Ομάδα επιστημόνων στη Βρετανία, ανάμεσά τους κι ένας Έλληνας, δημιούργησαν ένα τσιπάκι με βιοαισθητήρια, το οποίο είναι η μικρογραφία ενός εργαστηρίου και μπορεί να κάνει ένα «μίνι» μοριακό τεστ PCR (αλυσιδωτής αντίδρασης πολυμεράσης) για ανίχνευση, μεταξύ άλλων, του κορωνοϊού SARS-CoV-2.
Το τσιπάκι περιέχει ένα αισθητήρα DNA, ανιχνευτή θερμοκρασίας, μονάδα θέρμανσης που αυτοματοποιεί τη διαδικασία του μοριακού ελέγχου και μία τυπική μπαταρία κινητού τηλεφώνου, που μπορεί να παρέχει ενέργεια για έως 35 τεστ με μια φόρτιση.
Αξίζει να αναφερθεί ότι άλλες φορητές συσκευές (όπως το υπό ανάπτυξη ελληνικό rapid τεστ) δεν κάνουν μοριακά τεστ, αλλά ανίχνευσης αντιγόνου.
Επίσης, τα μοριακά τεστ συνήθως γίνονται μόνο στο εργαστήριο, καθώς απαιτούν μεγάλη εργαστηριακή υποδομή, ως εκ τούτου τα αποτελέσματα να χρειάζονται μία έως δύο μέρες για να βγουν.
Η καινοτομία της εν λόγω μικροσυσκευής (lab-on-a-chip) είναι ότι -παρά το μικρό μέγεθός της- μπορεί να εκτελέσει μια «μινιατούρα» του μοριακού ελέγχου PCR και να βγάλει αποτέλεσμα μέσα σε λίγα μόνο λεπτά.
Οι ερευνητές του Τμήματος Βιολογικής Μηχανικής του Κολλεγίου Imperial του Λονδίνου, μεταξύ των οποίων ο Έλληνας Μιχάλης Κασιμάτης, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Nature Communications», δήλωσαν ότι το νέο τσιπάκι-εργαστήριο με την ονομασία TriSilix, είναι φτιαγμένο από πυρίτιο, το ίδιο υλικό με αυτό που χρησιμοποιείται στα επεξεργαστές υπολογιστών, κινητών τηλεφώνων κ.τ.λ..
«Αντί να στέλνονται σε κάποιο εργαστήριο τα ρινο-φαρυγγικά δείγματα που λαμβάνονται ή να τα πηγαίνει κανείς μόνος του σε κλινική για να κάνει το μοριακό τεστ, έρχεται το εργαστήριο σε αυτόν με τη μορφή ενός τσιπ μεγέθους νυχιού. Κάποιος θα μπορεί να κάνει το τεστ, όπως οι διαβητικοί κάνουν μόνοι τους τεστ σακχάρου, μόνο που αυτή τη φορά θα πρόκειται για λοιμώδη νόσο», δήλωσε ο ερευνητής δρ Φιράτ Κούντερ.
Οι ερευνητές θεωρούν ότι το τσιπάκι τους στο μέλλον θα ενσωματωθεί σε φορητές συσκευές παρόμοιες με αυτές για τον έλεγχο του σακχάρου, κάτι που θα επιτρέψει στους ανθρώπους να κάνουν μόνοι τους μοριακό τεστ και να έχουν επί τόπου τα αποτελέσματα για κρυολογήματα, γρίπη, Covid-19 και άλλες λοιμώξεις. Προς το παρόν πάντως, δεν έχουν γίνει οι αναγκαίες κλινικές δοκιμές και η συσκευή δεν είναι έτοιμη για χρήση κατά του κορονοϊού.
Μένει να φανεί κατά πόσο όντως είναι δυνατό να δημιουργηθεί ένα γρήγορο και αξιόπιστο μοριακό τεστ «τσέπης» για Covid-19, που θα γίνεται ακόμη και κατ’ οίκον. Αν αυτό πράγματι συμβεί, τότε θα βοηθήσει σημαντικά -μαζί με τα εμβόλια- στον έλεγχο της τωρινής ή μιας μελλοντικής πανδημίας, οδηγώντας σε ταχύτερη διάγνωση μιας λοίμωξης και άρα σε πιο γρήγορη αυτοαπομόνωση του φορέα της νόσου. Μια τέτοια δυνατότητα θα έχει πρόσθετη χρησιμότητα για τους ανθρώπους που ζουν σε αγροτικές περιοχές και σε φτωχές χώρες, χωρίς κατάλληλες ιατρικές υποδομές.
Να σημειωθεί ότι οι ερευνητές βρίσκονται σε φάση αναζήτησης επιχειρηματικών εταίρων και χρηματοδοτών για να επιταχύνουν τη «μετάφραση» της τεχνολογίας τους σε προϊόν κλινικά αξιοποιήσιμο.