Ο Ρούντι Τζουλιάνι έγινε παγκόσμια γνωστός ως δήμαρχος της Νέας Υόρκης στην τραγωδία της 11ης Σεπτεμβρίου. Οι εικόνες του υπεύθυνου ηγέτη με τη μάσκα στο πρόσωπο να διευθύνει επί τόπου τη διαχείριση της κρίσης και τις προσπάθειες απεγκλωβισμού των κατοίκων της πόλης του, έκαναν τον γύρο του κόσμου και συνέδεσαν ανεξίτηλα τον 57χρονο δήμαρχο με τη μεγαλύτερη εγκληματική ενέργεια στην ιστορία της Νέας Υόρκης, το τρομοκρατικό κτύπημα που στοίχισε τη ζωή τριών χιλιάδων ανθρώπων.
Κι όμως, σε ένα από τα παιχνίδια που παίζει η μοίρα, η μεγάλη επιτυχία του Τζουλιάνι κατά την οκταετή θητεία του ως δημάρχου ήταν η δραστική μείωση της εγκληματικότητας κατά 57%. Οι φόνοι, που όταν ο Τζουλιάνι ανέλαβε δήμαρχος έφθαναν τους 2.000 τον χρόνο, περιορίσθηκαν κατά 65%, εξέλιξη που οδήγησε το FBI να ανακηρύξει τη Νέα Υόρκη ως την ασφαλέστερη μεγαλούπολη των ΗΠΑ. Μείωση σημειώθηκε σε όλα τα εγκλήματα: 24% στους βιασμούς, 55% στις ληστείες, 62% στις κλοπές αυτοκινήτων.
Το πρόγραμμα CompStat
«Κλειδί» της επιτυχίας υπήρξε το πρόγραμμα CompStat που το 1996 κέρδισε το βραβείο καινοτομίας του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ, και το οποίο επιτρέπει στην αστυνομία να παρακολουθεί στατιστικά την εγκληματικότητα σε κάθε γειτονιά. Με βάση τα στατιστικά στοιχεία οι απλοί αστυνομικοί στον δρόμο και οι διοικητές των τμημάτων επωμίζονται τις ευθύνες για τον βαθμό εγκληματικότητας στην περιοχή ευθύνης τους. Τα στοιχεία διασταυρώνονται μηχανογραφικά και ανανεώνονται σε καθημερινή βάση δίνοντας έτσι στην αστυνομία τη δυνατότητα να δρα προληπτικά. Διαπιστώνει τάσεις σε συγκεκριμένες περιοχές οι οποίες εάν είχαν αφεθεί να εξελιχθούν θα ήταν πολύ πιο δύσκολο να αντιμετωπισθούν εκ των υστέρων. «Προλαμβάναμε την τάση πριν εξελιχθεί σε κύμα», είχε τονίσει ο Τζουλιάνι ο οποίος ήταν επίσης ένθερμος υποστηρικτής της χρήσης στοιχείων DNA. Στο πλαίσιο της προσπάθειάς του να πατάξει την εγκληματικότητα ο Τζουλιάνι κατηγορήθηκε ότι ευνοούσε την αστυνομική βία. Η απάντησή του: «Οταν αστυνομικοί δρουν για να προστατεύσουν την κοινωνία από βίαιους εγκληματίες, εμπόρους ναρκωτικών και δολοφόνους, τότε και η κοινωνία οφείλει να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων και να στηρίξει τους αστυνομικούς που διακινδυνεύουν τη ζωή τους».
Ευημερία Κλίντον
Ενα σημαντικό στοιχείο που συνέβαλε καθοριστικά στην επιτυχία του Τζουλιάνι ήταν η αλματώδης ανάπτυξη της αμερικανικής οικονομίας κατά την οκταετία Κλίντον η οποία συνέπεσε με τη θητεία του ρεπουμπλικανού δημάρχου. Η δημιουργία εκατομμυρίων θέσεων εργασίας είχε αποτέλεσμα την κατακόρυφη μείωση των ανέργων και των αστέγων στους δρόμους της Νέας Υόρκης, εξέλιξη στην οποία οφείλεται σε σημαντικό βαθμό και η μείωση της εγκληματικότητας.
Στο θετικό οικονομικό κλίμα που δημιουργήθηκε, ο Τζουλιάνι μετέτρεψε το ετήσιο έλλειμμα του δήμου, ύψους 2,3 δισ. δολαρίων, σε πλεόνασμα. Στις ΗΠΑ, τη Μέκκα της τοπικής αυτοδιοίκησης, οι δημοτικές Αρχές έχουν ευρείες εξουσίες σε όλους τους τομείς, από την αστυνόμευση ώς τη φορολογία. Κατά τη θητεία Τζουλιάνι 640.000 κάτοικοι της πόλης σταμάτησαν να εξαρτώνται από προγράμματα κοινωνικής πρόνοιας, και επέστρεψαν στην αγορά εργασίας. Η εξέλιξη αυτή όχι μόνο αύξησε τα φορολογικά έσοδα του δήμου, αλλά συνέβαλε και στη μείωση της εγκληματικότητας καθώς ένας εργαζόμενος είναι λιγότερο επιρρεπής στην ανάπτυξη εγκληματικής δράσης από έναν άνεργο. Δυστυχώς, στην περίπτωση της Ελλάδας το προσεχές διάστημα όλοι οι δείκτες συνηγορούν προς μια δύσκολη περίοδο για την οικονομία κατά την οποία θα σημειωθεί αύξηση της ανεργίας.
Ο Τζουλιάνι είχε προετοιμασθεί καλά για την αντιμετώπιση της εγκληματικότητας. Αριστούχος της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, σε ηλικία μόλις 24 ετών άρχισε να εργάζεται στην Εισαγγελία της Νέας Υόρκης. Στα 29 του είχε αναρριχηθεί στην ηγεσία του Τμήματος Δίωξης Ναρκωτικών. Εν συνεχεία, και αφού προηγουμένως άσκησε τη δικηγορία για τέσσερα χρόνια, διορίσθηκε υφυπουργός Δικαιοσύνης στην κυβέρνηση Ρέιγκαν. Το 1983 επέστρεψε στη Νέα Υόρκη όπου ανέλαβε τοπικός εισαγγελέας και με αυτή του την ιδιότητα κήρυξε πόλεμο στο οργανωμένο έγκλημα και έστειλε στη φυλακή μεγάλα ονόματα της μαφίας. Πέτυχε 4.152 καταδίκες, και μόνο 25 κατηγορούμενοι αθωώθηκαν.