Ο συμφιλιωτής οικογενειών που βρίσκονται σε βεντέτα, ονόματι Ατζεμ, ήταν κατηγορηματικός όταν ξεκινήσαμε να συναντήσουμε εγκλωβισμένα παιδιά της οικογένειας του 17χρονου Ντριτάν Πούτσι στον συνοικισμό Μπαθόρε, στα Τίρανα. «Μην κάνετε καμιά κίνηση που μπορεί να θεωρηθεί ύποπτη γιατί θα μας ρίξουν», μας προειδοποίησε. «Υπερβολές, θέλει να δώσει δραματικές διαστάσεις», σκέφθηκα.
Στη διαδρομή μάς εξήγησε ότι το σπίτι – φυλακή των Πούτσι απέχει λίγα μόλις μέτρα από εκείνο της οικογένειας του Ριζάτ Φερχάτι που έχει να «ζητήσει» αίμα. «Υπάρχει κίνδυνος να νομίσουν ότι είστε συγγενείς των Πούτσι και να μας ρίξουν, γιατί το «κανούν» λέει ότι νομιμοποιούνται να σκοτώσουν οποιονδήποτε άνδρα από το σόι τους. Παρακολουθούν το σπίτι μέρα – νύχτα».
Καθώς το αυτοκίνητο χόρευε στον χωματόδρομο, το κεφάλι ενός άνδρα προέβαλε πίσω από ένα φράχτη. «Τον είδατε, μας παρακολουθεί», είπε ο Ατζεμ και βγάζοντας το πιστόλι από τη ζώνη το τοποθέτησε ανάμεσα στα πόδια του. «Καλύτερα να γυρίσουμε πίσω», απάντησα, αλλά είχαμε ήδη φτάσει. Η βαριά σιδερένια πόρτα της αυλής άνοιξε, μόλις ο συμφιλιωτής φώναξε «Τζιλάλ, οι δημοσιογράφοι είμαστε, ήρθαμε». Περάσαμε γρήγορα γρήγορα στο εσωτερικό και καθήσαμε στο σαλόνι, μακριά από τα παράθυρα, για λόγους ασφαλείας. Εξάλλου, μόλις τελευταία, οι εγκλωβισμένοι Πούτσι άρχισαν να βγαίνουν κάπου κάπου και με χίλιες δυο προφυλάξεις στην αυλή – κι αυτό για λίγο. Τον περισσότερο χρόνο τον περνούν στα δωμάτια με τα παράθυρα σφραγισμένα. «Από όλους, μόνο μια γυναίκα βγαίνει για να μας προμηθεύει τρόφιμα και αυτή με κίνδυνο της ζωής της», είπε ο Τζιλάλ.
Ο νεαρός Ντριτάν καθόταν αμίλητος, με απλανές βλέμμα, σε μια καρέκλα παρακολουθώντας τη συζήτηση με τον θείο του. Κάπνιζε διαρκώς και όταν επιχειρήσαμε να τον φωτογραφίσουμε, αγρίεψε. «Οχι τέτοια», είπε κοφτά.
«Ο Ντριτάν είναι στόχος τώρα που ενηλικιώθηκε, το ίδιο και η αδερφή του που έκλεισε τα δεκαπέντε», παρενέβη ο θείος του.
«Τι σκέφτεσαι να κάνεις, Ντριτάν, θα μείνεις εδώ μια ζωή;», ρώτησα. Ανασήκωσε τους ώμους, άναψε τσιγάρο και συνέχισε να σιωπά. Ο Σεφεντίν, ο Γιούγκερς και ο Γκλέντισον, τα ξαδέλφια του, άκουγαν ανέκφραστοι τον θείο τους να εξιστορεί το δράμα της οικογένειας, δίχως να έχουν συνειδητοποιήσει, πιθανότατα, το ζοφερό μέλλον τους.
Για το τίποτα
«Ολα έγιναν για το τίποτα. Τα αδέρφια μου είχαν ένα μαγαζί δίπλα στο μαγαζί των Φερχάτι και μια μέρα μάλωσαν για το πού θα τοποθετεί η κάθε πλευρά τα εμπορεύματα στην κοινή αυλή. Πάνω στον καβγά, μαζεύτηκαν εφτά Φερχάτι και έσφαξαν με μαχαίρια τους αδερφούς μου. Εγώ είμαι με το νόμο, αλλά σ’ εμάς από τον Βορρά ισχύει πρώτα το «κανούν» κι έπρεπε να εκδικηθούμε. Επειτα από κάποιο διάστημα, ο 75χρονος πατέρας μου σκότωσε μια μέρα δύο από τους άλλους που περνούσαν με αυτοκίνητο. Ομως, ένας από αυτούς ήταν γυναίκα, που φορούσε σκούφο και δεν τη διέκρινε ο πατέρας μου. Κανονικά σκότωσαν δύο αυτοί και δύο εμείς, έπρεπε να είμαστε ισοπαλία, αλλά το «κανούν» λέει ότι για να εκδικηθείς τον θάνατο μιας γυναίκας πρέπει να σκοτώσεις εφτά άντρες. Τους στείλαμε μεσολαβητές, αλλά είναι ανένδοτοι. Μας διεμήνυσαν ότι θα μας σκοτώσουν όπου κι αν πάμε. Δύο παιδιά μου, ο Ντιφρίμ και ο Παΐτιμ, κατάφεραν να διαφύγουν παράνομα στην Ελλάδα, αλλά κι εκεί τους κυνηγούν. Εμείς εδώ κινδυνεύουμε ανά πάσα στιγμή. Ο εχθρός μάς παρακολουθεί όλο το 24ωρο. Ελέγχουν ποιος μπαίνει και ποιος βγαίνει. Μέχρι πρόσφατα δεν βγαίναμε καν από τα δωμάτιά μας για να μη γίνουμε στόχος. Ζητήσαμε μπέσα για τα μικρά παιδιά για να πάνε στο σχολείο, μας είπαν ότι θα μας την δώσουν, αλλά δεν τους πιστεύουμε, φοβόμαστε ότι θα τους κάνουν κακό».
«Μου λείπει το σχολείο, δεν έχω φίλους και αυτό με στενοχωρεί πολύ», είπε στην «Κ» ο Γκλέντισον περιγράφοντας την καθημερινότητά του στη «φυλακή». «Ξέρω ότι θέλουν να μας σκοτώσουν όπως σκότωσαν και τον πατέρα μου. Εμείς θέλουμε να συμφιλιωθούμε, αλλά εκείνοι αρνούνται», απάντησε όταν τον ρώτησα αν γνωρίζει τον λόγο για τον οποίο δεν μπορεί να βγει από το σπίτι και να πάει στη γειτονιά.