Ο Ρόμπερτ Μόουζιζ, δεύτερος γιος εύπορων Γερμανοεβραίων μεταναστών, σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Γέιλ και στην Οξφόρδη στις αρχές του 20ού αιώνα, ενώ εξασφάλισε διδακτορικό Πολιτικών Επιστημών από το Πανεπιστήμιο Κολούμπια της Νέας Υόρκης. Η φοιτητική του εμπειρία στη μεγαλούπολη, αλλά και ο νεανικός του ιδεαλισμός, τον οδήγησαν να προτείνει ριζοσπαστικό μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα για την ακριβοδίκαιη απόδοση κρατικών συμβολαίων, με στόχο την κατάργηση των διεφθαρμένων συμβατικών πρακτικών που επικρατούσαν στη δημαρχία της Νέας Υόρκης από τον 18ο αιώνα.
Πάρκα 39.000 στρεμμάτων
Το οξύ πνεύμα του έστρεψε την προσοχή του δημάρχου Αλφρεντ Σμιθ πάνω στον νεαρό Μόουζιζ, ο οποίος διορίζεται πρόεδρος του Συμβουλίου Πάρκων και Δρυμών το 1924. Μέχρι το 1930, ο Μόουζιζ δημιουργεί πάρκα 39.000 στρεμμάτων σε όλο τον Λονγκ Αϊλαντ, προτού διορισθεί το 1934 από τον θρυλικό δήμαρχο Φιορέλο Λαγκάρντια επικεφαλής του συνόλου των υπηρεσιών πάρκων της πολιτείας της Νέας Υόρκης. Ο επικριτής βιογράφος του Μόουζιζ, Ρόμπερτ Κάρο, αναφέρει στο βιβλίο του The Power Broker: «Ο Μόουζιζ δέχθηκε να εξασφαλίζει πλουσιοπάροχα «δώρα» από την πόλη, αντί μισθού, όπως δωρεάν ενοίκιο και όχημα με οδηγό, ενώ κατάφερε να παρακάμψει την αυστηρή νομοθεσία της πόλης κατά της πολυθεσίας, καταλαμβάνοντας ταυτόχρονα 12 κρατικούς θώκους».
Το 1936, ο Μόουζιζ διοικεί πραγματική στρατιά 80.000 υπαλλήλων, με τους οποίους προχωράει σε πλήρη ανακαίνιση του ζωολογικού κήπου του Σέντραλ Παρκ, στην κατασκευή 255 παιδικών χαρών, των μεγάλων πάρκων του Ορτσαρντ Μπιτς και Τζέικομπ Ρις, αλλά και στην οικοδόμηση των πρώτων μεγάλων οδικών αξόνων, των αυτοκινητοδρόμων Ιντερμπόρο και Λόρελτον. Την ίδια περίοδο, οι υπηρεσίες του Μόουζιζ κατασκευάζουν 255 παιδικές χαρές σε όλη τη Νέα Υόρκη.
Η κατασκευή του πρωτοποριακού περιφερειακού αυτοκινητοδρόμου Μαρίν Πάρκγουεϊ, που ολοκληρώνεται το 1940, αποδεικνύει πώς μπορεί μία οδική αρτηρία να παρακάμψει μία μεγαλούπολη, αφαιρώντας από τους στενούς δρόμους της εκατοντάδες χιλιάδες οχήματα. Παρ’ ότι ο Μόουζιζ υπήρξε δηλωμένος Ρεπουμπλικανός σε όλη του τη ζωή, το ταλέντο του στη διοίκηση και στον πολεοδομικό σχεδιασμό αναγνωρίσθηκε αμέσως από τον πρώην κυβερνήτη της πολιτείας και μετέπειτα πρόεδρο των ΗΠΑ Φρανκλίνο Ρούζβελτ, που τον αξιοποιεί ως επικεφαλής των μεγάλων έργων του «Νιου Ντιλ» στην πόλη.
Σχέδια και αντιδράσεις
Οι πολεοδομικές φιλοδοξίες του Μόουζιζ εκδηλώνονται από το 1943 με την κατασκευή της πρωτοποριακής συνοικίας Στάιβεσαντ Τάουν. Η κατασκευή του έργου, που δημιούργησε 9.000 νέες οικιστικές μονάδες σε αυστηρού ρυθμού 12ώροφους ουρανοξύστες, απαίτησε την κατεδάφιση εκατοντάδων κατοικιών της υποβαθμισμένης συνοικίας του Ανατολικού Μανχάταν.
Το 1946, ο Μόουζιζ διορίζεται συντονιστής Αστικής Δόμησης από τον δήμαρχο Οντουάιερ. Η νέα του θέση του δίνει την ευκαιρία να προωθήσει με σθένος την κατεδάφιση υποβαθμισμένων συνοικιών και την αντικατάστασή τους με ρυμοτομημένα οικιστικά συγκροτήματα, που κατασκευάζει σε Λόουερ Ιστ Σάιντ, Χάρλεμ, Μορισάνια και Μπράουνσβιλ και υποχρεώνουν περισσότερους από 250.000 ανθρώπους σε μεταστέγαση. Τα φιλόδοξα σχέδιά του συναντούν, όμως, αντιδράσεις για πρώτη φορά με τη μορφή οργανώσεων μαύρων και Λατίνων κατοίκων, που αρνούνται την υποχρεωτική μεταστέγασή τους.
Το κίνημα αυτό κατά των οικιστικών σχεδίων του Μόουζιζ κορυφώνεται στα μέσα της δεκαετίας του 1950, όταν ο πανίσχυρος πολεοδόμος αποφασίζει την κατεδάφιση της συνοικίας του Γκρίνουιτς Βίλατζ στο κέντρο της μεγαλούπολης, με στόχο την κατασκευή αυτοκινητόδρομου, που επρόκειτο να διέλθει μέσα από την πλατεία Ουάσιγκτον.
Η εκστρατεία, υπό την καθοδήγηση της πολεοδόμου Τζάνετ Τζέικομπς, συσπειρώνει εκτός από τους κατοίκους της απειλούμενης συνοικίας, διανοούμενους και καλλιτέχνες, που αντιδρούν στο «αυτοκινητο-κεντρικό» όραμα του Μόουζιζ. Η κυριαρχία του Μόουζιζ, που ουδέποτε έμαθε να οδηγεί αυτοκίνητο αν και έχτισε περισσότερα από χίλια χιλιόμετρα δρόμων, λήγει το 1968 με την παραίτησή του από τα αξιώματα που είχε συγκεντρώσει σε τέσσερις δεκαετίες.