Ανάμεσα στα κουβάρια των παράπλευρων απωλειών που προκάλεσαν τα λάθη της κυβέρνησης Μπους στο Ιράκ, είναι ένα που ακυρώνει την ικανότητα των ΗΠΑ να απαντούν επιθετικά στις κατηγορίες -είτε βάσιμες, είτε φανταστικές- ότι η πολιτική τους μόνο μεγαλύτερα δεινά μπορεί να φέρει.
Τις ημέρες αυτές, οι Αμερικανοί είναι βαθύτατα οργισμένοι, αλλά παραμένουν σιωπηλοί για τη συμπεριφορά του Γερμανού υπουργού Εξωτερικών Φρανκ Βάλτερ Σταϊνμάγερ, ο οποίος έδειξε να υποστηρίζει τις ρωσικές ανησυχίες ότι τα σχέδια για την αμερικανική αντιπυραυλική ασπίδα θα διαταράξουν τη στρατηγική ισορροπία στην Ευρώπη, και ο οποίος ύστερα αποχώρησε χωρίς να απαντήσει στην απειλή ενός Ρώσου στρατηγού για αντίποινα κατά της Πολωνίας και της Τσεχίας σε περίπτωση που αναπτύξουν στο έδαφός τους το αμερικανικό αντιπυραυλικό σύστημα.
Ρωσικές απειλές
Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι οι Αμερικανοί απλώς καλύπτουν τα κεφάλια τους όταν ο Βλαντιμίρ Πούτιν βρυχάται στο Μόναχο, καταγγέλοντας ότι οι ΗΠΑ -Το Μεγαλύτερο Πρόβλημα του Κόσμου- εξαπολύει κούρσα εξοπλισμού που θα οδηγήσει στον όλεθρο. Ξεχάστε τη μετωπική επίθεση ως απάντηση. Η Ρωσία, εν μέρει εξαιτίας της αμερικανικής αδράνειας, έχει λόγο στο Συμβούλιο Ασφαλείας για την αμερικανική πολιτική στο Ιράν και σύντομα θα έχει και για τη Μέση Ανατολή.
Αλλά γιατί να φιμώσουμε έναν αμφιταλαντευόμενο σύμμαχο; Στην κυβέρνηση του Βερολίνου επικεφαλής είναι η Αγκελα Μέρκελ, μια συντηρητική πολιτικός. Ο λόγος για τη γυναίκα που έγινε καγκελάριος παραφράζοντας μια δήλωση του Ρόναλντ Ρέιγκαν στην τελική φραστική της αντιπαράθεση με τον Γκέρχαρντ Σρέντερ. Αποτελεί ένδειξη της νευρικής αναποτελεσματικότητας της κυβέρνησης -στο να εκφράζει την άποψή της και να τηρεί τις ισορροπίες στο ΝΑΤΟ- το ότι αφήνει να περάσουν οι επισημάνσεις του Σταϊνμάγερ, ενός Σοσιαλδημοκράτη, με την ελάχιστη δυνατόν αντίδραση και χωρίς καμία δημόσια επίκριση εναντίον μιας Ευρώπης που καθίσταται ολοένα και πιο επιρρεπής στον ρωσικό εκφοβισμό.
Ο κ. Σταϊνμάγερ δήλωσε, υποστηρίζοντας ένα επιχείρημα του κ. Πούτιν, ότι οι Αμερικανοί θα έπρεπε να είχαν διαπραγματευτεί με τους Ρώσους το θέμα της αντιπυραυλικής ασπίδας που αποσκοπεί στην απόκρουση των ιρανικών πυρηνικών όπλων. Ο κ. Σταϊνμάγερ δήλωσε επίσης, ευθυγραμμιζόμενος με μια άλλη δήλωση του κ. Πούτιν, ότι οι ιρανικοί πύραυλοι δεν θα μπορούσαν να φθάσουν στην Ευρώπη, εκεί όπου θα εγκατασταθεί το αντιπυραυλικό σύστημα. (Οι μυστικές υπηρεσίες της Γερμανίας, σύμφωνα με πληροφορίες, έχουν ενδείξεις ότι το Ιράν αγόρασε υλικό από τη Βόρεια Κορέα για φορητούς πυραύλους με βεληνεκές έως και 3.500 χιλιόμετρα, καθιστώντας τη Γερμανία στόχο.)
