Ενα συμβιβαστικό, «νερωμένο» κείμενο για τις κλιματολογικές αλλαγές, που μπορεί να διαβαστεί ποικιλοτρόπως και ικανοποιεί τους πάντες, το ξαναζεσταμένο ειδύλλιο των Μπους – Πούτιν, οι νέες μορφές πάλης κατά της παγκοσμιοποίησης με αποκορύφωμα τη «ναυμαχία» φουσκωτών της Γκρινπίς και της γερμανικής ακτοφυλακής στη Βαλτική, οι εκατοντάδες συλλήψεις και τα βαθιά χασμουρητά του Τόνι Μπλερ είναι τα στιγμιότυπα που θα μείνουν από τη σύνοδο του G8 στο Χάιλιγκενταμ της Γερμανίας. Ισως μάλιστα η ανία του Βρετανού πρωθυπουργού να απηχεί το γενικότερο συναίσθημα που προκαλούν οι συναντήσεις των οκτώ πλουσιότερων χωρών τα τελευταία χρόνια. Δεν είναι τυχαίο ότι όλο και συχνότερα διατυπώνεται το ερώτημα κατά πόσον έχει νόημα η διαιώνιση ενός θεσμού, αναποτελεσματικού και μη αντιπροσωπευτικού.
Το βασικό πρόβλημα είναι πως πέρα από κάποια photo opportunities, η σύνοδος του G8 αναλίσκεται σε ευχολόγια, που στη συνέχεια αναιρούνται από τους πιο εξειδικευμένους θεσμούς, όπως η Παγκόσμια Τράπεζα, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, το Συμβούλιο Ασφαλείας κ.λπ.
Τι νόημα έχει για παράδειγμα η απόφαση της ομάδας για καταπολέμηση της φτώχειας στην Αφρική το 2005 όταν -όπως τονίζει σε πρόσφατο άρθρο του στην εφημερίδα Γκάρντιαν ο Τζορτζ Μονμπάιοτ- ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου εργάζεται προς την αντίθετη κατεύθυνση και το ΔΝΤ ζητεί από τις αναπτυσσόμενες χώρες ελεύθερη κίνηση του κεφαλαίου; Προς τι οι υποτιθέμενες περιβαλλοντικές ευαισθησίες των οκτώ, με δεδομένο ότι η Παγκόσμια Τράπεζα χρηματοδοτεί σχέδια αποψίλωσης δασών και δεν παρέχει σοβαρά κίνητρα για την υιοθέτηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας; «Τα μέλη του G8 νίπτουν και παράλληλα τρίβουν τα χέρια τους», καταλήγει ο Μονμπάιοτ. Ποια είναι τέλος η σκοπιμότητα του πρόσφατου φόρουμ στο Χάιλιγκενταμ, αφού οι προέδροι ΗΠΑ και Ρωσίας δεν έλυσαν τις διαφορές τους στη Γερμανία, αλλά παρέπεμψαν το ζήτημα της αντιπυραυλικής ασπίδας στην επικείμενη συνάντησή τους στο πατρικό σπίτι του Μπους στο Μέιν;
Το Ευρωσύνταγμα
Οι σημαντικότερες ειδήσεις από τη σύνοδο ήταν η γαλλοβρετανική συμφωνία για το Ευρωσύνταγμα και οι προτάσεις Σαρκοζί περί εξάμηνης διακοπής των συνομιλιών για το μελλοντικό καθεστώς του Κοσσυφοπεδίου, υπό τον όρο ότι η Μόσχα θα αναγνωρίσει πως η ανεξαρτησία της επαρχίας αποτελεί μονόδρομο. Πρόκειται όμως για δύο ζητήματα που θα μπορούσαν να έχουν συζητηθεί σε οποιαδήποτε σύνοδο της Ε.Ε. ή συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας. Δε χρειαζόταν τόσος κόπος, τόσο χρήμα και η ανάπτυξη 16.000 αστυνομικών. Γιατί αν τα ευχολόγια ήταν ανέξοδα ουδείς θα εξέφραζε αντιρρήσεις για όλο αυτό το «τσίρκο». Ωστόσο, το κόστος για τη σύνοδο του Χάιλιγκενταμ αναμένεται να αγγίξει τα 100 εκατομμύρια ευρώ, ένα διόλου ευκαταφρόνητο ποσό για μια συνάντηση, η οποία αν και «πράσινη» επιβάρυνε περαιτέρω το φαινόμενο του θερμοκηπίου, μέσω της μετακίνησης και διαμονής περίπου 50.000 ατόμων σε ένα μικρό παραθεριστικό θέρετρο της Γερμανίας.
Ακόμη και ο πρώην πρόεδρος της Γαλλίας, Βαλερί Ζισκάρ ντ’ Εστέν, ιδρυτικό μέλος της συνόδου ο ίδιος, αμφισβήτησε τη χρησιμότητα, αλλά και την αντιπροσωπευτικότητα του φόρουμ. «Μόλις το ΑΕΠ της Κίνας και της Ινδίας ξεπεράσει αυτό όλων των μελών του G8», μάλλον τα μέλη της ομάδας θα πρέπει να στραφούν προς μία άλλη μορφή παγκόσμιας οικονομικής διακυβέρνησης», επισήμανε σε άρθρο του, που δημοσιεύτηκε ταυτόχρονα σε πολλές ευρωπαϊκές εφημερίδες. Πριν από 32 χρόνια η σύνοδος του G8 είχε νόημα ως μπλοκ συσπείρωσης της Δύσης έναντι του Συμφώνου της Βαρσοβίας σε μια εποχή με οξείες ψυχροπολεμικές εντάσεις. Σήμερα οι διεθνείς παρατηρητές δεν αμφιβάλλουν απλώς για την αποτελεσματικότητά της, αναρωτιούνται για τον λόγο ύπαρξής της.