Αραγε άλλαξε η ζωή στην Αίγυπτο και πώς, και τι θα γίνει στις επερχόμενες βουλευτικές εκλογές; Εθεσα τα ερωτήματα αυτά την περασμένη εβδομάδα σε μια φτωχογειτονιά στο Κάιρο, ονόματι Αΐν ελ-Σίρα και η απάντηση που πήρα ήχησε σαν προειδοποίηση: Η νέα Αίγυπτος πρέπει να μεταδώσει στον λαό το συναίσθημα της ασφάλειας και της προόδου, διαφορετικά θα έχει μπλεξίματα.
«Είναι χειρότερα τώρα, μετά την επανάσταση, δεν υπάρχει ασφάλεια, δεν υπάρχει προφύλαξη, δεν υπάρχει αστυνομία», λέει η Νάσουα Μουσταφά, μια φιλική μαυροντυμένη γυναίκα, που κάθεται με τέσσερις φίλες της σε ενα κέντρο επαγγελματικής εκπαίδευσης. Ελπίζει ότι μαθαίνοντας να χρησιμοποιεί τη ραπτομηχανή, θα καταφέρει να αυξήσει τα έσοδά της έως και 70 δολάρια τον μήνα. Ανησυχεί τόσο για την ανομία, ώστε δεν βγαίνει από το σπίτι όταν νυχτώσει. Οι άλλες τέσσερις γυναίκες συμφωνούν, κουνώντας το κεφάλι τους μέσα από το φερετζέ.
Ρωτώ αυτές τις γυναίκες ποιον σκέφτονται να ψηφίσουν στις εκλογές και αμέσως σου αναφέρουν τον Γιουσρού Μπαγιούμι, υποψήφιο της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, που ζει λίγο παρακάτω. «Φυσικά και τους σέβονται», λέει η Μουσταφά για την Αδελφότητα. Οι γυναίκες είναι πιο επιφυλακτικές προκειμένου για τις ομάδες σαλαφιστών μουσουλμάνων, που ξεφυτρώνουν από παντού. «Δεν τους είχαμε ξανακούσει μέχρι την επανάσταση», λέει μια από αυτές απορριπτικά.
Η Ριντά Μοχάμεντ, μια γηραιότερη γυναίκα που μαθαίνει στις άλλες πώς να χειρίζονται τη ραπτομηχανή, λέει ήσυχα ότι πεθύμησε τον πρόεδρο Χόσνι Μουμπάρακ, ο οποίος ανατράπηκε τον περασμένο Φεβρουάριο. «Σήμερα η Αίγυπτος δεν είναι ασφαλής. Θα ήθελα να ξαναγυρνούσε», λέει.
Οι τέσσερις γυναίκες εκφράζουν τον μέσο ψηφοφόρο σε μια γειτονιά με βρώμικους δρόμους και στενές αλέες, όπου το μοναδικό χρώμα είναι η πολύχρωμη μπουγάδα που κρέμεται από τα παράθυρα. Ηλθα εδώ με μια οργάνωση κατά της φτώχειας που ονομάζεται «Για σένα και για τη χώρα μου» και προσφέρει επαγγελματική επιμόρφωση και μικρά δάνεια. Καθώς μπαίναμε από τη σκονισμένη αυλή, σκοντάψαμε πάνω σε κάτι πρόβατα που τα πήγαιναν για σφαγή ενόψει των εορτών της Εϊντ.
Γιατί όμως υπάρχει τέτοιο έλλειμμα ασφαλείας; Για να μάθουμε τα αίτια, πήγαμε στο κοντινότερο αστυνομικό τμήμα, μερικά τετράγωνα παρακάτω. Αλλοτε η αιγυπτιακή αστυνομία ήταν μια αλαζονική, πανταχού παρούσα δύναμη στο Κάιρο. Μέχρι τη στιγμή που προσπάθησε να καταστείλει τις διαδηλώσεις στην πλατεία Ταχρίρ. Τώρα είναι λαομίσητη και από ντροπή έχει εξαφανιστεί. Η μεταβατική στρατιωτική κυβέρνηση δεν κατόρθωσε να την αναδιοργανώσει.
