Μια αρκετά διαδεδομένη αφήγηση θέλει το κίνημα των «Αγανακτισμένων» απολίτικο και αποϊδεολογικοποιημένο, εχθρικό απέναντι σε οποιαδήποτε συγκροτημένη αντίδραση στο στάτους κβο, εν τέλει μια χρήσιμη για το σύστημα βαλβίδα ελεγχόμενης εκτόνωσης της κοινωνικής οργής που συσσωρεύεται από την κρίση. Τίποτα δεν είναι λιγότερο βέβαιο από αυτή την περιγραφή, όπως υποδηλώνει και η εμπειρία της Ισπανίας.
Στο «Μανιφέστο της Πουέρτα ντελ Σολ», που εγκρίθηκε από Λαϊκή Συνέλευση, στις 18 Μαΐου, οι Μαδριλένοι διαδηλωτές τονίζουν ότι αποφάσισαν να στρατοπεδεύσουν στο «σημείο μηδέν» της ισπανικής πρωτεύουσας «για να κατακτήσουμε εκ νέου τη χαμένη αξιοπρέπεια και την κοινωνική και πολιτική μας αυτοσυνείδηση». Ας σημειωθεί ότι στα ισπανικά (όπως και στα γαλλικά και τα αγγλικά), η λέξη Indignados, Αγανακτισμένοι, περιέχει και τη λέξη Dignidad, αξιοπρέπεια, υποδηλώνοντας τον υπερήφανο άνθρωπο που εξεγείρεται γιατί αισθάνεται ότι του έχουν τσαλαπατήσει την τιμή του. Η ίδια λέξη, αξιοπρέπεια, ήταν, μαζί με την ελευθερία και τη δικαιοσύνη, μέρος του τρίπτυχου που σφράγιζε τις διαδηλώσεις στην Τυνησία και την Αίγυπτο.
«Μας ενώνει η προσήλωση στην ιδέα της αλλαγής», σημειώνουν οι Ισπανοί καταληψίες, για να προσθέσουν: «Βρισκόμαστε εδώ γιατί θέλουμε μια νέα κοινωνία, η οποία θα τοποθετεί τη ζωή πάνω από τα οικονομικά και πολιτικά συμφέροντα». Και η σύντομη διακήρυξη αρχών τελειώνει με συνθήματα όπου είναι έντονες οι αντηχήσεις από τον γαλλικό Μάη του ’68 και την ισπανική επανάσταση: «Τα θέλουμε όλα και τα θέλουμε τώρα!» και «Είναι καλύτερα να ρισκάρεις και να χάσεις, παρά να χάσεις επειδή δεν τόλμησες να ρισκάρεις!».
Ανάμεσα στις βασικές συλλογικότητες που πήραν την πρωτοβουλία για το «κίνημα της πλατείας» ήταν η «Πραγματική Δημοκρατία Τώρα» (Democracia Real Ya), η οποία κινήθηκε κυρίως μέσω Facebook και Twitter. Πλάι στα αιτήματα για την κατάργηση των αντικοινωνικών μεταρρυθμίσεων της κυβέρνησης Θαπατέρο και τα συνθήματα εναντίον των τραπεζών και των κατασκευαστικών εταιρειών, προβάλλουν σε πρώτη γραμμή το σύνθημα της άμεσης δημοκρατίας, εναντίον αυτού που χαρακτηρίζουν ως κομματοκρατία – κλεπτοκρατία.
Περισσότερο συγκροτημένος είναι ο λόγος της συλλογικότητας «Νεολαία Χωρίς Μέλλον» (Juventud Sin Futuro), η οποία προέρχεται κυρίως από τη φοιτητική και πανεπιστημιακή Αριστερά και έριξε πρώτη τον σπόρο του κινήματος των Indignados, με τις διαδηλώσεις που οργάνωσε σε σειρά ισπανικών πόλεων, στις 7 Απριλίου.
«Εχοντας συνείδηση του γεγονότος ότι στο όνομα της αντιμετώπισης της κρίσης οδηγηθήκαμε στην κοινωνικοποίηση των ζημιών, αποφασίσαμε να στοχοποιήσουμε τους ενόχους: την πολιτική τάξη και τις οικονομικές ελίτ». Μιλώντας στο όνομα «της γενιάς της εργασιακής επισφάλειας», οι συντάκτες του εν λόγω Μανιφέστου διεκδικούν «τα αναπαλλοτρίωτα δικαιώματα όπως η συνταγματικά κατοχυρωμένη πρόσβαση στην κατοικία, την αξιοπρεπή εργασία, τη σύνταξη, τη δημόσια εκπαίδευση, που δεν θα καταντά εμπόρευμα».
Η οργάνωση διεκδικεί επίσης την υπέρβαση του υπάρχοντος πολιτεύματος, που περιορίζει τη δημοκρατία σε μία ψήφο ανά τετραετία, με μορφές άμεσης δημοκρατίας και κινηματικής πίεσης. «Απέναντι σε μια «δημοκρατία» που χάνει τη νομιμοποίησή της καθώς εκχωρεί την κυριαρχία της στις διεθνείς αγορές, εξεγειρόμαστε γιατί οι κοινωνικές ανάγκες και η απαίτηση για αναδιανομή του πλούτου έχουν προτεραιότητα έναντι των ορέξεων μιας φιλόδοξης μειονότητας». Και η διακήρυξη της «Νεολαίας Χωρίς Μέλλον» καταλήγει με τη σημαντική έκκληση για δημιουργία κοινοβουλευτικής, εξεταστικής επιτροπής με στόχο τη δίωξη και φυλάκιση των οικονομικών και πολιτικών παραγόντων που ευθύνονται για την οικονομική κρίση και την αρπαγή του κοινωνικού πλούτου.