Η προσπάθεια των Βρετανών συντηρητικών να θάψουν το σκάνδαλο των υποκλοπών κάτω από ένα βουνό επίσημων ερευνών βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη. Ο πρωθυπουργός Κάμερον κάλεσε τους πάντες να θέσουν το θέμα στις σωστές του διαστάσεις, ενώ η News International υποστηρίζει ότι όσα λέγονται για την πολιτική επιρροή του εταιρικού κολοσσού του Ρούπερτ Μέρντοχ είναι υπερβολές.
Καθώς όμως η λίστα όσων έπεσαν θύματα υποκλοπών, όσων υπέκλεπταν και εκβίαζαν μακραίνει, καθώς οι δωροδοκίες και αντιμεταθέσεις στελεχών ανάμεσα στην News International, την κυβέρνηση και την Σκότλαντ Γιαρντ γίνονται όλο και πιο πολύπλοκες, εύκολα ξεχνά κανείς την ευρύτερη εικόνα.
Αν δεν είχε αποκαλυφθεί αυτός ο οχετός, η κυβέρνηση Κάμερον θα ετοιμαζόταν τώρα να επιτρέψει την πλήρη εξαγορά του συνδρομητικού BSkyB από την Νews International, αναβαθμίζοντας την κυριαρχία της εταιρείας στα βρετανικά μέσα ενημέρωσης σε επίπεδα Μπερλουσκόνι. Το θέμα ξεπερνά κατά πολύ τις υποκλοπές, ξεπερνά και τα ίδια τα μέσα ενημέρωσης. Το σκάνδαλο έχει αποκαλύψει τον τρόπο άσκησης της εξουσίας στη Βρετανία του 21ου αιώνα. Η τρομακτική πολιτική επιρροή του Μέρντοχ είχε αναγνωριστεί πολύ πριν ταξιδέψει ο (τότε) μελλοντικός πρωθυπουργός Τόνι Μπλερ στην Αυστραλία το 1995 για να υποβάλει τα σέβη του στην αυλή του ισχυρού. Αυτό που δεν είναι τόσο ευρέως γνωστό είναι ότι οι πιέσεις του Μέρντοχ στη δημόσια ζωή έχουν πολύ προσωπικό χαρακτήρα. Ο φόβος όσων διαφωνούσαν μαζί του, ότι τα ταμπλόιντ θα ασχοληθούν με την προσωπική τους ζωή και τα αληθινά ή υποτιθέμενα παραπτώματά τους, λειτούργησε σαν μαφιόζικος εκβιασμός.
Η προειδοποίηση ότι η News International θα στοχοποιούσε την προσωπική τους ζωή είχε αποτρέψει τα μέλη της επιτροπής Πολιτισμού και ΜΜΕ της Βουλής των Κοινοτήτων από το να ερευνήσουν εις βάθος την υπόθεση των υποκλοπών. Μόλις πριν από δεκαπέντε μέρες, ο αρχηγός των Εργατικών Εντ Μίλιμπαντ, που έσπασε την ομερτά σιωπής των πολιτικών αναφορικά με την εταιρεία, έλαβε την προειδοποίηση ότι ο Μέρντοχ «θα περάσει σε προσωπικό επίπεδο». Ο ίδιος όρκος λειτούργησε όταν η Ρεμπέκα Μπρουκς είπε στους βουλευτές το 2003 ότι η εταιρεία της «έχει πληρώσει την Αστυνομία για να λάβει πληροφορίες». Η παραδοχή της δωροδοκίας βυθίστηκε σαν πέτρα.
Μεγαλομανείς
Φυσικά ο βρετανικός Τύπος έχει μακρά ιστορία μεγαλομανών, αντιδραστικών και εγκληματιών ιδιοκτητών. Κάποιοι, κατέληξαν στη φυλακή, όπως ο Κόνραντ Μπλακ, ή θα κατέληγαν αν δεν είχαν πεθάνει, όπως ο Ρόμπερτ Μάξγουελ. Ομως η περίπτωση του Μέρντοχ είναι πολύ ιδιαίτερη, όχι μόνο εξαιτίας της ηγετικής θέσης του στην έντυπη και τη δορυφορική τηλεόραση, αλλά εξαιτίας του κρίσιμου ρόλου του για την εδραίωση της εξουσίας της Μάργκαρετ Θάτσερ και για τη διαμόρφωση της συναίνεσης Νέων Εργατικών και Συντηρητικών, που χαρακτηρίστηκε από αποδυναμωμένα συνδικάτα, ιδιωτικοποιήσεις και πόλεμο στο Ιράκ.
