ΝΤΑΒΟΣ. Αν ζητήσεις από ένα μάνατζερ να ονομάσει τα πιο σημαντικά θέματα για το ντιζάιν σήμερα, το ένα θα είναι σίγουρα η βιωσιμότητα – ένας όρος του ντιζάιν για να βοηθήσει εμάς τους υπόλοιπους να ζήσουμε υπεύθυνα και με συνείδηση για το περιβάλλον.
Ομως, αν και πολλοί σχεδιαστές θα συμφωνήσουν ότι η βιωσιμότητα είναι σημαντική, πολύ πιθανόν να διαφωνήσουν σε ό, τι άλλο σχετικό. Τι ακριβώς είναι το βιώσιμο ντιζάιν; Τι ορίζει την επιτυχία; Σε ποια κριτήρια βασίζεται; Αυτά τα θέματα προέκυψαν τον Ιανουάριο, σε μια συζήτηση με θέμα «Design for Sustainability» στο ετήσιο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στο Νταβός της Ελβετίας, στην οποία συμμετείχαν και τρεις σχεδιαστές.
Ο William McDonough είναι ο Αμερικανός αρχιτέκτονας που έγραψε το βιβλίο «Cradle to Cradle», όπου το ντιζάιν ορίζεται σαν μια δύναμη για καλό. Ο Τιμ Μπράουν είναι βιομηχανικός σχεδιαστής και chief executive officer για την IDEO, ένα από τα μεγαλύτερα γραφεία σχεδιαστών παγκοσμίως. Ο Κάμερον Σινκλέρ είναι συνιδρυτής του Architecture of Humanity, παγκόσμιο δίκτυο εθελοντών που εργάζονται σε προγράμματα ανάπτυξης και επείγουσας ανοικοδόμησης.
Για να ξεκινήσει η συζήτηση στο Νταβός, οι ομιλητές εντόπισαν παραδείγματα πετυχημένων ντιζάιν όσον αφορά τη βιωσιμότητα, ενώ παράλληλα αναφέρθηκαν και σε δείγματα αποτυχιών. Ο κ. McDonough ξεκίνησε με μια πρόσφατη επιτυχία, την Curitiba. Η βραζιλιάνικη πόλη έχει κυριολεκτικά μεταμορφωθεί με τα προγράμματα ανακύκλωσης αποβλήτων, την ανέγερση νέων πάρκων, το φθηνό αλλά επαρκές δίκτυο μέσων μαζικής μεταφοράς και τις βιβλιοθήκες στις γειτονιές, που προσφέρουν δωρεάν πρόσβαση σε βιβλία και Ιντερνετ.
Ο κ. Μπράουν παρουσίασε την καμπάνια της ιαπωνικής κυβέρνησης Cool Biz, που παροτρύνει τους υπαλλήλους να φορούν το καλοκαίρι πιο ελαφριά, λιγότερο επίσημα ρούχα, διευκολύνοντάς τους να κλείσουν τον κλιματισμό και να εξοικονομήσουν ενέργεια. Ο ίδιος ο πρωθυπουργός φωτογραφήθηκε φορώντας ρούχα της νέας συλλογής.
Ο κ. Σινκλέρ διάλεξε το Plastiki, ένα καταμαράν από ανακυκλωμένα πλαστικά μπουκάλια, που μπορεί να ταξιδέψει από το Σαν Φρανσίσκο στο Σίδνεϊ. Με οδηγό τον Βρετανό περιβαλλοντολόγο Ντέιβιντ ντε Ρότσιλντ, το ταξίδι έχει στόχο να δώσει κίνητρα για πιο έξυπνους τρόπους αντιμετώπισης των αποβλήτων.
Τα παραδείγματα αποτυχημένου, ως προς τη βιωσιμότητα, ντιζάιν ήταν εξίσου διαφωτιστικά. Ο κ. McDonough ξεχώρισε το χαλί από PVC. «Το PVC έχει συνδεθεί με ορισμένες από τις πιο άσχημες επιπτώσεις στον άνθρωπο και το περιβάλλον», λέει. «Ανακυκλώνοντας λάθος πράγματα δημιουργούμε λάθος προϊόντα».
Ο κ. Μπράουν άσκησε κριτική στο Segway Personal Transporter, ένα ηλεκτρικό δίτροχο που λάνσαρε η αμερικανική Segway. «Η τεχνολογία είναι σχεδόν θαυματουργή», είπε. «Αλλά είναι πολύ βαρύ για να μεταφερθεί μέσα κι έξω από το σπίτι, ενώ η διάρκεια ζωής της μπαταρίας δεν επαρκεί ούτε για να κάνει ένας ταχυδρόμος τον γύρο του τετραγώνου».
Οσο για τον κ. Σινκλέρ, διάλεξε ως «έγκλημα ντιζάιν» το περιττό περιτύλιγμα, όπως στις μπανάνες που πουλάει η Morrisons, βρετανική αλυσίδα σούπερ μάρκετ, τυλιγμένη κάθε μία στο δικό της βιοδιασπώμενο σακουλάκι. «Είναι γελοίο», είπε. «Γιατί δεν μπορούσαν να έχουν βάλει την τιμή στη φλούδα της μπανάνας;».