Πέραν του ότι αγνόησε τη σαφή ρωσική απειλή περί αντιποίνων κατά της Τσεχίας και της Πολωνίας, ο κ. Σταϊνμάγερ άφησε ασχολίαστη και τη μονομερή προειδοποίηση της Ρωσίας ότι θα ακυρώσει τις συμφωνίες της με τις ΗΠΑ για τη μείωση των πυραύλων μέσου βεληνεκούς.
Σε άλλες εποχές (προτού καταρρεύσει η φαινομενικά νικηφόρα πορεία της Αμερικής στο Ιράκ) αυτό το είδος της γερμανικής επιλογής να δίνει μεγαλύτερη τρυφερότητα στη σχέση της με τη Ρωσία θα είχε προκαλέσει ξεσπάσματα περιφρόνησης στην Ουάσιγκτον και στο ΝΑΤΟ. Αλλά τώρα κανείς δεν μιλάει. Αντίθετα, ο κ. Πούτιν ενθαρρύνεται για μεγαλύτερες προκλήσεις κατά της Αμερικής και καθώς η Γερμανία συμμετέχει σε όλες τις σημαντικές συζητήσεις για το Ιράν, το μήνυμα που ενδεχομένως λαμβάνουν οι μουλάδες είναι ότι η απόσταση του Σταϊνμάγερ από την Ουάσιγκτον σηματοδοτεί ένα ρήγμα που μπορούν να εκμεταλλευτούν περαιτέρω.
Γερμανική ουδετερότητα
Για ορισμένους στις Βρυξέλλες το τέχνασμα Πούτιν έχει απώτερο στόχο να αποδοθεί η ευθύνη για την κατάρρευση των συμφωνιών περί αφοπλισμού στο αμερικανικό σχέδιο για την αντιπυραυλική άμυνα. Με μια επιδεικτικά μη δημοκρατική Ρωσία να κερδίζει έδαφος και με τους Αμερικανούς να χάνουν την ικανότητά τους να ασκούν εξουσία, το μήνυμα από το Βερολίνο φαίνεται ότι αντανακλά μια κρυφή αλλά επικίνδυνη επιθυμία της Γερμανίας: να μένει ουδέτερη και μακριά από τα δεινά.
Ενα ελπιδοφόρο στοιχείο για την περίεργη σιωπή της Αμερικής μπαίνει στο σημείο αυτό. Είναι η ίδια η Μέρκελ. Είναι επιφυλακτική σε ό,τι αφορά τη διατάραξη της συμμαχίας, αλλά απολαμβάνει την εκτίμηση των ΗΠΑ και η Ουάσιγκτον θέλει να εμπιστευτεί την ηγεσία της στο συγκεκριμένο ζήτημα. Πράγματι, ανέθεσε σε έναν εκπρόσωπο να ανασκευάσει εμμέσως τις θέσεις Σταϊνμάγερ λέγοντας ότι το αμερικανικό αντιπυραυλικό σύστημα, σε αντίθεση με τους φόβους της Μόσχας, έχει αποκλειστικά αμυντικό χαρακτήρα και δεν στοχεύει κατά της Ρωσίας.
Αυτη η δήλωση δεν προήλθε από το στόμα του υπουργού των Εξωτερικών και κατά συνέπεια δεν προσήλκυσε την προσοχή των ΜΜΕ. Ετσι, σε τι βοηθάει μια τέτοια δήλωση όταν Γερμανοί πολιτικοί, όπως ο Σταϊνμάγερ, μπορούν να συνεχίζουν να ανταποκρίνονται στις αξιώσεις ενός γερμανικού πλήθους, που σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις υποστηρίζει με 70% τις επισημάνσεις Πούτιν για την αντιπυραυλική ασπίδα και συμφωνεί με 68% με την κατηγορία του ότι η Αμερική προσπαθεί να κυριαρχήσει στον κόσμο;
Σε θέματα σαν αυτό, η Αγκελα Μέρκελ, η οποία κάποτε είχε δηλώσει ότι ο Σρέντερ χειραγωγεί τη γερμανική κοινή γνώμη και υπηρετεί τον αντιαμερικανισμό δεν μπορεί να προσφέρει πλήρη σωτηρία. Δεν μπορεί να καλύψει την ανικανότητα της κυβέρνησης Μπους να κερδίσει στο Ιράκ. Και εξαιτίας αυτής της αποτυχίας και των επιπτώσεών της στην παγκόσμια κοινή γνώμη, ακόμη και όταν έχουν δίκιο σε άλλα ζητήματα ζωτικής σημασίας, οι Ηνωμένες Πολιτείες υποχρεώνονται να κάνουν ολοένα και περισσότερες υποχωρήσεις.