ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ. Στοιχεία που συνηγορούν στην ύπαρξη τρεχούμενου νερού στην επιφάνεια του Αρη έχει συλλέξει η NASA, σηματοδοτώντας την πρώτη ανακάλυψη νερού σε υγρή μορφή στην επιφάνεια του Κόκκινου Πλανήτη.
Τα δεδομένα που συνέλεξε ο δορυφόρος Mars Reconnaissance Orbiter (MRO) δίνουν τώρα νέα πνοή στην αναζήτηση μορφών ζωής, με την επιστημονική κοινότητα να ελπίζει ότι πρόσφατες εργαστηριακές εξετάσεις και διαστημικές αποστολές στον Αρη θα ρίξουν νέο φως στην εκπληκτική ανακάλυψη. Η αμερικανική διαστημική υπηρεσία ανακοίνωσε ότι ο δορυφόρος, που βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον Αρη από το 2006, κατέγραψε πολλές εικόνες από ίχνη τρεχούμενου υφάλμυρου νερού σε διάφορες τοποθεσίες. «Εχουμε συλλέξει μεγάλο αριθμό στοιχείων για τρεχούμενο νερό», είπε ο Μάικλ Μάγερ, επικεφαλής επιστημονικών υπηρεσιών του προγράμματος Mars Εxploration.
Σειρά φωτογραφιών από τον κρατήρα Νιούτον στο νότιο ημισφαίριο του Αρη αποτύπωσαν την ύπαρξη ιχνών, σε σχήμα ανθρώπινων δαχτύλων, που έχουν χαραχτεί σε απότομες πλαγιές, προτού εξαφανιστούν με την έλευση της ψυχρής εποχής στον πλανήτη. «Η καλύτερη εξήγηση που μπορούμε αυτήν τη στιγμή να δώσουμε στο φαινόμενο αυτό είναι ότι οφείλεται στη ροή σκούρου ύδατος, αν και η μελέτη μας δεν μπορεί να αποδείξει κάτι τέτοιο πέρα από κάθε αμφιβολία. Πρόκειται επί του παρόντος για ένα μυστήριο, αλλά εκτιμώ ότι το μυστήριο είναι επιλύσιμο με νέες παρατηρήσεις και πειράματα», λέει ο Αλφρεντ Μακιούαν του Πλανητικού Εργαστηρίου στο Πανεπιστήμιο της Αριζόνας.
Παρότι μέχρι στιγμής δεν είχε εντοπιστεί νερό σε υγρή μορφή στον Αρη, η ύπαρξη νερού σε πάγο έχει επιβεβαιωθεί στους πόλους του πλανήτη. Κάθε μορφή ζωής χρειάζεται νερό για να επιβιώσει και έτσι η ύπαρξη πηγής ύδατος επιτρέπει την εκπόνηση σεναρίων για αρχέγονη ζωή στον Αρη.
«Πιστεύω ότι πρόκειται για συναρπαστική ανακάλυψη, καθώς για πρώτη φορά μπορούμε να υποθέσουμε ότι η επιφάνεια του Αρη φιλοξενεί ενεργή βιολογική διεργασία και ίσως ζωή. Το επόμενο κρίσιμο ερώτημα αφορά την κατανόηση της προέλευσης και της πηγής της ροής αυτής και εάν αυτή συνδέεται με μεγαλύτερη δεξαμενή ύδατος», λέει η Λίσα Πρατ, καθηγήτρια Γεωλογίας στο Πανεπιστήμιο της Ιντιάνα των ΗΠΑ.
Ο δρ Μακιούεν, επικεφαλής ερευνών για το MRO και του πειράματος HiRISE, που εξασφάλισε τις εικόνες, λέει ότι ο δορυφόρος κατέγραψε «χιλιάδες» ίχνη ροής σε επτά τοποθεσίες τα τελευταία επτά χρόνια, ενώ εντόπισε είκοσι ακόμη τοποθεσίες πιθανής ροής. Ο δρ Μακιούεν προειδοποιεί, όμως, ότι τα ίχνη ροής αποτελούν απλές ενδείξεις και ότι «οι επιστήμονες δεν διαθέτουν ακόμη αποδείξεις της ύπαρξης ύδατος» από άλλα επιστημονικά όργανα και ανεξάρτητες μετρήσεις. Οι μέχρι στιγμής παρατηρήσεις δεν συνηγορούν άλλωστε στην ύπαρξη ποταμού στην αρειανή επιφάνεια, αλλά στην απορροή υπόγειων υδάτων σε απότομες πλαγιές.
«Η ροή αυτή ίσως είναι σκοτεινή εξαιτίας της πρόσμειξης βαρέων μετάλλων στο νερό, ενώ τα ίχνη μπορεί να δημιουργήθηκαν από αλλοίωση του εδάφους από τη ροή άλλων υπόγειων υδάτων», λέει ο δρ Μακιούεν.
Η NASA έχει εστιάσει το ενδιαφέρον της στον Αρη μετά την αποστρατεία των διαστημικών λεωφορείων, σχεδιάζοντας επανδρωμένη αποστολή στον Κόκκινο Πλανήτη έως το 2030. Το μη επανδρωμένο εξερευνητικό όχημα της NASA, Curiosity Rover, αναμένεται να ερευνήσει όρος στο εσωτερικό του κρατήρα Γκέιλ στον Αρη, σε μια προσπάθεια να εντοπίσει ίχνη ζωής. Το Curiosity, που είναι το μεγαλύτερο τέτοιο μηχάνημα που κατασκεύασε η NASA, με κόστος 2,5 δισ. δολαρίων, αναμένεται να προσεδαφιστεί στον Αρη τον Αύγουστο του 2012. Η περιοχή που θα ερευνήσει βρίσκεται, όμως, σε πολύ μεγάλη απόσταση από τις πλαγιές όπου εντοπίστηκαν οι ροές νερού.