Στη Χάγη βρίσκεται από χθες ο Γκόραν Χάτζιτς, ο τελευταίος Σέρβος καταζητούμενος του πολέμου στην πρώην Γιουγκοσλαβία (1991 – 95). Με τη σύλληψη και την έκδοσή του η Σερβία έχει πλέον ικανοποιήσει ένα από τα βασικά αιτήματα της Ε.Ε. σε σχέση με την υποψηφιότητα για την ένταξή της στην Ενωση.
Ωστόσο, δύο «εκκρεμότητες» φαίνεται να απασχολούν τα διεθνή μέσα ενημέρωσης, με αφορμή τον Χάτζιτς, πρώην πρόεδρο της Σερβικής Δημοκρατίας της Κράινα και αρχηγό των εξεγερμένων Σέρβων της Κροατίας, που αντιμετωπίζει 14 κατηγορίες, μεταξύ αυτών την εκτέλεση 250 αμάχων σε νοσοκομείο στο Βούκοβαρ και την εκτόπιση 20.000 ανθρώπων.
Δύο εκκρεμότητες
Η πρώτη «εκκρεμότητα έχει να κάνει με τα άτομα και τους μηχανισμούς που βοήθησαν τους μεγάλους Σέρβους καταζητούμενους -Κάρατζιτς και Μλάντιτς- να διαφεύγουν επί χρόνια τη σύλληψη. Η σερβική πλευρά επιμένει ότι οι μηχανισμοί, που συνέδεαν τις μυστικές υπηρεσίες με τους παραστρατιωτικούς και με τον υπόκοσμο έχουν σχεδόν εξουδετερωθεί. Στο Βελιγράδι όμως γίνεται λόγος για αναγκαία αναδιάρθρωση των μυστικών υπηρεσιών, ενώ τα διεθνή μέσα αναμασούν τα περί ορθόδοξων μοναστηριών που προσέφεραν καταφύγιο στους φυγάδες.
Η δεύτερη «εκκρεμότητα», προέκταση της πρώτης και σχετική με τον Χάτζιτς, αφορά τις συνθήκες της σύλληψής του. Δεν προδόθηκε από κάποιο δικό του, αλλά από έναν πίνακα του Μοντιλιάνι, που υποτίθεται ότι προσπάθησε να πουλήσει γιατί είχε μείνει από χρήματα. Ο πίνακας αυτός περιβάλλεται από μυστήριο, που απλώνεται προς διάφορες κατευθύνσεις. Ο δικηγόρος του Χάτζιτς διαρρηγνύει τα ιμάτιά του και λέει ότι εάν υπήρχε πίνακας και είχε πουληθεί, ο Χάτζιτς δεν θα είχε συλληφθεί. Σύμφωνα όμως με τους «Τάιμς της Νέας Υόρκης», η ιστορία έχει ως εξής: Τον περασμένο Δεκέμβριο, αστυνομικοί που ερεύνησαν την κατοικία ενός φίλου του Χάτζιτς, εντόπισαν τη φωτογραφία πίνακα του Μοντιλιάνι και υποπτεύθηκαν ότι ο φίλος ήθελε να τον πουλήσει για λογαριασμό του καταζητούμενου. Οπως σημειώνει ο συντάκτης του σχετικού άρθρου δεν έχει ακόμη εξακριβωθεί εάν ο πίνακας εκλάπη και εάν είναι αυθεντικός ή πλαστός.
Λόγω του αξιώματος του προέδρου της σερβικής Κράινα στη διάρκεια του πολέμου, ο Χάτζιτς φαίνεται ότι είχε πρόσβαση στη μυστική αστυνομία και σε δίκτυα του υποκόσμου. Ως εκ τούτου, ο αρμόδιος για την υπόθεση Χάτζιτς Σέρβος εισαγγελέας Βλαντίμιρ Βούκεβιτς, συνέδεσε τη σύλληψη με τον πίνακα και πιστεύει ότι αυτός αποκτήθηκε στο διάστημα του πολέμου. Κατά τον διευθυντή του Art Loss Register Κρίστοφερ Μαρινέλο, στο Λονδίνο, στον κατάλογο των κλεμμένων έργων τέχνης υπάρχουν τέσσερις πίνακες του Μοντιλιάνι. Οι τρεις τιτλοφορούνται «Πορτρέτο ενός άντρα». Και ο τέταρτος είναι ανδρικό πορτρέτο, αλλά χωρίς τίτλο. «Ισως λοιπόν να πρόκειται γι’ αυτόν», διατείνεται ο κ. Μαρινέλο, που εξηγεί ότι μεγάλος αριθμός κλεμμένων έργων τέχνης διακινείται μέσω Σερβίας και πρώην Γιουγκοσλαβίας.
Μια άλλη παράμετρος που συνδέει τον πίνακα με τον Χάτζιτς είναι η πληροφορία σερβικών μέσων ενημέρωσης ότι αυτός έζησε μεγάλο διάστημα της επτάχρονης φυγής του στη Ρωσία και τη Λευκορωσία. Το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών δηλώνει άγνοια, όμως τα διεθνή μέσα ενημέρωσης κάνουν άλλους συνειρμούς.