Παρακολουθούμε ένα πραξικόπημα σε αργή κίνηση στην Ουάσιγκτον ή ένα τελευταίο σόου από τον πρόεδρο Τραμπ; Η πεισματική άρνησή του να αποδεχθεί ότι έχασε τις εκλογές της 3ης Νοεμβρίου και οι υποστηρικτικές δηλώσεις κορυφαίων υπουργών και στελεχών του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος στη δική του ερμηνεία του εκλογικού αποτελέσματος, βάσει της οποίας απαιτείται δικαστική διερεύνηση των συνθηκών κάτω από τις οποίες διενεργήθηκε η ψηφοφορία, συζητούνται ποικιλοτρόπως. Η Ερικα ντε Μπρουν, καθηγήτρια στο Howard College και συνεργάτιδα στο Modern War Institute της Στρατιωτικής Ακαδημίας West Point, υπογράφει ένα βιβλίο με τίτλο «Πώς να αποτρέψεις πραξικοπήματα» (How to Prevent Coups d’ Etat), το οποίο κυκλοφορεί αύριο στην Αμερική.
Η σατανική σύμπτωση της κυκλοφορίας ενός τέτοιου τίτλου σε μια εβδομάδα κλιμάκωσης πολιτικών εξελίξεων που δεν έχουν προηγούμενο στην αμερικανική Ιστορία κάνουν τη συγγραφέα περιζήτητη στα διεθνή μέσα ενημέρωσης. Η «Κ» επικοινώνησε με την κ. Ντε Μπρουν και έθεσε ευθέως ορισμένα ερωτήματα που απασχολούν ξαφνικά τη δημόσια συζήτηση.
– Είναι πραξικόπημα αυτό που συμβαίνει στην Ουάσιγκτον, όπως λένε κάποιοι Αμερικανοί δημοσιογράφοι αλλά και πολιτικά στελέχη και των δύο κομμάτων;
– Οσα κάνει ο πρόεδρος Τραμπ είναι ανησυχητικά, αλλά δεν νομίζω ότι πρόκειται για ένα πραξικόπημα. Δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί πραξικόπημα σε μια χώρα χωρίς την υποστήριξη του στρατού, και όσοι έχουν μελετήσει τον αμερικανικό στρατό γνωρίζουν ότι δεν θα υποστηρίξει ένα πραξικόπημα. Εάν ο πρόεδρος Τραμπ κατορθώσει να αποτρέψει τον Τζο Μπάιντεν από την ανάληψη των καθηκόντων του τον Ιανουάριο, τότε θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς ότι πρόκειται για πραξικόπημα. Προς το παρόν, όμως, παραμένει πρόεδρος και δεν έχει διαπράξει κάτι παράνομο. Ασφαλώς, το γεγονός ότι ο ίδιος και κάποιοι σύμμαχοί του δείχνουν σαν να έχουν εγκαταλείψει τις δεσμεύσεις της δημοκρατίας είναι κάτι ανησυχητικό. Είναι ένα επικίνδυνο παιχνίδι.
– Τις πρώτες μέρες μετά τις εκλογές, μόνο ο ίδιος ο πρόεδρος αμφισβητούσε το αποτέλεσμά τους. Σταδιακά, όμως, έχει πλαισιωθεί στην αμφισβήτηση αυτή από τους επικεφαλής της Γερουσίας, του υπουργείου Αμυνας, του υπουργείου Δικαιοσύνης και του Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Δεν διαμορφώνεται ήδη μια πολιτική «προεδρική φρουρά»;
– Ενδιαφέρουσα ερώτηση. Στη μελέτη των πραξικοπημάτων βλέπουμε ότι οι ηγέτες, στην προσπάθειά τους να αποφύγουν επέμβαση του στρατού, δημιουργούν ισχυρά υπουργεία Εσωτερικών, μια ισχυρή στρατιωτικοποιημένη αστυνομία, μια ένοπλη προεδρική φρουρά. Υπάρχουν, όμως, και παραδείγματα ηγετών που πλαισιώνονται από μια «πολιτική φρουρά». Στη συγκεκριμένη περίπτωση βλέπουμε ανθρώπους διορισμένους από τον πρόεδρο που παίζουν ένα επικίνδυνο παιχνίδι επειδή πιστεύουν ότι θα ωφεληθούν οι ίδιοι πολιτικά. Ωστόσο, δεν πιστεύω ότι έχουν εγκαταλείψει την ιδέα της ειρηνικής εναλλαγής στην εξουσία και σίγουρα κανένας από τους ανθρώπους που αναφέρατε δεν έχει απειλήσει ότι θα ασκήσει βία.
