Ακριβώς μία εβδομάδα πριν από το πολλαπλά κρίσιμο δημοψήφισμα στην Ιρλανδία για την επικύρωση της συνθήκης της Λισσαβώνας, που θα ξαναγράψει σε πολλά πράγματα τους κανόνες λειτουργίας της Ενωσης, η αγωνία στις Βρυξέλλες κορυφώνεται καθώς στον ορίζοντα προβάλλει αίφνης μια νέα απειλή την ώρα που οι εκκρεμότητες, θεσμικές, πολιτικές, ακόμα και προσωπικές, είναι αμέτρητες και ο χρόνος πιέζει…
Εφ’ όσον τελικά επικυρωθεί, η νέα συνθήκη θα φέρει σημαντικές ανακατατάξεις στον τρόπο λήψης των αποφάσεων στην Ευρώπη, μεταξύ άλλων με τη δημιουργία θέσεων «προέδρου» και «υπουργού Εξωτερικών» της Ενωσης και την ενίσχυση των αρμοδιοτήτων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και στόχος όλων είναι οι αλλαγές αυτές, μαζί με τη θητεία της νέας και αναδιαρθρωμένης Ευρωπαϊκής Επιτροπής, να τεθούν σε ισχύ το αργότερο στην αρχή του 2010.
«Εφ’ όσον» επικυρωθεί, γιατί κανείς σήμερα δεν είναι σε θέση να προδικάσει το αποτέλεσμα της κάλπης της ερχόμενης Παρασκευής στην Ιρλανδία παρά τις σχετικά θετικές δημοσκοπήσεις. Ενα νέο όχι των Ιρλανδών θα προκαλέσει κομφούζιο, αλλά και ένα «ναι» ίσως δεν καταστήσει την εικόνα σαφέστερη. Τούτο γιατί, αν η Γερμανία ολοκληρώνει και τυπικά σήμερα τη δική της, ήδη δραματικά καθυστερημένη, διαδικασία επικύρωσης της συνθήκης, πίσω (και μετά) από τους Ιρλανδούς, δύο εγνωσμένης τοποθέτησης «φίλοι» της Ευρώπης ετοιμάζουν τη δική τους ύστατη μάχη χαρακωμάτων. Είναι ο πρόεδρος της Τσεχίας, Βάτσλαβ Κλάους, και ο ηγέτης των Βρετανών Συντηρητικών, Ντέιβιντ Κάμερον.
Με τις πιέσεις να εντείνονται στον Κλάους να υπογράψει, όπως υποχρεούται να πράξει, την ήδη εγκεκριμένη από το Κοινοβούλιο της χώρας του συνθήκη, γερουσιαστές του κόμματός του ετοιμάζονται τώρα να προσφύγουν κατά της συνθήκης στο Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας, καθυστερώντας κατά τουλάχιστον έξι μήνες την ανάγκη υπογραφής της από τον Κλάους.
Αυτό ήδη έχει προκαλέσει οργή σε πολλές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες και ιδίως το Παρίσι, όμως η προσφυγή και η αναβολή έχουν όπως φαίνεται μια πολύ συγκεκριμένη λογική.
Η επιστολή Κάμερον
Σύμφωνα με τη βρετανική εφημερίδα «Ντέιλι Μέιλ», ο Κάμερον φέρεται να έχει, με προ μηνός επιστολή του, παροτρύνει τον Κλάους να καθυστερήσει όσο μπορεί την υπογραφή του, ώστε να προλάβει ο ίδιος να εκλεγεί πρωθυπουργός (το αργότερο τον ερχόμενο Μάιο) και να προκηρύξει δημοψήφισμα στη Βρετανία όπως έχει δεσμευθεί να πράξει εφόσον η συνθήκη δεν έχει τεθεί σε ισχύ όταν αναλάβει τα καθήκοντά του.
Αν και αυτά έχουν όλα τα χαρακτηριστικά κινήσεων απελπισίας, η απειλή είναι απολύτως πραγματική για τη σχεδόν δεκαετή προσπάθεια βελτίωσης των όρων λειτουργίας της Ενωσης, καθώς η συνθήκη είναι σε μεγάλο βαθμό το παλαιό «Σύνταγμα» της Ενωσης σε νέα συσκευασία.