ΜΟΝΤΡΕΑΛ. «Α, παρθένες», λέει το κοντοκουρεμένο μοντέλο με τη μαρινιέρα, καθώς μια χορωδία γυναικών με ρόμπες δίπλα του ανοίγουν τα μικρά στόματά τους και αρχίζουν να τραγουδούν.
Η συμπάθεια των μανεκέν στον Ζαν Πολ Γκοτιέ δεν είναι απλώς εντυπωσιακή, είναι μυστηριώδης. Το συρρικνωμένο στόμα, τα ρυτιδιασμένα μάτια και η φωνή που έρχεται από την ψηφιακά επεξεργασμένη εικόνα προσώπου μιμείται πιστά αυτήν του αληθινού σχεδιαστή. Στο «From the sidewalk to the catwalk», μια νέα έκθεση στο Μουσείο Μόντρεαλ Καλών Τεχνών, το μανεκέν Γκοτιέ εκτίθεται δίπλα στη δουλειά του αληθινού Γκοτιέ των τελευταίων 35 χρόνων.
Σε ένα σημείο της έκθεσης, κούκλες με πανκ στάιλινγκ με φανταστικό χτένισμα σε στυλ Μοϊκανού και άγριο μακιγιάζ μοιάζουν να αποδοκιμάζουν και να στραβοκοιτούν μια ομάδα από κομψά παριζιάνικα μανεκέν, τα οποία παρουσιάζουν τα σύνολα που φορούν σε ένα καρουζέλ που βρίσκεται σε κίνηση. Τόσο ρεαλιστικές είναι αυτές οι φιγούρες ώστε όταν η περφόρμερ Αριέλ Ντομπάσλ τραγούδησε ζωντανά στα εγκαίνια της έκθεσης, θα μπορούσε κανείς να την μπερδέψει με ένα από τα κεφάλια που τραγουδούν και μιλούν.
Οι προβολές των προσώπων, που δημιουργήθηκαν από τη θεατρική εταιρεία του Ντένις Μαρλό, η οποία έχει ως βάση της το Μόντρεαλ, θα ήταν αρκετές για να δημιουργήσουν ένα ασυνήθιστο αποτέλεσμα, κάτι που δεν συναντάμε συχνά σε εκθέσεις. Αλλά με κάθε τρόπο -τεχνικά, καλλιτεχνικά και αισθητικά- η έκθεση που είναι αποκλειστικά αφιερωμένη στον εικονοκλάστη Γάλλο κουτυριέ αποτελεί θρίαμβο.
Τμήμα της έκθεσης με τίτλο «Μπουντουάρ» αποκαλύπτει τον διάσημο κορσέ που φορούσε η Μαντόνα στην περιοδεία του 1990 «Blonde Ambition». Παρουσιάζεται δίπλα σε ένα πολυαγκαλιασμένο αρκούδο με παρόμοιες αναφορές, φτιαγμένο από σκισμένη εφημερίδα που έχει τυλιχτεί για να δημιουργήσει το συγκεκριμένο εφέ. Ο κ. Γκοτιέ λέει ότι έφτιαξε τις ενισχύσεις στο στήθος στον αρκούδο σε ηλικία 7 ετών, ύστερα από ένα σχετικό «στυλιστικό» μάθημα που πήρε από τη γιαγιά του. Τελικά, το πιο εντυπωσιακό στοιχείο στη δουλειά αυτού του σχεδιαστή, που γίνεται 60 ετών την επόμενη χρονιά, είναι πόσο νωρίς γεννήθηκαν τα σημάδια του στυλ του – και πόσο ευφάνταστα έχει συνεχίσει να εξελίσσει τις αυθεντικές, προκλητικές ιδέες.
Η Νάταλι Μποντίλ, διευθύντρια στο Μουσείο Μόντρεαλ, λέει ότι αυτή η έκθεση αντιμετωπίστηκε με την ίδια πειθαρχία και αυστηρότητα όπως και κάθε άλλη έκθεση. «Είναι ένας σύγχρονος καλλιτέχνης. Είναι ένας δημιουργός που έχει φαντασία που ξεπερνάει τη μόδα», είπε. «Και έχει ένα τόσο δυνατό ουμανιστικό μήνυμα στη δουλειά του. Εχει να κάνει με τη δημοκρατία». Η κ. Μποντίλ αναφερόταν στην προσμονή του σχεδιαστή για τις κοινωνιολογικές αλλαγές στην εποχή του, ενισχύοντας τη σεξουαλική απελευθέρωση των γυναικών και την απελευθερωμένη ανδρική ομοσεξουαλικότητα.
Ο κ. Γκοτιέ έχει φέρει επίσης ένα πνεύμα του δρόμου στα σχέδιά του για την υψηλή ραπτική, που μπορεί να φανεί από κοντά στην έκθεση: κανένα από τα ρούχα δεν είναι πίσω από τζάμι. Ενα φόρεμα από το 1997-98, φτιαγμένο να μοιάζει με δέρμα λεοπάρ, είναι στ’ αλήθεια κεντημένο με μικροσκοπικές χάντρες. Με μια πινελιά μαέστρου, το μουσείο αναφέρει τον αριθμό των ωρών που απαιτήθηκαν για να ολοκληρωθεί κάθε κουτύρ κομμάτι: 106 για το λεοπάρ.
Ανάμεσα στα αξεσουάρ που συμπεριλήφθηκαν είναι ένα πορτοφόλι με σχήμα σαν τασάκι, δείχνοντας το πολιτικά ανορθόδοξο, που είναι τόσο απαραίτητο στη δουλειά του κ. Γκοτιέ. Η συλλογή «Rabbi Chic», που δημιούργησε σκάνδαλο το 1993 με τις αναφορές της στους ορθόδοξους Εβραίους, εκτίθεται επίσης.
Και μια ολόκληρη αίθουσα είναι αφιερωμένη στα κοστούμια που έχει φτιάξει ο κ. Γκοτιέ για το μπαλέτο, την τηλεόραση, τον κινηματογράφο, ανάμεσά τους και για τον Ισπανό σκηνοθέτη Πέδρο Αλμοδόβαρ, που φέρεται να λέει: «Τα κοστούμια που σχεδιάζει ο Ζαν Πολ Γκοτιέ είναι υπέροχα όμορφα και απόλυτα εννοιολογικά την ίδια στιγμή. Σχεδόν κανείς άλλος δεν είναι σε θέση να συνδυάσει και τα δύο στο ίδιο είδος».
Αυτός είναι ένας νοικοκυρεμένος απολογισμός μιας μοναδικής καριέρας – και μιας δελεαστικής έκθεσης, η οποία θα λειτουργεί έως τις 2 Οκτωβρίου.