– Αναφέρεστε στη βία ως είδος ισχύος απαραίτητο για ένα πραξικόπημα. Τι λέτε, όμως, για την ισχύ του νόμου; Μπορεί το υπουργείο Δικαιοσύνης και το Ανώτατο Δικαστήριο να κρίνουν, π.χ., ότι δεν πρέπει τελικά να συνυπολογιστούν στο αποτέλεσμα οι επιστολικές ψήφοι που έφθασαν στα εκλογικά κέντρα της Πενσιλβάνια μέσα στις τρεις ημέρες μετά τις εκλογές γιατί, όπως είπε ο Ρούντι Τζουλιάνι, «δεν είναι πραγματικές ψήφοι». Θα είναι ή όχι πραξικόπημα;
– Το σενάριο στο οποίο αναφέρεστε είναι απίθανο, αλλά σίγουρα είναι μια πιθανότητα. Σίγουρα ο Τραμπ έχει περισσότερους συμμάχους στο υπουργείο Δικαιοσύνης. Ωστόσο, ο Μπάιντεν έχει μια διαφορά 55.000 ψήφων στην Πενσιλβάνια. Δεν μπορεί να μηδενιστεί τόσο εύκολα. Ακόμα κι αν καταμετρηθούν οι ψήφοι που έφθασαν στα εκλογικά κέντρα έως τις 3 Νοεμβρίου, ο Μπάιντεν είναι και πάλι πρώτος. Σε κάθε περίπτωση, ό,τι κι αν συμβεί σε επίπεδο πολιτικής ηγεσίας, ένα πραξικόπημα προϋποθέτει ανώτατους στρατιωτικούς που είναι έτοιμοι να ακούσουν για το ενδεχόμενο συμμετοχής τους, και αυτή η παράμετρος δεν υπάρχει στην Ουάσιγκτον.
– Οι στρατιωτικοί οφείλουν να υπακούν στη δημοκρατικά εκλεγμένη πολιτική ηγεσία, γιατί σε αντίθετη περίπτωση κατηγορούνται ότι δρουν κατά της δημοκρατίας. Σε περίπτωση που δημιουργηθούν εστίες αναταραχής στις πόλεις λόγω της αγανάκτησης από τις αποφάσεις της Δικαιοσύνης, ο πρόεδρος Τραμπ θα μπορούσε να ζητήσει από την πλήρως ελεγχόμενη νέα πολιτική ηγεσία του Πενταγώνου που μόλις εγκατέστησε να διατάξει την επέμβαση του στρατού. Ο στρατός, δηλαδή, μπορεί να κληθεί να επέμβει υπέρ της δημοκρατίας όπως θα την αντιλαμβάνεται ο δικαιωμένος από τα δικά του δικαστήρια πρόεδρος Τραμπ…
– Σε μια τέτοια περίπτωση τα πράγματα θα είναι σοβαρά, ωστόσο δεν νομίζω ότι θα συμβεί κάτι τέτοιο. Οπως λέγεται, ο πρόεδρος Τραμπ ήδη μιλάει για το πώς θα κατέβει στις εκλογές το 2024. Βλέπει ότι δεν υπάρχει τρόπος δικαστικής ανατροπής του αποτελέσματος. Κάποια στιγμή θα σταματήσει αυτή την τακτική και δεν πιστεύω ότι θέλει να γίνει ένας πρόεδρος που θα φέρει την Αμερική τόσο κοντά στην καταστροφή.