Στις 5 Ιανουαρίου, μία ημέρα πριν από την έφοδο στο Καπιτώλιο, ο Eλληνοαμερικανός Τζορτζ Παπαδόπουλος ανέβηκε στο πόντιουμ που είχε στηθεί σε μια πλατεία της Ουάσιγκτον. Το κρύο ήταν τσουχτερό, αλλά οι υποστηρικτές του Τραμπ περίμεναν υπομονετικά από το απόγευμα να ακούσουν εκείνον και τον πρώην σύμβουλο Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ, Μάικλ Φλιν. «Ποιος κέρδισε τις εκλογές;» φώναξε ο Φλιν. «Ο Τραμπ», απάντησαν εκείνοι ενθουσιασμένοι. Ο Παπαδόπουλος παίρνει τον λόγο. Είναι χαλαρός, αλλά γρήγορα και εκείνος παθιάζεται. «Υπάρχουν σήμερα μόνο δύο κατηγορίες: οι πατριώτες και οι προδότες. Δεν πρέπει να ξεχάσουμε ποτέ ποιοι είναι ποιοι», φωνάζει και από κάτω ζητωκραυγάζουν.
«Πώς λεγόταν η εκδήλωση και ποιος την οργάνωσε;» τον ρωτάω μία εβδομάδα αργότερα μέσω Skype. «Δεν θυμάμαι ακριβώς», απαντά. «Νομίζω κάποια οργάνωση με το όνομα “Stop the steal” (Σταματήστε την κλοπή) ή κάτι παρόμοιο. Είχε πάντως πολύ ενδιαφέρον. Και δεν ήταν την ημέρα των επεισοδίων, ήταν την προηγούμενη», ξεκαθαρίζει. Είναι προφανές πως ο πρώην σύμβουλος του Τραμπ προτιμά να κρατήσει αποστάσεις από τη συγκεκριμένη οργάνωση, η οποία κατηγορείται πως επί μήνες έχτιζε μεθοδικά την οργή αλλά και την κινητοποίηση του κόσμου γύρω από το θέμα της νοθείας στις εκλογές.
«Σε ποιους αναφερόσασταν ως προδότες;» τον ρωτάω. «Μα ξεκάθαρα σε εκείνους που αρνήθηκαν να δουν τα δεδομένα. Πως ίσως πράγματι είχε γίνει κάτι παράνομο στις εκλογές. Αυτή η στάση είναι που οδήγησε στη βία». Σχολιάζω πως ο επικεφαλής ανταποκριτής του CNN στην Ουάσιγκτον, σε μια ιδιαίτερα φορτισμένη τηλεοπτική στιγμή, είχε χρησιμοποιήσει ακριβώς την ίδια φράση (που ανήκει στον πρώην Αμερικανό πρόεδρο Γκραντ) για προδότες και πατριώτες. Η διαφορά είναι πως εκείνος μιλώντας για προδότες εννοούσε την άλλη πλευρά: τους Ρεπουμπλικανούς, οι οποίοι υποστήριξαν τις θεωρίες περί νοθείας, ακόμη και όταν αποδείχθηκαν από τα δικαστήρια πλήρως αβάσιμες. «Μα αυτό ακριβώς είναι το θέμα!» απαντά ο Παπαδόπουλος χωρίς δεύτερη σκέψη. «Είναι σαν να υπάρχουν δύο διαφορετικοί κόσμοι στην Αμερική, που βλέπουμε τα πράγματα τελείως διαφορετικά. Είμαστε ένα έθνος σε βαθύ διχασμό και πραγματικά δεν ξέρω πώς αυτό μπορεί να επουλωθεί».
Τον ρωτάω εάν η ρητορική που χρησιμοποίησε ο ίδιος στην ομιλία του, και βέβαια η συνολική στάση του προέδρου Τραμπ, πυροδοτεί αυτόν τον διχασμό και οδηγεί σε ακραίες ενέργειες σαν αυτές που είδαμε στο Καπιτώλιο – ακόμη και όταν είχε ξεκινήσει η έφοδος στο ιστορικό κτίριο, ο πρόεδρος κάλεσε μεν τους διαδηλωτές να πάνε σπίτι τους, λέγοντας όμως παράλληλα πως «τους αγαπάει» και πως «είναι ξεχωριστοί». Ο Παπαδόπουλος είναι απόλυτος ότι η στάση του προέδρου μονίμως παρεξηγείται.
