Οι Ισπανοί μεταναστεύουν και οι Ιταλοί φτωχαίνουν -σύμφωνα με τα αποτελέσματα ερευνών των στατιστικών τους υπηρεσιών- αλλά η οικονομική κρίση καλά κρατεί στις δύο μεγάλες χώρες του ευρωπαϊκού Νότου, παρά τα αυστηρότατα μέτρα λιτότητας, με τα οποία οι κυβερνήσεις τους επιχειρούν να βγουν από τον ασφυκτικό κλοιό της.
Για τον Ισπανό πρωθυπουργό, η αύξηση του ΦΠΑ αποτελεί «παραλογισμό», αφού πλήττει την κατανάλωση, τιμωρεί τους φτωχούς και μειώνει την ανάπτυξη. «Γιατί, επομένως, αυξάνει κατά τρεις μονάδες το ΦΠΑ, στο 21%;», διερωτάτο, προ ημερών, ο Economist. Ενα έλλειμμα της τάξεως του 8,9% του ΑΕΠ το 2011 είναι ο ένας λόγος. Ο άλλος είναι ότι ο κ. Ραχόι από τη στιγμή που ζήτησε τη βοήθεια των Ευρωπαίων εταίρων του για την ενίσχυση των ισπανικών τραπεζών, απώλεσε την ελευθερία των πολιτικών του κινήσεων. Η αύξηση του ΦΠΑ αποτελεί ευθεία επιβολή των Βρυξελλών στην Ισπανία και αποτελεί το επίκεντρο ενός νέου πακέτου μέτρων λιτότητας, ύψους 65 δισ. ευρώ, το οποίο συμφώνησε η ισπανική κυβέρνηση και περιλαμβάνει περικοπές μισθών και αύξηση της φορολογίας σε μια χώρα, η οποία βρίσκεται σε ύφεση και η ανεργία της ανέρχεται στο 25%.
«Αυτά τα μέτρα οριακά μόνο θα βελτιώσουν τη δημοσιονομική κατάσταση στην Ισπανία, βραχυπρόθεσμα», σχολίασε από την πλευρά του το Economist Intelligence Unit (EIU). «Οι κύριοι λόγοι πίσω από το σημερινό επίπεδο του ελλείμματος του προϋπολογισμού είναι η μείωση των εσόδων, λόγω της οικονομικής συρρίκνωσης και η αύξηση των δαπανών κοινωνικής πρόνοιας, συνεπεία επίσης της κακής κατάστασης της οικονομίας. Τα μέτρα που ανακοινώθηκαν επιχειρούν να αντιμετωπίσουν αυτά τα ζητήματα, αλλά στο τέλος θα πλήξουν περισσότερο την οικονομία απ’ ό,τι θα βοηθήσουν τα δημόσια οικονομικά».
Στους δρόμους
Η συμβολική κίνηση της βασιλικής οικογένειας της Ισπανίας να μειώσει κατά 7% τον ετήσιο μισθό των μελών της και η παραδοχή ότι τα μέτρα λιτότητας «δεν είναι ούτε απλά, ούτε εύκολα, ούτε δημοφιλή», όπως είπε η αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Σαένζ ντε Σανταμαρία, και θα εφαρμοστούν «με τη μεγαλύτερη δυνατή δικαιοσύνη», δεν κατάφεραν να κατευνάσουν τα πνεύματα των Ισπανών, οι οποίοι βγήκαν μαζικά στους δρόμους, για να διαδηλώσουν την αντίθεσή τους σε αυτά.
Οι διαμαρτυρίες τους απευθύνθηκαν σε ώτα μη ακουόντων και στην πλειονότητα των περιπτώσεων βρέθηκαν αντιμέτωποι με την αγριότητα της αστυνομίας. «Η κυβέρνηση πρέπει να κυνηγήσει τις μεγάλες εταιρείες, που δεν πληρώνουν φόρους, και τους τραπεζίτες, οι οποίοι με τις απάτες τους οδήγησαν τη χώρα στον πάτο», είπε ο 52χρονος Πάμπλο Γκονζάλες, ο οποίος εργάζεται για την περιφερειακή κυβέρνηση της Μαδρίτης.
Κάποιοι άλλοι αναζητούν έξοδο από την κρίση εγκαταλείποντας τη χώρα. Το Εθνικό Ινστιτούτο Στατιστικής ανακοίνωσε -την Τρίτη- ότι ο αριθμός των Ισπανών που εγκατέλειψαν τη χώρα τους πρώτους έξι μήνες του έτους ήταν αυξημένος κατά 44% σε σχέση με την ίδια περίοδο πέρυσι. Το Ινστιτούτο υπολογίζει ότι ο αριθμός όσων Ισπανών μετανάστευσαν από τον Ιανουάριο μέχρι το τέλος Ιουνίου ανέρχεται σε 40.625, σε σχέση με 28.162 πέρυσι. Αλλοι 228.890 ξένοι που ζούσαν στην Ισπανία έφυγαν επίσης από τη χώρα.
Η ζωή, όμως, δεν είναι πια «γλυκιά» ούτε στην Ιταλία, όπου 8 εκατ. Ιταλοί αγωνίζονται να τα βγάλουν πέρα, σύμφωνα με την εθνική στατιστική υπηρεσία Istat. Από αυτούς, 3,4 εκατ. ζουν στην απόλυτη φτώχεια και αντιπροσωπεύουν το 5,7% του πληθυσμού, από 5,2% το 2010. Το πρόβλημα είναι χειρότερο στην Κάτω Ιταλία, όπου μία στις τέσσερις οικογένειες ζουν σήμερα κάτω από το όριο της φτώχειας.
Η κυβέρνηση τεχνοκρατών του Μάριο Μόντι εφαρμόζει ένα ευρύ πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων, σε μια προσπάθεια να αντιμετωπίσει τα 1,9 τρισ. ευρώ του εθνικού χρέους της Ιταλίας, το οποίο περιλαμβάνει αύξηση της φορολογίας και περικοπές δημοσίων υπηρεσιών, από τα νοσοκομεία μέχρι τις ένοπλες δυνάμεις. Η κυβέρνηση Μόντι ελπίζει να περιορίσει κατά 25 δισ. ευρώ τις δαπάνες, στα επόμενα τρία χρόνια, καθώς προσπαθεί να ελέγξει το δεύτερο μεγαλύτερο χρέος της Ευρωζώνης. Εις μάτην, ωστόσο, αφού οι επιχειρήσεις αγωνίζονται να κρατηθούν στα πόδια τους, το ποσοστό της ανεργίας έχει ξεπεράσει το 10% και στην ηλικιακή ομάδα 15-24 ετών βρίσκεται στο 35%. Η στατιστική υπηρεσία απείλησε την περασμένη εβδομάδα ότι μπορεί να διακόψει τις έρευνες, αφού ο προϋπολογισμός έχει ήδη περιοριστεί κατά 29 εκατ. ευρώ και πρόκειται να κοπεί έτι περαιτέρω κατά τρία εκατομμύρια ετησίως, σύμφωνα με τις κυβερνητικές προτάσεις. Αλλωστε, ο κ.Μόντι δεν αποκλείει εντελώς και την προσφυγή της Ιταλίας στον ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης. «Δεν πρέπει να λέμε ότι η χώρα δεν θα κάνει ποτέ χρήση του», είπε αυτή την εβδομάδα.