ΜΙΛΑΝΟ. Κάθε τόσο γεννιέται ένα σχεδιαστικό προϊόν που οι λάτρεις του ντιζάιν αγαπούν αλλά άλλοι άνθρωποι μισούν, ανάμεσά τους και πολλοί από αυτούς που επρόκειτο αρχικά να το χρησιμοποιήσουν.
Ενα πρώτο παράδειγμα είναι ο χάρτης του υπόγειου σιδηροδρόμου της Νέας Υόρκης του 1972, ένα αριστούργημα της οπτικής εφευρετικότητας, που κατέγραφε το δίκτυο σαν λαβύρινθο σε μια σειρά από ίσιες γραμμές, που έτρεχαν όλες σε γωνίες των 45 και των 90 μοιρών από τους σταθμούς.
Τo πρόβλημα ήταν ότι ο σχεδιαστής του χάρτη έπρεπε να αδιαφορήσει για τη γεωγραφική πραγματικότητα, έτσι ώστε να «τακτοποιήσει» το μπερδεμένο σύστημα. Ορισμένοι Νεοϋορκέζοι εξέφρασαν έντονα την αγωνία τους. Γιατί παρουσιάστηκε το Central Park σαν τετράγωνο όταν είναι τρεις φορές σε μήκος από ό,τι σε πλάτος; Και πώς ένας σταθμός της 63ης Οδού είναι δίπλα σε έναν της 68ης; Οι Αρχές της Νέας Υόρκης αντικατέστησαν τον χάρτη με έναν συμβατικό, καθαρά γεωγραφικό, το 1979.
Εχοντας δίκιο ή άδικο, αυτοί οι εξαγριωμένοι Νεοϋορκέζοι είχαν ακυρώσει τις προσπάθειες ενός προικισμένου Ιταλού ντιζάινερ, του Μάσιμο Βινιέλι, ο οποίος ήθελε να επιβάλει την έμπνευσή του για οπτική τάξη στο μετρό. Οχι ότι εμπόδισε αυτό ή ακόμη και τους συμπατριώτες του να δείξουν το ταλέντο τους με μεγαλύτερη επιτυχία στη δική τους χώρα και άλλες, όπως δείχνει η έκθεση «Grafica Italiana» στο Triennale Design Museum στο Μιλάνο.
Το γραφιστικό ντιζάιν είναι ένα ιδιαίτερο μέσο, με το οποίο εξερευνάς την επιρροή στο ντιζάιν. Πρώτον, είναι απίστευτα εκφραστικό. Τα γραφιστικά τεχνουργήματα όπως πόστερ, βιβλία, περιοδικά, ταυτότητες και γραμματοσειρές, μπορούν να βγουν στην παραγωγή τόσο γρήγορα και ανέξοδα ώστε είναι πιθανό γι’ αυτά να αντανακλούν το περιεχόμενό τους με μεγαλύτερη ταχύτητα και ευαισθησία απ’ ό,τι τα προϊόντα από πιο μεγάλες βιομηχανικές διαδικασίες ντιζάιν. Δεύτερον, το γραφιστικό ντιζάιν είναι ένα στοιχείο της καθημερινότητας που βρίσκεται παντού, ακόμη και αν δεν το καταλαβαίνεις.
Το «Grafica Italiana» ξεκινά με την κοφτή τυπογραφία που σχεδίασαν μέλη του κινήματος των φουτουριστών, στις αρχές του 1900, και επηρέασε σχεδιαστές και καλλιτέχνες σε ολόκληρο τον κόσμο. Οσο δυναμικοί και αν ήταν οι φουτουριστές και άλλες αβάν-γκαρντ ομάδες, έπρεπε να φτάσουμε στις αρχές του ’30 για να αποτυπωθεί η σκέψη τους σε ιταλικά γραφιστικά κοινής αποδοχής. Η σημαντικότερη χρονιά ήταν το 1933, όταν μια ομάδα από πρωτοποριακούς ντιζάινερ, τυπογράφους και φωτογράφους εξέδωσε το περιοδικό Campo Grafico, και το Studio Boggeri ιδρύθηκε στο Μιλάνο από τον σχεδιαστή και φωτογράφο Αντόνιο Μπογκέρι σαν ένα προπύργιο από γραφιστικά «διεθνούς στυλ».
Το Studio Boggeri προσέλαβε πολλούς από τους πιο σημαντικούς Ιταλούς σχεδιαστές της εποχής, ανάμεσά τους και τον Μαρτσέλο Νιτσόλι, που είναι γνωστός για τη δουλειά του για την εταιρεία Olivetti. Επίσης, δημιούργησε μια ομάδα από πολλές ιταλικές εταιρείες που θα λανσάρουν την εμπορική χρήση του μοντέρνου, γραφιστικού ντιζάιν στη διάρκεια των μέσων του 20ού αιώνα, όπως η Olivetti και η Ρirelli.
Αλλοι σημαντικοί Ιταλοί σχεδιαστές από τα τέλη του 20ού αιώνα ασχολήθηκαν με διαφορετικές δραστηριότητες, επίσης, όπως ο Μπρούνο Μουνάρι, ένας μηχανικός που έγινε καλλιτέχνης που σχεδίαζε βιβλία και περιοδικά, ενώ έβγαζε στην παραγωγή και τα δικά του βιβλία περί οπτικής θεωρίας.
Οπου και αν εργάστηκαν, οι γραφίστες ντιζάινερ της Ιταλίας έδωσαν νέα στοιχεία στο μοντέρνο στυλ με διάθεση παιδικότητας.