασία για τους εκπαιδευτικούς, η οποία προλαμβάνει όμως τον στείρο ανταγωνισμό και την εκδήλωση άγχους εκ μέρους των μαθητών. Πάνω από τέσσερα χρόνια χρειάστηκε μία δεκαμελής ομάδα για να εκπονήσει την πρότυπη εκπαιδευτική της πρόταση και οι εκπαιδευτικοί εμφανίζονται πολύ ικανοποιημένοι από τα πρώτα αποτελέσματα του εγχειρήματος. Οι μαθητές είναι πιο συγκεντρωμένοι στο μάθημα, παρουσιάζουν λιγότερο στρες και επιθετικότητα προς τους εκπαιδευτικούς, αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες και ευθύνες. Το πρόγραμμα απευθύνεται προς το παρόν μόνο στους μαθητές της Ε΄ και της ΣΤ΄ δημοτικού, αλλά αν κριθεί αποτελεσματικό θα επεκταθεί.
Ανεξάρτητα από το μέλλον του πειράματος, το σημαντικό είναι ότι γίνονται τέτοιου είδους ρηξικέλευθες προσπάθειες στον τομέα της Παιδείας. Αυτό προϋποθέτει ευελιξία και γενναιοδωρία των αρχών, όρεξη εκ μέρους των καθηγητών, συναίνεση των γονιών και των μαθητών. Στην Ελλάδα δεν πληρείται καμία από αυτές τις προϋποθέσεις. Ακόμη και η διαθεματική διδασκαλία στα νέα σχολικά βιβλία αμφισβητείται, οι κακοπληρωμένοι καθηγητές αντιμετωπίζονται από το υπουργείο περίπου ως άπληστοι προνομιούχοι, οι μαθητές επισκέπτονται τα σχολεία διεκπεραιωτικά και όσα κενά έχουν τα καλύπτουν στο φροντιστήριο. Την ίδια στιγμή στα ιδιωτικά σχολεία ο ανταγωνισμός ξεπερνά κάθε όριο με πιο πρόσφατο κρούσμα τη μέτρηση της σωματικής μάζας των μαθητών για να διαπιστωθεί η ανάπτυξή τους, αλλά και του αριθμού κοιλιακών ανά λεπτό για να διαπιστωθεί αν θα μπορούσαν δυνάμει να ασχοληθούν σοβαρά με τον αθλητισμό! Αν μετρούσαν και την περίμετρο των κρανίων για να αποδείξουν…την ευρύτητα του εγκεφάλου, θα μιλάγαμε για απροκάλυπτες μεθόδους ευγονικής.