Μαγνητοεγκεφαλογραφία. Μια μεγάλου μεγέθους λέξη για μια τεχνική που μετρά πολύ μικρές μεταβολές. Ανιχνεύει μαγνητικά σήματα, τα οποία παράγονται από την ηλεκτρική δραστηριότητα των εγκεφαλικών κυττάρων – και τα οποία έχουν περίπου το ένα δισεκατομμυριοστό της έντασης του μαγνητικού πεδίου της Γης. Προς το παρόν αυτή η τεχνική χρησιμοποιείται σαν ερευνητικό εργαλείο. Ωστόσο, ο Απόστολος Γεωργόπουλος και οι συνεργάτες του στο Πανεπιστήμιο της Μινεσότα, στη Μινεάπολη, πιστεύουν ότι θα μπορούσε να προσαρμοστεί για ιατρική χρήση. Εάν έχουν δίκιο, η διάγνωση των εγκεφαλικών παθήσεων, όπως της νόσου Αλτσχάιμερ και της σχιζοφρένειας, θα προκαλέσει επανάσταση.
Η τεχνική
Η μαγνητοεγκεφαλογραφία έχει ήδη μια ιατρική χρήση. Χρησιμοποιείται για να ανιχνευτούν εστιακά σημεία επιληπτικών κρίσεων. Αυτά, όμως, έχουν τις εστίες τους σε ειδικά μέρη του εγκεφάλου. Η διορατικότητα του δρος Γεωργόπουλου οφειλόταν στην απορία του, εάν, και κατά πόσον, ο γενικός βόμβος της δραστηριότητας του μυαλού θα μπορούσε να περιλαμβάνει διαγνωστικές πληροφορίες. Και ο επιστήμονας, σε άρθρο που πρόσφατα δημοσιεύθηκε στην Journal of Neural Engineering, ανακοινώνει ότι μάλλον θα μπορούσε.
Τον περασμένο χρόνο ο δρ Γεωργόπουλος διαπίστωσε ένα χαρακτηριστικό «σχέδιο/υπόδειγμα» για τις μαγνητικές διακυμάνσεις του εγκεφάλου υγιών ατόμων. Ο επιστήμονας ζήτησε από δέκα εθελοντές να συγκεντρώσουν το βλέμμα τους σε ένα φωτεινό σημείο για 45 δευτερόλεπτα, ενώ ήταν ξαπλωμένοι κάτω από το μηχάνημά του. Σε κάθε «κύκλο» του πειράματος, χρησιμοποίησε 248 αισθητήρες και κάθε αισθητήρας έλαβε 45.000 μετρήσεις του βόμβου του ανθρώπινου εγκεφάλου.
Ο ερευνητής διερωτήθηκε κατά πόσον ο εγκέφαλος των ατόμων με νευρολογικές παθήσεις θα μπορούσε να έχει διαφορετικά, αλλά διακεκριμένα μαγνητικά σχεδιαγράμματα. Για να το διαπιστώσει, προσκάλεσε ασθενείς με σαφή διάγνωση μιας από έξι παθήσεις -Αλτσχάιμερ και σχιζοφρένειας μεταξύ αυτών- να παραμείνουν ξαπλωμένοι στο μηχάνημά του και να συγκεντρώσουν το βλέμμα τους σε πηγή φωτός, και κατόπιν κατέγραψε τις μαγνητικές διακυμάνσεις των εγκεφάλων τους. Ανέλυσε τα αποτελέσματα και οδηγήθηκε στα εξής: Κάθε μία από τις ασθένειες παρήγαγε διακριτό συσσωμάτωμα.
Το ερώτημα, το οποίο ο δρ Γεωργόπουλος προσπαθεί τώρα να απαντήσει, είναι κατά πόσον η ίδια σαφήνεια εμφανίζεται σε άτομα με ήπια συμπτώματα, τα οποία μπορούν ή δεν μπορούν να εξελιχθούν σε κάτι χειρότερο. Εάν επιτάχυνε τη διάγνωση αποδεικνύοντας ποιος επρόκειτο να αρρωστήσει, η θεραπευτική αγωγή θα μπορούσε να αρχίσει νωρίτερα.
Η επιστημονική ομάδα πρόκειται να αρχίσει συστηματικά τεστ σε δύο ομάδες ατόμων που υποφέρουν από ηπίως ανώμαλα ψυχολογικά συμπτώματα. Η μια ομάδα αποτελείται από ηλικιωμένους και η άλλη από νέους. Περίπου τα μισά από τα ηλικιωμένα άτομα με ήπιες γνωστικές βλάβες συνεχίζουν να αναπτύσσουν τη νόσο του Αλτσχάιμερ, τα υπόλοιπα εμφανίζουν τα συνήθη συμπτώματα λόγω γήρανσης.
Θεραπευτική αγωγή
Προς το παρόν είναι αδύνατον να προβλεφθεί ποιος θα ενταχθεί σε ποια ομάδα. Ωστόσο, επειδή η εξέλιξη της νόσου Αλτσχάιμερ μπορεί να επιβραδυνθεί με πρώιμη θεραπευτική αγωγή, η έγκαιρη διάγνωση θα βοηθήσει αυτούς που βρίσκονται σε κίνδυνο.
Οσον αφορά τη σχιζοφρένεια, εμφανίζεται φυσιολογικά σε εφηβική ηλικία. Το Αλτσχάιμερ αφορά ηλικιωμένα άτομα, από τα οποία μόνο τα μισά θα νοσήσουν βαριά. Η θεραπευτική αγωγή είναι εφικτή και η έγκαιρη αγωγή είναι καλύτερη. Αλλά τα φάρμακα, τα οποία χρησιμοποιούνται, έχουν άσχημες παρενέργειες και μπορούν να είναι εθιστικά, επομένως δεν είναι καλό να συνταγογραφούνται, εκτός εάν υπάρχει πιθανότητα να προσφέρουν κάτι καλό. Απομένει λοιπόν να διαπιστωθεί κατά πόσο η τεχνική του δρος Γεωργόπουλου μπορεί να διακρίνει αυτούς που θα αρρωστήσουν σοβαρά απ’ αυτούς οι οποίοι δεν θα αρρωστήσουν.