ΜΟΣΧΑ. Πριν από οκτώ χρόνια, στις 9 Αυγούστου του 1999, εν μέσω ανακρίσεων για τις ύποπτες δραστηριότητες της «οικογένειας Γέλτσιν», ο τότε πρόεδρος της Ρωσίας ανακοίνωσε, νωρίς το πρωί, ότι απολύει την κυβέρνηση· για τρίτη φορά μέσα σ’ ένα χρόνο. Αντικαταστάτης του πρωθυπουργού ορίστηκε ο επικεφαλής της FSB, Βλαντιμίρ Πούτιν, ο οποίος σύμφωνα με πικρόχολο σχόλιο του βαρώνου των ΜΜΕ, Μπόρις Μπερεζόφσκι, ήταν «προσωρινή φιγούρα» στην πολιτική σκηνή… Οκτώ χρόνια μετά, η Ρωσία εγκαινιάζει επισήμως, στις 3 Σεπτεμβρίου, την προεκλογική εκστρατεία για τις βουλευτικές εκλογές, αλλά η προσοχή όλων είναι στραμμένη σε μια άλλη εκλογή, αυτή της διαδοχής του ισχυρού και διόλου προσωρινού, προέδρου Πούτιν.
«Το μεγάλο ερώτημα στη ρωσική πολιτική δεν είναι απλώς ποιος θα αντικαταστήσει τον Βλαντιμίρ Πούτιν, όταν χρειαστεί να αποχωρήσει από την προεδρία έχοντας συμπληρώσει δύο συνεχόμενες θητείες το 2008, αλλά το αν ο ίδιος θα εγκαταλείψει την εξουσία», σχολίασε προ ημερών ο Αμερικανός αναλυτής, Μάρτιν Γουόκερ. «Λίγοι στη Μόσχα πιστεύουν ότι είναι έτοιμος να αποσυρθεί και πολλοί θεωρούν βέβαιο ότι θα επιστρέψει στην προεδρία το 2012», πρόσθεσε.
Το σενάριο περί τετραετούς προεδρικού διαλείμματος αναλύθηκε εκτενώς από την εφημερίδα Washington Post, σύμφωνα με την οποία η επιστροφή Πούτιν το 2012 «έχει κάποια λογική»… (Κατ’ αρχήν δεν παραβιάζει το Σύνταγμα, που απαγορεύει απλώς τις τρεις συνεχόμενες θητείες και καθιστά «θεωρητικά πιθανή» την ανάληψη νέας θητείας στο μέλλον, όπως δήλωσε ο ίδιος ο πρόεδρος Πούτιν στη φετινή σύνοδο των Οκτώ στη Γερμανία.) Επιπλέον, σύμφωνα με την εφημερίδα που επικαλείται Ρώσους αναλυτές, «το Κρεμλίνο μαστίζεται από τον ανταγωνισμό παρατάξεων, που δεν μπορούν να συμφωνήσουν στο όνομα του διαδόχου και η παράταση της εξουσίας Πούτιν, μετά σύντομο διάλειμμα, είναι ο μόνος τρόπος για να αποτραπούν ολέθρια χάσματα μεταξύ των «δικών» του».
Τεστ δημοτικότητας
Επί μήνες, οι πολιτικοί αναλυτές μελετούν τις κινήσεις των δύο επικρατέστερων διαδόχων, πρώτων αντιπροέδρων, Σεργκέι Ιβάνοφ και Ντιμίτρι Μεντβέντεφ, των οποίων οι εκστρατείες αναγγέλθηκαν νωρίς προκειμένου να δοκιμαστεί η δημοτικότητά τους αλλά και να ζυγιστούν οι αντιδράσεις της ελίτ του Κρεμλίνου. Σε περίπτωση που πράγματι επιθυμεί την επάνοδό του, το 2012, ο Βλαντιμίρ Πούτιν ίσως θα έπρεπε να διατηρήσει έως την τελευταία στιγμή το κλίμα της αβεβαιότητας για το ποιος είναι επικρατέστερος, σύμφωνα με την άποψη του Ρώσου αναλυτή, Γεβγένι Φολκ. Διότι, όπως λέει, η ρωσική ελίτ είναι δουλικό στοιχείο. «Αφοσιώνεται σ’ αυτόν που κατέχει την εξουσία και παραμένει στο πλευρό του ώστε να απολαμβάνει τα προνόμια. Οταν κάποιος αποχωρεί, αλλάζει πάραυτα πλευρό». Η πρόωρη εμφάνιση του «εκλεκτού» θα συσπείρωνε γύρω από το πρόσωπό του όχι μόνο την ελίτ του Κρεμλίνου, αλλά και μεγάλη μερίδα της κοινής γνώμης, αν κρίνουμε από τις δημοσκοπήσεις που δείχνουν ότι το 40% των Ρώσων πολιτών θα στηρίξει ανεπιφύλακτα αυτόν που θα διαλέξει ο ίδιος ο Πούτιν για να τον αντικαταστήσει. «Και οι νόμοι της εξουσίας υπαγορεύουν ότι ο νέος πρόεδρος, εκτός αν είναι κλώνος του Πούτιν, θα φέρει στο Κρεμλίνο τους δικούς του ανθρώπους, οι οποίοι δεν θα φανούν και τόσο πρόθυμοι να φύγουν μετά την πρώτη θητεία τους», σχολίασε ο κ. Βολφ.
Η διαδοχή παραμένει πιο ενδιαφέρουσα από τις επικείμενες βουλευτικές εκλογές, στις οποίες το σκηνικό είναι λίγο-πολύ προδιαγεγραμμένο. Η διαδικασία της 2ας Δεκεμβρίου προβλέπεται να καταλήξει σε μια Βουλή κατειλημμένη από τα δύο προσκείμενα στο Κρεμλίνο κόμματα, αυτά της Ενωμένης Ρωσίας του Μπόρις Γκριζλόφ και της Δίκαιης Ρωσίας του Σεργκέι Μίρονοφ, που σχηματίστηκε πρόσφατα «για να κλέψει», όπως παρατηρούν Δυτικοί αναλυτές, ψήφους από τους κομμουνιστές και τους εθνικιστές. Το ΚΚ αναμένεται να εξασφαλίσει το απαιτούμενο 7% για την είσοδό του στη Βουλή, αλλά οι υπερεθνικιστές του Βλαντιμίρ Ζιρινόφσκι δεν είναι βέβαιο ότι θα τα καταφέρουν.