Το τμήμα του Αΐν ελ-Σίρα είναι άδειο, μόνο ένας ασπροντυμένος αστυνομικός, που τον λένε Χανί Σαλαμά Γιουσέφ, βρίσκεται εκεί. Οταν τον ρωτάμε γιατί οι συνάδελφοί του έχουν εξαφανιστεί, κουνάει το κεφάλι του. «Εχουμε πάθε κατάθλιψη. Οποτε πάμε να βοηθήσουμε τον κόσμο, δεν μας σέβονται», λέει. Η αστυνομία, όπως και όλοι οι υπόλοιποι Αιγύπτιοι, απεργούν τον καιρό αυτό. Ανάμεσα στα 15 αιτήματά τους συγκαταλέγεται και το δικαίωμα των ευσεβών μουσουλμάνων να έχουν γένια.
Από τη φτωχή αυτή γειτονιά στρέφουμε την κάμερα προς τις ηγετικές προσωπικότητες, που προσπαθούν να απευθυνθούν σε ένα λαό, που αρχίζει να χάνει την υπομονή του με το κυβερνών ανώτατο στρατιωτικό συμβούλιο. Επισκέφτηκα τον Μοχάμεντ ελ Μπαραντέι και τον Αμρ Μούσα, κορυφαίους πολιτικούς. Και οι δύο συμφώνησαν ότι η στρατιωτική ηγεσία πρέπει να αντικατασταθεί από την πολιτική, όμως οι απόψεις τους ήταν εκ διαμέτρου αντίθετες ως προς τις προτεραιότητες.
«Η κατάσταση είναι εντελώς χαώδης, πηγαίνει από το κακό στο χειρότερο. Οι άνθρωποι πίστεψαν ότι η επανάσταση έγινε για την ελευθερία και τις βασικές ανάγκες, μέχρι στιγμής όμως δεν έχουν δει καμία πρόοδο. Ο στρατός κατέχει την εξουσία, ιδέα δεν έχει όμως πώς να διοικήσει τη χώρα», λέει ο Ελ Μπαραντέι.
Εχει προσφερθεί να υπηρετήσει ως πρωθυπουργός επικεφαλής της κυβέρνησης ευρύτατου συνασπισμού, που καθώς ελπίζει, θα αναδείξουν οι εκλογές. Ισχυρίζεται ότι μόνον αυτή μπορεί να ζωντανέψει το πνεύμα της πλατείας Ταχρίρ. Το μυστικό της επιτυχίας είναι να κερδίσουν χρόνο για την προσεκτική εκπόνηση νέου Συντάγματος, που θα εγγυάται τις στοιχειώδεις ελευθερίες και την πολιτική εξουσία στην Αίγυπτο. «Η δημοκρατία δεν είναι στιγμιαίος καφές» λέει ο κάτοχος του Νομπέλ Ειρήνης.
Ο Μούσα θέλει την επίσπευση των εξελίξεων, που θα οδηγήσουν στις προεδρικές εκλογές στα μέσα του 2012, λίγους μήνες μετά την εγκαθίδρυση του νέου Κοινοβουλίου. Είναι ο υποψήφιος πρόεδρος που προηγείται και, επικεφαλής μιας λαϊκίστικης εκστρατείας, προσπαθεί να προσφέρει από κάτι σε όλες τις εκλογικές περιφέρειες. Συμφωνεί με τους Αδελφούς Μουσουλμάνους -και διαφωνεί με τον Ελ Μπαραντέι- στο θέμα της ταχείας εκπόνησης Συντάγματος, στο οποίο δεν συμπεριλαμβάνονται τα θεμελιώδη δικαιώματα και διατηρείται το αμφιλεγόμενο άρθρο 2 περί αναγνώρισης της σαρία, δηλαδή του ισλαμικού νόμου, ως κυρίαρχης νομοθετικής βάσης. Το ίδιο άρθρο, ωστόσο, διασφαλίζει τα δικαιώματα των μειονοτήτων.
«Σπεύδε βραδέως», λέει ένα γνωμικό που ταιριάζει στην Αίγυπτο. Ενας ισχυρός πρωθυπουργός θα μπορέσει να συμμαζέψει τη χώρα και να τη θέσει πάλι σε κίνηση, την ώρα που θα εκπονείται το νέο Σύνταγμα. Διότι ένας καταστατικός χάρτης φτιαγμένος στα πρόχειρα, που θα εξυπηρετεί τους εκάστοτε κυβερνήτες, θα αποτελέσει ολέθριο σφάλμα.