Νέκταρ από φρούτα εξωτικά, λίτσι, μάνγκο και πιτάγια, φρεσκοκομμένα από γελαστό πλανόδιο μανάβη, στάζει στην άμμο μιας παραλίας που δεν όμοιά της δεν υπάρχει πουθενά: μια στενή λωρίδα γης 30 χιλιομέτρων, με τις εκβολές του ποταμού Ουαντσουάν από τη μια πλευρά και τη Θάλασσα της Νότιας Κίνας από την άλλη. Οι επισκέπτες βολτάρουν, φωτογραφίζονται, αγοράζουν σνακ και αναψυκτικά από καντίνες που κινούνται πάνω σε ερπύστριες, αλλά κανείς δεν κολυμπά – απαγορεύεται λόγω των ισχυρών ρευμάτων. Στον μακρινό ορίζοντα, διακρίνεις την άκρη του απέραντου τροπικού δάσους και θεόρατους γερανούς εργοταξίων.
Βρισκόμαστε στο Χαϊνάν, τη «Χαβάη της Κίνας», που η κυβέρνηση φιλοδοξεί να μετατρέψει σε διεθνή τουριστικό προορισμό ώς το 2020. Ενα νησί με έκταση 34.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων (όσο το Βέλγιο) και πληθυσμό 8,6 εκατομμυρίων, που χαρακτηρίστηκε επαρχία το 1988, βρέθηκε στο προσκήνιο το 2001 ως ο τόπος όπου ιδρύθηκε και φιλοξενείται ετησίως το Ασιατικό Φόρουμ του Μποάο και διέπεται από ειδικό οικονομικό και ταξιδιωτικό καθεστώς: εκτάσεις γης μισθώνονται σε ξένους επενδυτές έως και 70 χρόνια, τουρίστες ψωνίζουν αφορολόγητα και πολίτες 26 χωρών, μεταξύ των οποίων οι ΗΠΑ, ο Καναδάς και η Ιαπωνία, δεν χρειάζονται βίζα.
Το καταπράσινο Χαϊνάν με τον φυσικό πλούτο, τα ηφαίστεια και τις θερμές πηγές, την εύφορη γη και τον απείρως καθαρότερο από την υπόλοιπη Κίνα αέρα του, με τις μέχρι πρότινος «κοιμώμενες» πόλεις και τον φτωχικό πληθυσμό αγροτών και αλιέων, τα τελευταία χρόνια έχει προσβληθεί από τον πυρετό της υπερανάπτυξης. Στο αεροδρόμιο, οι διαφημιστικές πινακίδες αφορούν αποκλειστικά πωλήσεις ακινήτων σε συγκροτήματα με ονομασίες όπως «Μαϊάμι» και «Μπαχάμες» (!) Τα δισεκατομμύρια κρατικών επιδοτήσεων και εγχώριων και ξένων επενδύσεων πέφτουν βροχή. Τα εν εξελίξει έργα περιλαμβάνουν από τρένο Ιντερσίτι, που θα διανύει τα 302 χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα Χαϊκού στον Βορρά έως το θέρετρο της Σάνια στο Νότο σε 80 λεπτά, μέχρι διαστημική βάση! Στον τουρισμό και στα ακίνητα, γίνεται το «σώσε»: τα 22 σημερινά γήπεδα γκολφ μπορεί να γίνουν 100 σε πέντε χρόνια, ένα παραλιακό συγκρότημα από τα πολλά που κατασκευάζονται καταλαμβάνει έκταση 28 τετραγωνικών χιλιομέτρων, ένα άλλο απλώνεται σε 7,5 μίλια ακτογραμμής, ένα ξενοδοχείο – καζίνο θα είναι, λένε, το μεγαλύτερο στην Ασία, με 5.600 δωμάτια.
Η ταχύτητα των έργων είναι ασύλληπτη. Οι τιμές των ακινήτων έχουν υπερτετραπλασιαστεί τα τελευταία πέντε χρόνια αγγίζοντας επίπεδα… Μανχάταν. Υπάρχουν περιοχές όπου το τετραγωνικό ξεπερνά τα 13.000 δολάρια και βίλες που αγοράζονται έναντι 10 – 12 εκατομμυρίων δολαρίων.
«Θέλουμε να αποφύγουμε την υπερβολική ανάπτυξη, προχωράμε βάσει σχεδίου», λέει από την πλευρά του ο αντικυβερνήτης της επαρχίας, Ταν Λι, που μας υποδέχεται στο κυβερνητικό μέγαρο στη Χαϊκού. «Επενδύουμε στην προστασία του περιβάλλοντος». Ο κ. Λι έχει επισκεφθεί την Ελλάδα, δηλώνει εντυπωσιασμένος από τις ομορφιές και την τουριστική υποδομή της χώρας μας, πιστεύει ότι ο τόπος του έχει να διδαχθεί πολλά από την ελληνική αγορά του τουρισμού και τον εξωστρεφή, διεθνή της χαρακτήρα.
Μυρωδιά από άλλη εποχή
Η διαδρομή μ’ ένα σαραβαλιασμένο και όχι τουριστικό τρίκυκλο σε αυτοκινητόδρομο-χαλί και το χαμόγελο στο πρόσωπο του αγωγιάτη όταν του άφησα 20 γουάν αντί για δέκα που ζήτησε (ούτε τρία ευρώ).
Η βόλτα στη μικρή πόλη Μποάο, με όψη επαρχίας, ευγενικούς ανθρώπους, μαγαζάκια κι εκείνο το ταπεινό, λιγδιασμένο πλην αυθεντικότατο κουτούκι, με τις πάμφθηνες παγωμένες μπίρες και το ψιλοκομμένο κρέας σε πιτούλες. Ψαράδες σε πιρόγες να γνέφουν από μακριά. Και ό,τι άλλο θυμίζει, ακόμα, την παλιά Κίνα.