Σε μια πόλη βουτηγμένη μέχρι το κόκαλο στα πάθη της Ιστορίας, η εικόνα ενός παρασημοφορεμένου βετεράνου του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου δεν είναι τόσο σπάνιο θέαμα. Και αν για τους περισσότερους από μας το Γκντανσκ είναι ταυτισμένο με τη μορφή του Λεχ Βαλέσα και το κίνημα της «Αλληλεγγύης», προάγγελους του δημοκρατκού ντόμινο που σάρωσε πριν από 20 χρόνια τα κομμουνιστικά καθεστώτα της Ανατολικής Ευρώπης, είναι πάλι εδώ που ξεκίνησαν όλα: τα ξημερώματα της 1ης Σεπτεμβρίου του 1939, όταν το γερμανικό θωρηκτό Schleswig – Ηolsteiέριξε τις πρώτες βολές του εναντίον ενός πολωνικού οχυρού στη χερσόνησο Βεστερπλάτε πολύ κοντά στο Γκντανσκ.
Η 70ή επέτειος της έναρξης του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου είναι ούτως ή άλλως μια σημαντική ημερομηνία που έφερε στο Γκντανσκ προσωπικότητες της διεθνούς σκηνής (ανάμεσα στους πολλούς ξένους ηγέτες ο Βλαντιμίρ Πούτιν και η Αγκελα Μέρκελ) και εδώ στην Πολωνία παίρνει σχεδόν μυθολογικές διαστάσεις. Η μάχη του Βεστερπλάτε, η ηρωική αντίσταση μιας χούφτας Πολωνών εναντίον της άρτια εξοπλισμένης πολεμικής μηχανής των ναζί, αποτελεί ένα χρυσό κεφάλαιο της πολωνικής ιστορίας, κάτι σαν το δικό μας αλβανικό έπος. Σκεφτείτε 182 Πολωνούς στρατιώτες, τη φρουρά του οχυρού, οι οποίοι σύμφωνα με τους αμυντικούς σχεδιασμούς και τις εκτιμήσεις του πολωνικού επιτελείου θα άντεχαν 12 ώρες. Και όμως. Αντιστάθηκαν στις γερμανικές επιθέσεις με κάθε μέσο για επτά ολόκληρες ημέρες έχοντας απέναντί τους 3.000 στρατιώτες της Βέρμαχτ.
«Οποιος ξεχνάει…»
Ποιος να μην κατανοήσει την εμμονή των Πολωνών να εγκαινιάσουν τις εκδηλώσεις με μια τελετή ακριβώς την ίδια ώρα της γερμανικής εισβολής, τα ξημερώματα της Τρίτης, στις 04.45 ακριβώς, παρουσία της πολωνικής πολιτικής ηγεσίας. «Τα μαθήματα της Ιστορίας δεν θα έπρεπε να ξεχαστούν», τόνισε ο πρωθυπουργός της χώρας Ντόναλντ Τασκ. «Συνεχίζουμε να θυμόμαστε, επειδή ξέρουμε πολύ καλά ότι όποιος ξεχνάει ή όποιος παραποιεί την Ιστορία και έχει ή πρόκειται να αποκτήσει δύναμη, θα φέρει ξανά τον τρόμο και τη δυστυχία, ακριβώς όπως έγινε πριν από εβδομήντα χρόνια» είπε σχετικά.
Η εισβολή στην Πολωνία άνοιξε το τραγικότερο κεφάλαιο στην ευρωπαϊκή ιστορία, υπογράμμισε η Μέρκελ στην ομιλία της.
Στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος, ο Ρώσος πρωθυπουργός Βλαντιμίρ Πούτιν. Οι ρωσο – πολωνικές σχέσεις δεν βρίσκονται στο καλύτερο δυνατό σημείο, με τις σκιές της Ιστορίας να πέφτουν βαριές. Εδώ πολλοί αναμένουν μια χειρονομία καλής θέλησης από τον Ρώσο πρωθυπουργό.