Ολα αυτά τα χρόνια, η News International χρησιμοποιεί την πολιτική επιρροή της, ώστε να αναθεωρήσει το ρυθμιστικό πλαίσιο των ΜΜΕ κατ’ εικόνα και ομοίωσή της. Τώρα μάθαμε ότι έχει διαφθείρει πολιτικούς και την Αστυνομία.
Αυτές οι αποκαλύψεις πρέπει να μας κάνουν να συνειδητοποιήσουμε ότι η Βρετανία είναι πολύ πιο διεφθαρμένη απ’ όσο πολλοί νόμιζαν. Η κουλτούρα κατά την οποία πρώην υπουργοί και δημόσιοι λειτουργοί προσλαμβάνονται στις (ιδιωτικοποιημένες) επιχειρήσεις τις οποίες επέβλεπαν έχει επιδεινώσει τα πράγματα.
Το σκάνδαλο αποτελεί όμως και ευκαιρία να περιοριστεί η αντιδημοκρατική εξουσία των μεγάλων επιχειρήσεων ΜΜΕ και να ανοίξει ο δρόμος για πιο ελεύθερη και ποικιλόμορφη ενημέρωση. Ηταν αναμενόμενες οι επιθέσεις εναντίον του ηγέτη των Εργατικών όταν ζήτησε τεμαχισμό της αυτοκρατορίας Μέρντοχ και λιγότερη συγκέντρωση ιδιοκτησίας στα μέσα ενημέρωσης.
Πολλές τέτοιες ευκαιρίες μεταρρύθμισης όμως έχουν έλθει και παρέλθει. Η επίσημη εξαπάτηση για τον πόλεμο του Ιράκ, η κατάρρευση του απορρυθμισμένου τραπεζικού συστήματος, η αποκάλυψη συστηματικής διαφθοράς στο Κοινοβούλιο αποκαλύπτουν ότι η επίσημη Βρετανία δεν λειτουργεί. Αργά ή γρήγορα η πίεση για αλλαγή θα γίνει ακατανίκητη.
Τα βάσανα ενός μεγιστάνα
«Μακάρι να με αφήσουν ήσυχο οι πρωθυπουργοί». Ο 80χρονος Ρούπερτ Μέρντοχ παρ’ ολίγον να καλέσει τα μέλη της επιτροπής πολιτισμού της βρετανικής Βουλής να τον λυπηθούν, επειδή είναι ένας από τους ισχυρότερους ανθρώπους στον κόσμο.
Ομως, συγκεκριμένα στοιχεία για όσα ήθελε να μάθει η επιτροπή δεν έδωσε, ούτε αυτός ούτε ο 38χρονος γιος του, Τζέιμς. Εξέφρασαν και οι δύο στενοχώρια, αποτροπιασμό και βαθιά λύπη για όσα υπέστησαν τα θύματα των υποκλοπών, αλλά όταν οι ερωτήσεις αφορούσαν το τι ήξεραν, οι απαντήσεις ήταν άγνοια, άγνοια και άγνοια. «Εχω 52.000 υπαλλήλους σε όλο τον κόσμο και η News of the World ήταν μόλις το 1% του τζίρου μου», είπε ο Ρούπερτ Μέρντοχ, θιγοντας ξανά το θέμα των βασάνων ενός μεγιστάνα. Οι βουλευτές δεν ρώτησαν γιατί, παρ’ όλα αυτά, επιδιώκει να συγκεντρώσει στα χέρια του ακόμη περισσότερα μέσα ενημέρωσης. Ο Τζέιμς Μέρντοχ, ο οποίος συχνά αναλάμβανε να μπερδέψει το ακροατήριο και να βγάλει τον πατέρα του από την ανάγκη να απαντήσει, δήλωσε «μη ενημερωμένος» ακόμη και ως προς το αν η εταιρεία του, η News International, καλύπτει τα νομικά έξοδα του ντετέκτιβ Γκλεν Μουλκέρ, που καταδικάστηκε για τις υποκλοπές της News of the World το 2007. Η επιτροπή ήξερε ότι αυτό συμβαίνει και απορούσε για ποιο λόγο γίνεται, αν όχι για να εξαγοραστεί η σιωπή του. Την επόμενη ημέρα, η News International ανακοίνωσε ότι θα πάψει να καλύπτει τα έξοδα αυτά. Οσο για το ποιος ευθύνεται για το σκάνδαλο, οι Μέρντοχ σήκωσαν τα χέρια ψηλά. Ισως οι δικηγόροι που δεν τους προειδοποίησαν, ίσως κάποια στελέχη που έφυγαν, ποιος ξέρει;