Πολλοί ικανοί ακόμα και νέοι αθλητές διάφορων ομαδικών ή μη αθλημάτων οδηγούνται σε αιφνίδιο θάνατο παρόλο ότι είναι καλά γυμνασμένοι και προπονούνται κανονικά με την επίβλεψη ικανών και καλώς εκπαιδευμένων προπονητών, επειδή υποφέρουν από καρδιοπάθεια χωρίς να το γνωρίζουν.
Αν και συνηθέστερα ο αιφνίδιος θάνατος προκαλείται από εκγύμναση κατά την προπόνηση ή κατά την ανταγωνιστική άθληση και αφορά συνηθέστερα σε αθλητές μεγαλύτερους των 35 ετών, οι καρδιολόγοι συνειδητοποιούν ότι σήμερα περισσότερα νέα άτομα χάνουν τη ζωή τους από καρδιακή ανεπάρκεια, απ’ ό,τι πιστεύαμε. Ο διευθυντής του Κέντρου Υπερτροφικής Καρδιομυοπάθειας (hypertrophic cardiomyopathy, HCM)) του Ινστιτούτου Καρδιάς της Μινεάπολης, Barry Maron, διαπίστωσε έναν θάνατο κάθε τρεις ημέρες στις ΗΠΑ. Ωστόσο, ο αριθμός αυτός είναι μάλλον μικρότερος του πραγματικού.
Η συχνότητα περιστατικών είναι ανησυχητική και ήδη το ΝΒΑ έχει αρχίσει να ζητάει ηχοκαρδιογραφήματα (υπερηχογραφήματα της καρδιάς) για όλους τους παίκτες μαζί με ηλεκτροκαρδιογραφήματα (ΗΚΓ).
Η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή άρχισε προσφάτως να συνιστά ηλεκτροκαρδιογράφημα για τους αθλητές, συμπεριλαμβανομένων και αυτών ηλικίας κάτω των 20 ετών. Επιβάλλει να έχουν κάνει ΗΚΓ προτού τους επιτρέψουν να παίξουν. Επειδή κάθε τεστ παρέχει διαφορετικές πληροφορίες, μερικοί οργανισμοί αθλημάτων πιστεύουν ότι είναι απαραίτητα αμφότερα.
Η Αμερικανική Ενωση Καρδιάς εξέδωσε τις πρώτες νέες οδηγίες σε μια δεκαετία για την εξέταση της καρδιάς των ανταγωνιζόμενων αθλητών. Η ανακοπή καρδιάς σε άτομα κάτω των 35 ετών προέρχεται τυπικώς από μη διαγνωσμένη καρδιακή ανωμαλία.
Οι συνηθέστεροι αιφνίδιοι θάνατοι -οι οποίοι υπολογίζονται ότι είναι περίπου το ένα τρίτο όλων των αιφνίδιων θανάτων από καρδιακές παθήσεις σε νέους αγωνιζόμενους αθλητές στις ΗΠΑ- είναι εξαιτίας υπερτροφικών καρδιομυοπαθειών (ΥΚ), στις οποίες ο καρδιακός μυς παχαίνει οδηγώντας σε πιθανή αποδιοργάνωση τον σφυγμό της καρδιάς. Μπορεί να υπάρχει οικογενειακό ιστορικό ή όχι. Μπορεί να συνοδεύεται από συμπτώματα, όπως πόνο στο στέρνο ή λαχάνιασμα, αλλά όχι πάντα. Ακόμα και σε καταφατική περίπτωση ένας αθλητής μπορεί να μην αναγνωρίζει τα συμπτώματα.
Αλλά συχνά αίτια αιφνίδιων θανάτων οφειλομένων σε ανεπάρκεια καρδιάς συμπεριλαμβάνουν το σύνδρομο Marfan, μια ανωμαλία, η οποία επηρεάζει τον συνδετικό ιστό του σώματος (το Μarfan απαντάται συνήθως μεταξύ των ψηλών και ψηλόλιγνων ατόμων – μερικοί πιστεύουν ότι το είχε ο Abraham Lincoln) καθώς και το επίμηκες QT σύνδρομο, στο οποίο ο καρδιακός ρυθμός μπορεί αιφνιδίως να γίνει ανώμαλος. Επίσης αυτές οι καταστάσεις ενδεχομένως μπορούν ή δεν μπορούν να προκαλούν προφανή καρδιακά συμπτώματα.
