ΛΟΝΔΙΝΟ. Νέες σκιές πάνω στη στάση του Βρετανού πρωθυπουργού Ουίνστον Τσόρτσιλ απέναντι στο Ολοκαύτωμα Εβραίων, κομμουνιστών, Τσιγγάνων, Ανατολικοευρωπαίων και αντιστασιακών από τους ναζί, ρίχνει η δημοσιοποίηση εγγράφων, που δείχνουν ότι ο ριψοκίνδυνος Πολωνός αντιστασιακός Βίτολντ Πιλέκι είχε ενημερώσει τη βρετανική αντικατασκοπεία ΜΙ6 από το 1940 για την εξόντωση κρατουμένων στο στρατόπεδο του Αουσβιτς.
Ο αξιωματικός του πολωνικού στρατού Βίτολντ Πιλέκι πιάστηκε αιχμάλωτος από τους Γερμανούς τον Σεπτέμβριο του 1940, αφού είχε συνεννοηθεί με την πολωνική αντίσταση. Αφού οδηγήθηκε στο Αουσβιτς, που την εποχή εκείνη στέγαζε κυρίως συλληφθέντες Πολωνούς αντιστασιακούς, ο Πιλέκι οργάνωσε αντιστασιακό δίκτυο μεταξύ των κρατουμένων, αποστέλλοντας τακτικές αναφορές στη βρετανική ΜΙ6, αποκαλύπτοντας τις μαζικές δολοφονίες που ήδη είχαν ξεκινήσει στο Αουσβιτς.
Η πολωνική αντίσταση γνώριζε έτσι και είχε ενημερώσει το Λονδίνο για την ύπαρξη των θαλάμων αερίων από τις πρώτες ημέρες λειτουργίας τους το 1942, ενώ ο Πιλέκι και η οργάνωσή του είχαν εκπονήσει μάλιστα και σχέδιο απελευθέρωσης του στρατοπέδου, που θα γινόταν ύστερα από συμμαχικό βομβαρδισμό και με τη βοήθεια Ελεύθερων Πολωνών αλεξιπτωτιστών, που θα πετούσαν στην περιοχή από τη Βρετανία.
Δραπέτευσε το 1943
Το 1943, όμως, ο κ. Πιλέκι δραπέτευσε από το στρατόπεδο με δύο συγκρατούμενούς του, έχοντας εγκαταλείψει κάθε ελπίδα συμμαχικής σωτηρίας, αν και το αντιστασιακό δίκτυο, που ο ίδιος είχε οργανώσει, συνέχισε τη δραστηριότητά του, στέλνοντας μάλιστα και τις μοναδικές υπάρχουσες φωτογραφίες από τη μαζική αποτέφρωση πτωμάτων Εβραίων της Ουγγαρίας σε ανοικτούς λάκκους το 1944.
Τα νέα ιστορικά στοιχεία θέτουν εκ νέου το δύσκολο ερώτημα γιατί ο Ουίνστον Τσόρτσιλ δεν ενήργησε, παρότι γνώριζε καλά τι συνέβαινε στο Αουσβιτς, από τις αναφορές του Πιλέκι, αλλά και χάρη στην αποκωδικοποίηση γερμανικών απόρρητων ραδιοφωνικών σημάτων στο Κέντρο Αντικατασκοπείας του Μπλέτσλεϊ Παρκ.
Μετά την απόδρασή του, ο Πιλέκι πολέμησε τους Γερμανούς στην εξέγερση της Βαρσοβίας το 1944, προτού συλληφθεί και καταλήξει σε στρατόπεδο αιχμαλώτων μέχρι το τέλος του πολέμου. Τον Ιούλιο του 1945 στρατολογήθηκε από τους υποστηριζόμενους από τους Βρετανούς «Ελεύθερους Πολωνούς», ενώ συμφώνησε να επιστρέψει στην Πολωνία για να κατασκοπεύει τους Σοβιετικούς για λογαριασμό των Βρετανών.
Το 1946, όμως, ο Πιλέκι συλλαμβάνεται από την κομμουνιστική πολωνική αντικατασκοπεία και βασανίζεται σκληρά. Η δίκη του το 1947 διήρκεσε 5 ημέρες και ο Πιλέκι εκτελέσθηκε αμέσως μετά. Αν και ο Πιλέκι χαρακτηρίσθηκε προδότης από το κομμουνιστικό καθεστώς της Πολωνίας, ο ριψοκίνδυνος αντιστασιακός αποκαταστάθηκε μετά το 1989.
