H υγειονομική κρίση του Covid-19 έφερε στην επιφάνεια τις ανεπάρκειες και ανισότητες των εκπαιδευτικών συστημάτων ανά τον κόσμο. Η αύξηση των δαπανών για την παιδεία πρέπει να αποτελεί αναπόσπαστο μέρος των προσπαθειών που καταβάλλουν οι κυβερνήσεις ανά τον κόσμο για την ανοικοδόμηση των οικονομιών, έτσι ώστε να διασφαλισθεί ότι κάθε νέος απολαμβάνει ίσων ευκαιριών για να συνεχίσει την εκπαίδευση, να επιτύχει στο σχολείο και να αναπτύξει τις δεξιότητες που χρειάζεται ώστε να συνεισφέρει στην κοινωνία, υπογραμμίζει σε έκθεσή του ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης. Αποθαρρυντική η εικόνα στην Ελλάδα, όπως καταδεικνύουν τα στοιχεία της έκθεσης «Education at a Glance 2020», με τις δαπάνες για την παιδεία ως ποσοστό επί των συνολικών δημοσίων δαπανών κάτω του μέσου όρου του ΟΟΣΑ.
Και την ώρα που επικρατεί αβεβαιότητα για τον ευρύτερο αντίκτυπο της κρίσης Covid-19, οι κυβερνήσεις θα βρεθούν αντιμέτωπες με δύσκολες αποφάσεις ως προς την κατανομή των κρατικών κονδυλίων σε μια εποχή που η πανδημική κρίση βάζει «φρένο» στην ανάπτυξη των οικονομιών, μειώνει τα φορολογικά έσοδα και αυξάνει το κόστος κοινωνικής πρόνοιας, υπογραμμίζει ο ΟΟΣΑ. Σύμφωνα με τα στοιχεία που επικαλείται ο Οργανισμός, σε αρκετές χώρες, οι δαπάνες για την παιδεία ήταν ήδη ανεπαρκείς και προ της κρίσης του κορωνοϊού. Το 2017, οι δημόσιες δαπάνες στις τρεις βαθμίδες εκπαίδευση (πρωτοβάθμια έως τριτοβάθμια) ως ποσοστό επί των συνολικών κρατικών δαπανών ανέρχονταν κατά μέσο όρο στο 11% μεταξύ των χωρών-μελών του ΟΟΣΑ. Στην Ελλάδα το αντίστοιχο ποσοστό είναι στο 7%, σημαντικά κατώτερο του μέσου όρου.
«Η ενίσχυση των εκπαιδευτικών συστημάτων πρέπει να βρεθεί στην “καρδιά” του κρατικού σχεδιασμού για την ανάκαμψη αυτή της κρίσης, ώστε οι νέοι άνθρωποι να αποκτήσουν τις δεξιότητες και ικανότητες που χρειάζονται για να επιτύχουν», τόνισε ο γενικός γραμματέας του ΟΟΣΑ, Άνχελ Γκουρία, κατά την παρουσίαση της έκθεσης. «Είναι πλέον στο χέρι μας να χτίσουμε μια πιο ανθεκτική κοινωνία», σημειώνει.
Στην έκθεση διαπιστώνονται ανισότητες ευκαιριών και στην παιδεία, με τους μαθητές από προνομιούχο οικονομικό περιβάλλον να βρίσκονται σε καλύτερη θέση ως προς την πρόσβαση στην εκπαίδευση σε σύγκριση με τους μαθητές που προέρχονται από οικογένειες λιγότερο προνομιούχες οικονομικά. «Η κρίση έφερε στο προσκήνιο τις ανεπάρκειες και ανισότητες των εκπαιδευτικών συστημάτων –από πρόσβαση σε ευρυζωνικά δίκτυα και ηλεκτρονικούς υπολογιστές που είναι αναγκαίοι για την online εκπαίδευση μέχρι τις αποκλίσεις μεταξύ διαθέσιμων μέσων και αναγκών», τονίζεται στην έκθεση.
«Επειδή η απώλεια μάθησης συνεπάγεται απώλεια δεξιοτήτων και επειδή οι δεξιότητες συνδέονται με την παραγωγικότητα, οι ρυθμοί ανάπτυξης του ΑΕΠ ενδέχεται να επιβραδυνθούν κατά μέσο όρο 1,5% για το υπόλοιπο του αιώνα. Εάν η επιστροφή των σχολικών επιδόσεων σε επίπεδα προ-κορωνοϊού γίνει με πιο αργούς ρυθμούς, τότε ο αντίκτυπος θα είναι ακόμη μεγαλύτερος», αναφέρει η έκθεση.
Στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, κάτι τέτοιο θα συνιστούσε 1,5% απώλεια του μελλοντικού ΑΕΠ, ποσοστό που ισοδυναμεί με απώλεια οικονομικής δραστηριότητας 15,3 τρισ. δολαρίων.
«Το άνοιγμα των σχολείων και πανεπιστημίων συνεπάγεται σημαντικά οφέλη τόσο για τους μαθητές και φοιτητές όσο και την ευρύτερη οικονομία. Παράλληλα, συνεπάγεται οφέλη και για τις οικογένειες, επιτρέποντας στους γονείς να επιστρέψουν στην εργασία τους. Αυτά όμως τα οφέλη θα πρέπει να μελετηθούν αναλογικά με τους υγειονομικούς κινδύνους και την ανάγκη συγκράτησης της πανδημίας», επισημαίνει ο ΟΟΣΑ.