Αρρυθμίες
Οι γιατροί δεν είναι απολύτως βέβαιοι γιατί η έντονη εκγύμναση προκαλεί αρρυθμίες σε άτομα με αυτές τις καταστάσεις, αλλά τις προκαλεί. «Ενα παιδί με ΥΚ θα μπορούσε, φυσικά, να πεθάνει στη βιβλιοθήκη» λέει ο Paul D. Thompson, διευθυντής καρδιολογίας στο νοσοκομείο του Hartford στο Connecticut και ένας από τους συγγραφείς των νέων οδηγιών της Αμερικανικής Ενώσεως Καρδιάς, «αλλά έχουν την τάση να πεθαίνουν στα γήπεδα. Οπως λένε οι ποιητές, η καρδιά είναι μυστηριώδης». Μερικές από αυτές τις καρδιακές ανωμαλίες, ιδιαιτέρως η ΥΚ, μπορεί να μη διακρίνεται από το ηλεκτροκαρδιογράφημα ή το ηχοκαρδιογράφημα. Στην ΥΚ τα τοιχώματα της αριστεράς κοιλίας γίνονται παχύτερα. Το ίδιο μπορεί να συμβεί σε έναν εξαιρετικώς φορμαρισμένο αθλητή. Αυτό μπορεί να είναι μέρος μιας καλοήθους καταστάσεως που είναι γνωστή σαν «καρδιά αθλητή», η οποία συχνά απεικονίζεται από αύξηση του συνολικού μεγέθους των διαμερισμάτων της καρδιάς και της επιβράδυνσης του καρδιακού σφυγμού, μερικές φορές σε 40 σφυγμούς το λεπτό.
«Είναι κανονική φυσιολογική προσαρμογή σε παρατεινόμενη έντονη εκγύμναση», λέει ο Adolph M. Hutter Jr, καθηγητής καρδιολογίας στην ιατρική σχολή του Χάρβαρντ και καρδιολόγος των ομάδων Boston Bruins και New England Patriots. O Hutter επισημαίνει ότι περίπου τα μισά ηλεκτροκαρδιογραφήματα καλώς γυμνασμένων αθλητών φαίνονται παράξενα, όταν στην πραγματικότητα δεν υπάρχει κάτι το ανώμαλο. Ακόμα και συνήθης καρδιακή νόσος όπως η αθηροσκλήρωση -σκλήρωση των αρτηριών- μπορεί να είναι δύσκολο να διαγνωστεί σε γυμνασμένο αθλητή. Η αθηροσκλήρωση είναι η κατά πολύ κύρια αιτία θανάτου μεγαλύτερων σε ηλικία αθλητών.
Η έντονη άσκηση μπορεί να προκαλέσει την αποκόλληση λιπούχων αποθέσεων και στον σχηματισμό θρόμβων που φράζουν τις στεφανιαίες αρτηρίες και οδηγούν στη διακοπή ή στον περιορισμό της ροής του αίματος.
Οκτώ κρίσιμα τεστ
Η Αμερικανική Ενωση Καρδιάς έχει έναν ευκολότερο και φθηνότερο τρόπο να διακρίνει άτομα με προβλήματα καρδιάς. Παρέχουν σε κάθε αθλητή τη δυνατότητα για καλή φυσική εξέταση. Συνίσταται από οκτώ ερωτήσεις για ιατρικό ιστορικό και τέσσερα τεστ συμπεριλαμβανόμενων των ελέγχων για υψηλή πίεση του αίματος και καρδιακών μουρμουρισμάτων. Θετική απάντηση σε οποιαδήποτε από τις ερωτήσεις ή νύξη για ιατρική ανωμαλία στη φυσική εξέταση πρέπει να οδηγήσει σε νέο κύκλο τεστ, αρχίζοντας με ηλεκτροκαρδιογραφήματα ή ηχοκαρδιογράφημα. Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να επισκεφτείτε την ιστοσελίδα www.americanheart.org