Η έκθεση του γενικού διοικητή των ΝΑΤΟϊκών δυνάμεων στο Αφγανιστάν, στρατηγού Στάνλεϊ ΜακΚρίσταλ, για την πορεία του πολέμου, δημοσιεύθηκε σε ένα ιδιαίτερα δυσμενές κλίμα: στο τέλος του πιο αιματηρού μήνα για τους συμμάχους από τότε που ξεκίνησε η εισβολή και εν μέσω αντεγκλήσεων για εκτεταμένη νοθεία στις προεδρικές εκλογές που διεξήχθησαν στις 20 Αυγούστου. Ο στρατηγός περιέγραψε την κατάσταση με μελανά χρώματα. Στην έκθεσή του επιμένει ότι ο πόλεμος μπορεί ακόμη να κερδηθεί, αλλά πρέπει να αλλάξει η στρατηγική που εφαρμόζεται.
Τα επιχειρήματά του δεν είναι καινούργια. Πρώτα απ’ όλα, υπογράμμισε την ανάγκη προστασίας του άμαχου πληθυσμού. Πράγματι, οι Αμερικανοί δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στον συγκεκριμένο τομέα εδώ και καιρό, πολύ πριν αναλάβει τα καθήκοντά του ο ΜακΚρίσταλ. Η έκθεσή του όμως ζητεί να ενταθούν οι προσπάθειες με δραστικά μέτρα, όπως είναι ο περιορισμός των αεροπορικών βομβαρδισμών.
Οι λεπτομέρειες των προτάσεών του δεν έχουν γίνει ακόμη γνωστές, αλλά θεωρείται δεδομένο ότι ζητεί σημαντική αύξηση στις δυνάμεις του αφγανικού στρατού και της αστυνομίας. Η έκθεση φαίνεται πως παρακάμπτει, προς το παρόν, το ζήτημα της αποστολής επιπλέον αμερικανικών ενισχύσεων στο Αφγανιστάν (αν και το περιβάλλον του στρατηγού αναφέρεται ανοιχτά στο θέμα και δεν αποκλείονται σχετικές δηλώσεις σύντομα).
Εν τούτοις, η αποστολή ενισχύσεων ενδεχομένως να αποτελέσει δύσκολη πολιτική επιλογή για τον Μπαράκ Ομπάμα, αφού ο πόλεμος γίνεται όλο και λιγότερο δημοφιλής στις ΗΠΑ. Σύμφωνα με πρόσφατη δημοσκόπηση της εφημερίδας Washington Post και του τηλεοπτικού δικτύου ABC, για πρώτη φορά, η πλειοψηφία των Αμερικανών θεωρεί ότι δεν πρέπει να συνεχιστεί ο πόλεμος. Μόνο τους πρώτους οκτώ μήνες του 2009, έχουν χάσει τη ζωή τους 182 Αμερικανοί στρατιώτες. Οσο συνεχίζονται οι επιχειρήσεις στα προπύργια των Ταλιμπάν στον Νότο του Αφγανιστάν, οι απώλειες θα αυξάνονται και τα ποσοστά των Αμερικανών που υποστηρίζουν την προσπάθεια θα μειώνονται.
Η θύελλα διαμαρτυριών που ξέσπασε γύρω από τις προεδρικές εκλογές θα κάνει τα πράγματα ακόμη χειρότερα. Αναρίθμητες είναι οι καταγγελίες που έχουν φτάσει στα γραφεία της Εφορευτικής Επιτροπής της χώρας για νοθεία υπέρ του απερχόμενου προέδρου, Χαμίντ Καρζάι. Ο κύριος αντίπαλός του και πρώην υπουργός Εξωτερικών της χώρας, Αμπντουλά Αμπντουλά, έχει παρουσιάσει στοιχεία και αποδείξεις για ψεύτικες κάλπες, εκφοβισμό ψηφοφόρων και άλλες παρατυπίες. Με δεδομένο ότι η Επιτροπή Ενστάσεων εξετάζει ήδη περισσότερες από 2.000 καταγγελίες, ο κ. Αμντουλά έχει καταστήσει σαφές ότι δεν θα αποδεχθεί την ήττα, ανεξαρτήτως αποτελέσματος που θα ανακοινωθεί. Σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής αποτελέσματα, ο κ. Καρζάι συγκεντρώνει το 46% των ψήφων, λιγότερο δηλαδή από το 50% που χρειάζεται για να μην οδηγηθεί η αναμέτρηση σε δεύτερο γύρο. Εντονη είναι άλλωστε η φημολογία ότι οι ΗΠΑ πιέζουν για τον σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού, αν και η αμερικανική πρεσβεία στην Καμπούλ αρνείται οποιαδήποτε ανάμειξη.
Και πολέμαρχοι σε κυβερνητικές θέσεις
Αν κερδίσει ο κ. Καρζάι, κάτι που φαντάζει και το πιθανότερο αυτή τη στιγμή, έχει δύσκολο έργο μπροστά του. Μεγάλο μέρος του Αφγανιστάν δεν βρίσκεται καν υπό τον -περιορισμένο έστω- έλεγχο της κυβέρνησης. Το μεγαλύτερο μέρος του Νότου και των Ανατολικών της χώρας βρίσκεται στα χέρια των Ταλιμπάν, οι οποίοι διατηρούν και θύλακες στον Βορρά. Στο μεταξύ, οι πρώην πολέμαρχοι των οποίων την υποστήριξη εξασφάλισε ο κ. Καρζάι θα απαιτήσουν σε αντάλλαγμα κυβερνητικές θέσεις. Για παράδειγμα, η επιστροφή αμφιλεγόμενων προσωπικοτήτων, όπως ο Ουζμπέκος οπλαρχηγός, Ρασίντ Ντοστούμ, στην κεντρική πολιτική σκηνή θα απογοητεύσει πολλούς Αφγανούς οι οποίοι θα θεωρήσουν ότι η ψήφος τους δεν μέτρησε.
Παρά τη δύσκολη αυτή συγκυρία, ο στρατηγός ΜακΚρίσταλ παραμένει αισιόδοξος ότι η αποστολή αμερικανικών ενισχύσεων θα συμβάλει στην εμπέδωση ενός κλίματος σχετικής ασφάλειας. Η καταδίωξη και η εξόντωση των Ταλιμπάν θα γίνει δευτερεύων στόχος μπροστά στην ανάγκη να προστατευθούν οι πολίτες.