Ο αμύθητης αξίας μεσαιωνικός θησαυρός της Γκελφ, ο οποίος περιλαμβάνει χρυσούς σταυρούς με βαρύτιμους πολύτιμους λίθους και εξαιρετικά ασημένια καλλιτεχνήματα, αποτελεί μήλον της έριδος ανάμεσα στους κληρονόμους των Εβραίων συλλεκτών που ήταν κάτοχοί του έως το 1935 και ενός βερολινέζικου μουσείου που τον διεκδικεί. Χθες, η ειδική επιτροπή που σύστησε προ ετών η γερμανική κυβέρνηση επρόκειτο να καταλήξει στο ποιος είναι τελικός ο νόμιμος ιδιοκτήτης βάζοντας τέλος σε μία αντιπαράθεση που διαρκεί χρόνια.
Οι κληρονόμοι των συλλεκτών υποστηρίζουν ότι οι πρόγονοί τους δεν είχαν άλλη επιλογή από το να πουλήσουν τον θησαυρό το 1935 στην κυβέρνηση των ναζί για πολύ λίγα χρήματα. Το ίδρυμα που επιβλέπει τα μουσεία του Βερολίνου, αντιθέτως, υποστηρίζει ότι οι συλλέκτες δεν υποχρεώθηκαν να πουλήσουν τον θησαυρό τους προσθέτοντας ότι κατά την περίοδο της πώλησης η συλλογή δεν βρισκόταν καν στη Γερμανία.
Ο θησαυρός της Γκελφ συγκεντρώθηκε διαμέσου των αιώνων για τον καθεδρικό ναό του Μπράουνσβαϊγκ και περιλαμβάνει εξαιρετικά καλλιτεχνήματα χρυσοχοΐας από τον μεσαίωνα ανάμεσα στα οποία και περίτεχνα σκεύη με το σχήμα καθεδρικού ναού που χρησιμοποιούνταν για τη φύλαξη των ιερών κειμηλίων. Η συλλογή, η οποία από το 1960 μέχρι σήμερα έχει εκτεθεί πολλές φορές σε γερμανικά μουσεία, θεωρείται ο μεγαλύτερος εκκλησιαστικός θησαυρός που ανήκει στο γερμανικό Δημόσιο και σύμφωνα με ειδικούς εμπειρογνώμονες η αξία του προσεγγίζει στα 180 έως 200 εκατ. ευρώ.
Ομως η διαμάχη για την ιδιοκτησία της συλλογής έρχεται σε μία ιδιαίτερα ευαίσθητη στιγμή μετά την ανακάλυψη 1.400 έργων τέχνης στο Μόναχο, και στο διαμέρισμα του γιου ενός συλλέκτη έργων τέχνης που συνεργαζόταν με τους ναζί. Πολλοί είναι αυτοί που επέκριναν τη γερμανική κυβέρνηση ότι δεν εκπόνησε κάποιο σχέδιο δράσης για την αποζημίωση των νόμιμων ιδιοκτητών των έργων ή τουλάχιστον την επιστροφή τους σε αυτούς. Ομως αυτή τη φορά στην περίπτωση του θησαυρού της Γκελφ εκδήλωσε ενδιαφέρον και η ισραηλινή κυβέρνηση, η οποία έστειλε τον περασμένο Σεπτέμβριο επιστολή στην οποία αναφέρεται ότι παρακολουθεί τις εργασίες και τις συστάσεις της επιτροπής.
Η γερμανική επιτροπή συστάθηκε το 2003 προκειμένου να βοηθά στην εξεύρεση λύσης όσον αφορά την κυριότητα έργων τέχνης που υφαρπάχθηκαν από τους ναζί κατά τη διάρκεια του ναζιστικού καθεστώτος. Οι αποφάσεις της δεν είναι δεσμευτικές αλλά είναι περισσότερο συστάσεις και προτάσεις, ενώ σε αυτή μετέχουν εξέχουσες προσωπικότητες. Μεταξύ των επτά μελών περιλαμβάνονται ένας πρώην πρόεδρος της Γερμανίας, υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι, ιστορικοί της Τέχνης, ιστορικοί και φιλόσοφοι.