Η επαρχία Ατσέ της Ινδονησίας γνωρίζει μια από τις επιτυχέστερες ειρηνευτικές συμφωνίες στον κόσμο. Η ειρηνευτική διαδικασία πέρασε από μια σημαντική καμπή στις 11 Δεκεμβρίου, όταν οι ψηφοφόροι προσήλθαν στις κάλπες για τις πρώτες άμεσες εκλογές του διοικητή της επαρχίας και των 19 από τους 21 τοπικούς αξιωματούχους. Πριν από 16 μήνες ακόμη η περιοχή στο βορειότερο άκρο της Σουμάτρα βυθιζόταν σε 29ετή εμφύλιο που είχε κοστίσει τις ζωές 12.000 ανθρώπων.
Μετρούσε δε ακόμη τις πληγές της από τον καταστρεπτικό σεισμό και το τσουνάμι που κόστισε τη ζωή περίπου 170.000 ανθρώπων σε όλη την επαρχία αφήνοντας παράλληλα άστεγους άλλα 500.000 άτομα.
Η καταστροφή άνοιξε τα μάτια τόσο της κυβέρνησης στην Τζακάρτα όσο και του αποσχιστικού κινήματος για την ανεξαρτησία του Ατσέ (GΑΜ).
Η ειρηνευτική συμφωνία συνήφθη τον Αύγουστο του 2005. Εκτοτε τα γεγονότα έχουν εξελιχθεί θετικότερα από όσο θα μπορούσε να περιμένει κανείς. Υπό το βλέμμα εποπτών της Ευρωπαϊκής Ενωσης, το GAM παρέδωσε τα όπλα και ο στρατός της Ινδονησίας επέστρεψε στα στρατόπεδα. Ψηφίσθηκε νόμος που διασφάλιζε άφθονη αυτονομία στο Ατσέ. Η αισιοδοξία που περιέβαλε τις πρόσφατες εκλογές ήταν εξόφθαλμη. Τα επίσημα αποτελέσματα δεν πρόκειται να ανακοινωθούν πριν από τον Ιανουάριο. Ωστόσο, δύο ανεξάρτητες και έγκυρες μετρήσεις από δείγμα εκατοντάδων εκλογικών κέντρων προβλέπουν ότι κυβερνήτης θα αναδειχθεί ο Ιρουαντί Γιουσούφ. Υπήρξε διοικητής του GAM, ήταν φυλακισμένος και απέδρασε όταν το τσουνάμι έριξε τον εξωτερικό τοίχο της φυλακής. Εσπευσε να διευκολύνει τη σύναψη ειρηνευτικής συμφωνίας και ανέλαβε εκπρόσωπος του GAM σε επιτροπή ασφάλειας που συνεστήθη σε συνεργασία με την κυβέρνηση.
Ο κ. Ιρουάντι και ο ανταγωνιστής του στις εκλογές, Μουχαμάντ Ναζάρ, επίσης βετεράνος μαχητής υπέρ της ανεξαρτησίας του Ατσέ, προβλέπεται να συγκεντρώσουν από κοινού περίπου το 39% των ψήφων. Στο σύνολό του το αποσχιστικό κίνημα θα συγκεντρώσει το 55,5% των ψήφων. Η απόρριψη του καθεστώτος της Τζακάρτα ήταν πολύ ευρύτερη από όσο προέβλεπαν οι περισσότεροι παρατηρητές, και πολλώ δε μάλλον η κυβέρνηση. Δεν αποτελεί, όμως, εντολή για έναν νέο πόλεμο υπέρ της ανεξαρτησίας της επαρχίας. Αξιόπιστη μέτρηση των απαντήσεων στις εξόδους των εκλογικών κέντρων κατέδειξε ότι η κατοχύρωση της ειρηνευτικής διαδικασίας επηρέασε την επιλογή των ψηφοφόρων τρεις φορές περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο παράγοντα.
Η στάση του Στρατού
Μολονότι δεν διαθέτει εμπειρία από την άσκηση εξουσίας, ο κ. Ιρουάντι αναμένεται να σεβαστεί τη λαϊκή βούληση και να παγιώσει την ειρηνευτική διαδικασία. Εκείνο που είναι δύσκολο να προβλεφθεί είναι η αντίδραση της κυβέρνησης της Τζακάρτα. Ο στρατός έχει ωριμάσει πάρα πολύ ως θεσμός από το 1999 και την αιματοχυσία που ακολούθησε το δημοψήφισμα του Ανατολικού Τιμόρ υπέρ της ανεξαρτητοποίησής του. Υπάρχουν, όμως, απείθαρχα άτομα, για να μην αναφέρουμε τους δυσαρεστημένους πολιτικούς, που ίσως ελπίσουν να αποσταθεροποιήσουν την επαρχία προσβλέποντας στις γενικές εκλογές του 2009, όταν το GAM θα είναι για πρώτη φορά υποψήφιο ως νεοπαγές πολιτικό κόμμα. Εκείνο που παραδόξως ενδέχεται να βοηθήσει στη μείωση των πολιτικών παιχνιδιών είναι η προφανής κατάσταση της οικονομίας του Ατσέ. Αν και η κυκλοφοριακή συμφόρηση μπορεί να αποτελέσει ενθαρρυντική ένδειξη, κανείς δεν υποκρίνεται ότι η φαινομενική κορύφωση της οικονομίας έχει οποιαδήποτε προοπτική στο μέλλον: πρόκειται για τη μία πλευρά μιας τεράστιας «φούσκας», που διογκώθηκε όταν διείσδυσε στη χώρα εξωτερική οικονομική βοήθεια με σκοπό την ανοικοδόμηση της χώρας μετά το καταστρεπτικό τσουνάμι. Φέτος διοχετεύθηκαν στην τοπική οικονομία περίπου δύο δισ. δολάρια.
Οι πληγές του τσουνάμι
Δύο χρόνια, όμως, μετά την καταστροφή δεν έχει ακόμη σημειωθεί βιώσιμη οικονομική ανάκαμψη. Κι αυτό, πάντως, θα μπορούσε να εμπνεύσει αισιοδοξία. Η ανοικοδόμηση ενδέχεται να κρατήσει σε ετοιμότητα τον κ. Ιρουάντι και τους άλλους πολιτικούς που θα έχουν το βλέμμα στραμμένο στις εκλογές του 2009. Μέχρι τον περασμένο Αύγουστο, ο τερματισμός των συγκρούσεων και η ανάκαμψη από το τσουνάμι ήταν δύο σαφώς διαχωρισμένα αλλά εξίσου εξωπραγματικά όνειρα. Η επιτυχημένη εκλογική διαδικασία καταδεικνύει ότι τώρα συγχωνεύθηκαν σε ένα καθήκον, έστω και πολύ μεγάλο.