Οσοι ταξιδεύουν με αεροπλάνο διατρέχουν τριπλάσιες πιθανότητες, συγκριτικά με όσους παραμένουν στο έδαφος, να εμφανίσουν το «σύνδρομο της οικονομικής θέσης», δηλαδή θρόμβωση των βαθέων αγγείων των κάτω άκρων.
Οπως διαπιστώθηκε στην τελευταία έρευνα, που χρηματοδοτήθηκε από την Ε.Ε., οι επιβάτες που είναι παχύσαρκοι, υπερβολικά ψηλοί ή κοντοί, γυναίκες που παίρνουν αντισυλληπτικά χάπια και γενικότερα οι νεότεροι των 30 ετών διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο. Γι’ αυτόν το λόγο -λένε οι ερευνητές- οι αεροπορικές εταιρείες οφείλουν να χρησιμοποιούν θέσεις που μπορούν να προσαρμοστούν στις ανάγκες κάθε επιβάτη και να αφήνουν μεγαλύτερο χώρο μεταξύ των σειρών θέσεων, έτσι ώστε οι ψηλότεροι να κάθονται πιο άνετα.
Οι ερευνητές παρακολούθησαν την εξέλιξη της υγείας εννιά χιλιάδων εργαζομένων πολυεθνικών επί πέντε χρόνια και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το σύνδρομο εμφανίζεται μία φορά στα 4.565 ταξίδια. «Η έρευνα δείχνει ότι το «σύνδρομο της οικονομικής θέσης» είναι δυνατόν να προληφθεί εφόσον οι αεροπορικές εταιρείες αποφασίσουν να αυξήσουν την απόσταση μεταξύ των σειρών των καθισμάτων, ή κάθε επιβάτης μπορεί να προσαρμόσει το κάθισμά του έτσι ώστε να ανταποκρίνεται στις ανάγκες του» εξήγησε η Σούζαν Κανγκιέτερ του ιατρικού κέντρου του Πανεπιστημίου του Λάιντεν.
Το «σύνδρομο οικονομικής θέσης» εμφανίζεται όταν σχηματιστεί θρόμβος σε μία καθ’ όλα φυσιολογική φλέβα. Συνήθως αυτό συμβαίνει λόγω της ακινησίας -χαρακτηριστικής στα αεροπορικά ταξίδια-, που εμποδίζει την επιστροφή του αίματος στην καρδιά. Ανάμεσα στα συμπτώματα περιλαμβάνονται ο πόνος, το ερύθημα του δέρματος, το οίδημα, ενώ εφόσον κάποιο κομμάτι του θρόμβου αποκολληθεί και φτάσει στους πνεύμονες, είναι πιθανή η θανατηφόρα πνευμονική εμβολή. Αξίζει να σημειωθεί ότι αυτός ο τύπος θρόμβωσης αποδεικνύεται θανατηφόρος για το 3 έως 5% των πασχόντων.
Είναι η πρώτη φορά που υπολογίστηκε ο «απόλυτος κίνδυνος» που διατρέχουν όσοι επιλέγουν τα αεροπορικά ταξίδια για τη μετακίνησή τους, να εμφανίσουν θρόμβωση των βαθέων αγγείων. Ειδικότερα, οι Ολλανδοί ερευνητές μελέτησαν 8.755 εργαζόμενους σε μεγάλες πολυεθνικές επιχειρήσεις. Στα πέντε χρόνια διάρκειας της μελέτης οι 6.440 ολοκλήρωσαν περισσότερες από 300 χιλιάδες πτήσεις. Οι υπόλοιποι αποτέλεσαν την ομάδα ελέγχου και δεν ταξίδεψαν ούτε μία φορά. Οι Ολλανδοί ερευνητές κατέγραψαν όλες τις περιπτώσεις θρόμβωσης βαθέων αγγείων τόσο στους ταξιδιώτες όσο και στα μέλη της ομάδας ελέγχου και διαπίστωσαν 53 κρούσματα. Ετσι υπολόγισαν ότι ο κίνδυνος εμφάνισης του «συνδρόμου οικονομικής θέσης» μεταξύ των επιβατών αεροσκαφών ανέρχεται σε 3,2 για κάθε χίλιους ταξιδιώτες ετησίως. Στους μη ταξιδιώτες εμφανίστηκε ένα κρούσμα ανά χίλιους εθελοντές.
Κίνδυνος για κοντούς
Οι πιο ψηλοί διατρέχουν 3,6 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να εμφανίσουν θρόμβο συγκριτικά με όσους δεν ταξιδεύουν, ενώ παραδόξως 6,3 φορές μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος για τους πιο κοντούς επιβάτες. Ο κίνδυνος θρόμβωσης αυξάνεται για τους επιβάτες που πραγματοποιούν περισσότερες πτήσεις σε βραχύτερο χρονικό διάστημα – ιδιαίτερα αν οι πτήσεις είναι πολύωρες. Τέλος, ο κίνδυνος παραμένει υψηλός για δύο εβδομάδες μετά την πτήση.
Η μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση PloS Medicine.