Οι δημοσκοπήσεις στις ΗΠΑ προβλέπουν άνετη επικράτηση του Μπαράκ Ομπάμα στις προεδρικές εκλογές της ερχόμενης Τρίτης. Οι περισσότεροι Ευρωπαίοι -συμπεριλαμβανομένης και της συντριπτικής πλειοψηφίας των Ελλήνων, σύμφωνα με πρόσφατη δημοσκόπηση της «Κ»- ελπίζουν στη νίκη του. Για πρώτη φορά μετά την εποχή του Τζον Φ. Κένεντι υπάρχουν τόσο μεγάλες προσδοκίες από έναν Αμερικανό υποψήφιο πρόεδρο. Τόσο οι υποστηρικτές του Μακέιν, όσο και – παραδόξως- ο ίδιος ο Ομπάμα, αποδίδουν στην προεκλογική του εκστρατεία μεσσιανικές τάσεις.
Τίθενται λοιπόν δύο ερωτήματα: Πρώτον, θα έλθει τελικά ο Μεσσίας; Και δεύτερον, θα επαληθεύσει τις προσδοκίες μας; Οφείλουμε να είμαστε επιφυλακτικοί και για τα δύο. Πληροφορίες αναφέρουν ότι κρυφές δημοσκοπήσεις που διεξάγει το επιτελείο του Ομπάμα συγκλίνουν στο συμπέρασμα πως η μάχη δεν έχει κριθεί σε αρκετές πολιτείες. Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο συνεχίζει να περιοδεύει σε αυτές έως και την τελευταία στιγμή. Ακόμη πιο ανησυχητικό είναι το ενδεχόμενο, μεγάλος αριθμός Δημοκρατικών να «ντρέπονται» να παραδεχθούν στους δημοσκόπους ότι δεν θα ψηφίσουν τον Ομπάμα επειδή είναι μαύρος. Ο εφιάλτης του Ομπάμα ακούει στο όνομα «φαινόμενο Μπράντλεϊ στην Καλιφόρνια»: Ο μαύρος κυβερνήτης προηγείτο σε όλες τις δημοσκοπήσεις μέχρι και την ημέρα των εκλογών, τις οποίες έχασε.
Ας υποθέσουμε όμως ότι ο Μεσσίας πράγματι θα έλθει. Τι πολιτικές θα εφαρμόσει; Ο Μακέιν τον κατηγορεί ότι θέλει να αναδιανείμει τον πλούτο και φτάνει στο σημείο να τον κατηγορήσει ως «σοσιαλιστή». Ο Ομπάμα, από την άλλη πλευρά, υπόσχεται φοροελαφρύνσεις για όσους έχουν ετήσια εισοδήματα κάτω από 250.000 δολάρια, αλλά και σαρωτικές αλλαγές στο σύστημα υγείας της χώρας, από το οποίο αυτή τη στιγμή εξαιρούνται 45 εκατομμύρια πολίτες. Οι στόχοι αυτοί είναι άξιοι επαίνων, αλλά ο κοινωνικός τους αντίκτυπος πιθανότατα θα είναι πολύ πιο περιορισμένος απ’ όσο φανταζόμαστε. Οι Ελληνες ψηφοφόροι άλλωστε γνωρίζουν πόσο κενό περιεχομένου μπορεί να είναι το σύνθημα της «αλλαγής».
Στην εξωτερική πολιτική, οι υποσχέσεις του Ομπάμα για συλλογικότητα στη λήψη αποφάσεων ακούγονται σαν ουράνια μελωδία στα αυτιά των Ευρωπαίων. Η δέσμευσή του για απόσυρση των αμερικανικών στρατευμάτων από το Ιράκ και η έναρξη διαπραγματεύσεων με το Ιράν αφήνουν να διαφανεί ότι έφτασε το τέλος του μονομερούς ηγεμονισμού του Μπους. Πρόσφατα όμως, δήλωσε ότι η παραμονή του στρατού των ΗΠΑ στο Ιράκ μπορεί να είναι αναγκαία, ενώ ισχυρίστηκε ότι θα εστιάσει την προσοχή του στον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας στο Αφγανιστάν και το Πακιστάν. Τα σχόλια αυτά είναι το λιγότερο αμφίσημα και κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος για την εξωτερική πολιτική που προτίθεται να ακολουθήσει εντέλει.
Για την Ελλάδα, η πιθανότητα εκλογής του Τζο Μπάιντεν στην αντιπροεδρία είναι θετικό στοιχείο. Ο Μπάιντεν γνωρίζει καλά το Κυπριακό, συμμερίζεται τις ελληνικές θέσεις και ο Ομπάμα πιθανώς να δείξει το σθένος να πιέσει την Τουρκία. Εντούτοις, πόσες πρωτοβουλίες θα είναι άραγε σε θέση να πάρει μέσα σ’ ένα κλίμα διεθνούς ύφεσης;
Εν ολίγοις, για λίγο καιρό, ο Ομπάμα θα είναι πιο δημοφιλής στην Ευρώπη και από τα Μακντόναλντ. Φοβούμαι όμως ότι, αφού χωνέψουμε το νέο στυλ που φέρνει στην αμερικανική προεδρία, θα νιώσουμε ένα κενό στο στομάχι μας. Ο Ομπάμα θα κάνει τη διαφορά μόνο εάν καταφέρει να επιτύχει μια σαρωτική νίκη που θα του δώσει την απαραίτητη αυτοπεποίθηση για να εφαρμόσει όσα πραγματικά πιστεύει.
* Ο κ. K. Featherstone είναι καθηγητής Ευρωπαϊκών Σπουδών στην έδρα «Ελευθέριος Βενιζέλος» του London School of Economics and Political Science.