Η μελέτη του Κολούμπια δεν ήταν η πρώτη που συσχέτιζε νοητική υστέρηση με ατμοσφαιρική ρύπανση στις σύγχρονες πόλεις. Ενάμιση χρόνο νωρίτερα, έρευνα της Σχολής Δημόσιας Υγείας του Χάρβαρντ στη Βοστώνη, είχε ενοχοποιήσει τον βαρύ κυκλοφοριακό φόρτο και τις εκπομπές καυσαερίων για τις μειωμένες αποδόσεις παιδιών ηλικίας 8 – 11 ετών. Συγκεκριμένα, οι ερευνητές βρήκαν ότι παιδιά που μεγάλωσαν δίπλα σε βαρυφορτωμένες οδικές αρτηρίες είχαν χαμηλότερες επιδόσεις σε τεστ εξυπνάδας και μνήμης από παιδιά που αναπτύχθηκαν σε πιο καθαρό περιβάλλον.
Η έρευνα, η οποία δημοσιεύθηκε στην Αμερικανική Επιθεώρηση Επιδημιολογίας τον Φεβρουάριο του 2008, αφορούσε 202 παιδιά της Βοστώνης από 8-11 ετών. Εξετάστηκαν οι επιπτώσεις που είχε στη νοητική τους λειτουργία ο μαύρος καπνός, ο οποίος εκλύεται κυρίως από τις εξατμίσεις των αυτοκινήτων και των φορτηγών, ειδικά από τα οχήματα που καίνε ντίζελ. Ο συγκεκριμένος ρύπος (που αποτελείται από μικροσωματίδια και άνθρακα κυρίως) χρησιμοποιήθηκε ως δείκτης της συνολικής ρύπανσης. Οσο πιο κοντά βρίσκονταν σε οδικούς άξονες με υψηλές εκπομπές καυσαερίων, τόσο χαμηλότερες ήταν οι επιδόσεις των παιδιών σε μια σειρά τεστ νοημοσύνης. Στα παιδιά που είχαν εκτεθεί σε βαριά ρύπανση εμφανίστηκε μία πτώση 3,4 μονάδων κατά μέσο όρο στα τεστ IQ, ενώ χαμηλότερες επιδόσεις είχαν και σε τεστ λεξιλόγιου, μνήμης και εκμάθησης.
Οι ερευνητές συνυπολόγισαν την επίδραση της εκπαίδευσης των γονιών, της γλώσσας που χρησιμοποιείται στο σπίτι, του βάρους γέννησης και του παθητικού καπνίσματος. Ακόμα και έπειτα από όλα αυτά η συσχέτιση επιδόσεων – έκθεσης στα καυσαέρια παρέμενε.
Η δρ Shakira Franco Suglia, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας, δίνοντας ένα μέτρο των συνεπειών, είπε ότι είναι ανάλογες με εκείνες που θα προκαλούνταν εάν κάπνιζε η μητέρα των παιδιών 10 τσιγάρα την μέρα, κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης! Να λοιπόν που η εκστρατεία καταπολέμησης του καπνίσματος μένει μισή, στον βαθμό που δεν αντιμετωπίζεται το νέφος των πόλεων.
Η δρ Shakira Franco Suglia υποθέτει ότι η ρύπανση από την κυκλοφορία μπορεί να προκαλεί φλεγμονές και άλλες βλάβες στον εγκέφαλο. Ο εγκέφαλος των εμβρύων είναι ιδιαίτερα ευαίσθητος σε νευροτοξικά χημικά στοιχεία. Η ερευνητική ομάδα του Χάρβαρντ πρότεινε παραπέρα έλεγχο για τις νοητικές συνέπειες σε παιδιά και μεγαλύτερες ηλικίες, καθώς και μελέτες για το κατά πόσο το κυκλοφοριακό νέφος μπορεί να συνδέεται με την πρόκληση ή επιτάχυνση εκφυλιστικών παθήσεων του εγκεφάλου, όπως το Αλτσχάιμερ και το Πάρκινσον.
Παρόμοιες μελέτες δεν μπορούν παρά να προκαλούν μεγάλη ανησυχία στους κατοίκους των μεγάλων ελληνικών πόλεων, όπου το νέφος έχει γίνει ανεπιθύμητος όσο και αχώριστος σύντροφος. Δυστυχώς εδώ ανάλογες έρευνες σπανίζουν…