ΒΕΡΟΛΙΝΟ. Τόσο ο Γκόρντον Μπράουν, που δεν δικαίωσε τελικά όσους προέβλεπαν ψυχρότητα στις αμερικανοβρετανικές σχέσεις μετά την πρωθυπουργοποίησή του, όσο και ο φιλοαμερικανός Νικολά Σαρκοζί, έχουν υποβαθμίσει την πρωτοκαθεδρία της Αγκελα Μέρκελ ως προνομιακής Ευρωπαίας συνομιλήτριας με τις ΗΠΑ. Οταν πριν από δύο χρόνια ανέλαβε την εξουσία, η Γερμανίδα καγκελάριος έσπευσε να γεφυρώσει τις σχέσεις του Βερολίνου με την Ουάσιγκτον, διοργανώνοντας μπάρμπεκιου στην ανατολική Γερμανία και συμμετέχοντας σε ανεπίσημα δείπνα στον Λευκό Οίκο με τον νέο της φίλο, Τζορτζ Μπους. Εσχάτως όμως έχουν παρουσιαστεί μικρά ρήγματα στις διμερείς σχέσεις, παρά τις προσπάθειες αμφοτέρων των πλευρών να επουλώσουν τις πληγές που προκάλεσε ο πόλεμος στο Ιράκ.
Αποκλίσεις σε 4 θέματα
Από το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν μέχρι το Αφγανιστάν και την αμερικανική αντιπυραυλική ασπίδα αλλά και το Κοσσυφοπέδιο, η προσεκτική προσέγγιση της Μέρκελ έχει ενοχλήσει την Ουάσιγκτον. Την ίδια στιγμή, η εκλογική νίκη του Νικολά Σαρκοζί στη Γαλλία, του οποίου η σκληρή ρητορική στο Ιράν και άλλα διεθνή ζητήματα υπογραμμίζει περαιτέρω τη διστακτικότητα της Γερμανίας, έχει εξασφαλίσει στον Λευκό Οίκο έναν νέο αμερικανόφιλο Ευρωπαίο ηγέτη. «Επέφερε μια καλοδεχούμενη αλλαγή ύφους στις αμερικανογερμανικές σχέσεις, αλλά στο πεδίο της πολιτικής η διαφορά με τον προκάτοχό της, Γκέρχαρντ Σρέντερ, είναι συχνά δυσδιάκριτη», σχολιάζουν Αμερικανοί διπλωμάτες, που θέλουν να διατηρήσουν την ανωνυμία τους.
Το Βερολίνο αψηφά τις πιέσεις Γαλλίας και ΗΠΑ για ένα νέο γύρο κυρώσεων εναντίον του Ιράν, σε περίπτωση που το Συμβούλιο Ασφαλείας δεν κατορθώσει να καταλήξει σε ένα συναινετικό ψήφισμα για σκληρότερα μέτρα εναντίον της Τεχεράνης. Επί πολλούς μήνες η Γερμανία απέρριπτε εξάλλου τις αμερικανικές εκκλήσεις για αποστολή στρατευμάτων στο νότιο Αφγανιστάν προκειμένου να παταχθεί εξέγερση των Ταλιμπάν, και νωρίτερα φέτος η Ουάσιγκτον επιχείρησε εις μάτην να πείσει τη Μέρκελ να στηρίξει τα αμερικανικά σχέδια για την ανάπτυξη της αντιπυραυλικής ασπίδας στην κεντρική Ευρώπη. Εξίσου αμφίρροπη ήταν η στάση της Γερμανίας και στο ζήτημα της ανεξαρτησίας του Κοσσυφοπεδίου, καθώς το Βερολίνο έχει αποφύγει να διατυπώσει μια ξεκάθαρη γραμμή.
Της ανέβασαν τον πήχυ
Οι Γερμανοί αξιωματούχοι παραδέχονται ότι υπάρχει απόκλιση απόψεων, αλλά απορρίπτουν οποιαδήποτε υπόνοια κρίσης στις αμερικανογερμανικές σχέσεις. Αλλωστε οι Μέρκελ και Μπους συνομιλούν κάθε δύο εβδομάδες μέσω ασφαλούς τηλεδιάσκεψης και κατά την τελευταία τους συνδιάλεξη ο Μπους είχε χαιρετίσει τον ηγετικό της ρόλο στην Ευρώπη. Τόσο ο Σαρκοζί όσο και ο Μπράουν έχουν ανεβάσει όμως τον πήχυ για τη Μέρκελ και υπονόμευσαν τον ρόλο της ως βασικής συνομιλήτριας της Ουάσιγκτον στην Ευρώπη.
Ο ιστορικός Μίχαελ Στίρμερ περιέγραψε αυτήν την εξέλιξη ως κεντρική πρόκληση για τη γερμανική κυβέρνηση. «Η Γαλλία του Σαρκοζί είναι πιο σύγχρονη, πιο δραστήρια και πιο φιλική προς τις ΗΠΑ. Η Γερμανία αντιμετωπίζει λοιπόν το ερώτημα: εκπροσωπεί την ελευθερία, την παγκόσμια τάξη, είναι μια χώρα περιορισμένης ευθύνης;» αναρωτήθηκε σε άρθρο του στην εφημερίδα Die Welt.