«Οποιος παρακολουθεί τον Τραμπ ξέρει πως έτσι μιλάει πάντα. Δεν παρότρυνε κανέναν· καταδίκασε τη βία. Αντιθέτως, η μελλοντική αντιπρόεδρος Χάρις είναι εκείνη που στο παρελθόν είχε υποδαυλίσει τη βία, όταν μιλούσε για ειρηνικές πορείες του Black Lives Matter τη στιγμή που καίγονταν ολόκληρες πόλεις. Η πολιτική βία από την Αριστερά έχει πλέον καθιερωθεί σαν κάτι το φυσικό και είναι σε ένα μεγάλο βαθμό αυτό που έκανε το ποτήρι να ξεχειλίσει την 6η Ιανουαρίου», θεωρεί ο ίδιος.
Τρικυμιώδης διαδρομή
Η σχέση του Παπαδόπουλου με την πολιτική –και τον Τραμπ– έχει υπάρξει τρικυμιώδης. Παρότι δεν έφτασε στον Λευκό Οίκο όπως ήλπιζε, ο νεαρός και φιλόδοξος Ελληνοαμερικανός κατάφερε, με έναν παράδοξο βέβαια τρόπο, να πρωταγωνιστήσει σε διάφορες φάσεις στην πολιτική σκηνή των ΗΠΑ.
Οταν πρωτοάκουσε για την υποψηφιότητα του Τραμπ, το 2015, θυμάται να αναφέρει στους συναδέλφους του στο Ινστιτούτο όπου εργαζόταν πως ίσως και να κέρδιζε.
«Ολοι τότε γελούσαν, αλλά εγώ είδα τον Τραμπ σαν μια μετοχή που έπρεπε να αγοράσω όταν ήταν ακόμη χαμηλά». Εστειλε e-mail στην ομάδα της καμπάνιας γράφοντας επιγραμματικά τα ενδιαφέροντά του: «Ελλάδα, Κύπρος, Ισραήλ, ενεργειακά, υπέρ της επιχειρηματικότητας, αμείλικτος λομπίστας». Λίγους μήνες αργότερα έγινε –άμισθος– σύμβουλος εξωτερικής πολιτικής και με αυτή την ιδιότητα γνώρισε τον μετέπειτα πρόεδρο τον ΗΠΑ, ο οποίος σε μια συνέντευξη τότε τον αποκάλεσε «εξαιρετικό».
Με αυτό τo σημαντικό εφόδιο, ταξίδεψε στην Ελλάδα και στην Κύπρο κάνοντας σειρά επαφών και διασυνδέσεων, φτάνοντας μέχρι τα προεδρικά μέγαρα και των δύο χωρών. Στην Αθήνα, ένα από τα ραντεβού του καταλήγει στον Πειραιά για ούζα. «Ο Πάνος ήταν ευχάριστος και πολύ αστείος. Είχαμε απίστευτη χημεία», λέει για τον πρώην υπουργό Αμυνας Πάνο Καμμένο. «Συζητήσαμε μεταξύ άλλων και τον στόχο του να μεταφερθούν τα πυρηνικά όπλα από τη βάση Ιντσιρλίκ της Τουρκίας στη Σούδα». Σε εκείνο το ίδιο ταξίδι, σε μια συνάντηση με τον Νίκο Κοτζιά, θα αποκαλύψει μια πληροφορία που είχε μάθει: πως οι Ρώσοι έχουν τα e-mails της Κλίντον. Ο Κοτζιάς, σύμφωνα με τον Παπαδόπουλο, άλλαξε χρώμα και τόνο: «Μην το επαναλάβεις αυτό ποτέ». Ο Παπαδόπουλος έφυγε τότε από την Ελλάδα αγχωμένος για το εάν είχε κάνει ένα θανάσιμο λάθος. Και πράγματι, οι επαφές που έχει κάνει όλο εκείνο το διάστημα στην Ευρώπη και τα όσα γνώριζε σχετικά με τη ρωσική εμπλοκή τον είχαν ήδη βάλει στο ραντάρ του FBI.
Οταν τον Νοέμβριο εκλέγεται ο Τραμπ, το τηλέφωνο του Παπαδόπουλου παίρνει φωτιά. Δέχεται μεταξύ άλλων συγχαρητήριο τηλεφώνημα από τον τότε Ελληνα πρωθυπουργό Τσίπρα και ξεκινά πυρετωδώς επαφές – ο νέος πρόεδρος είχε ελάχιστους δικούς του ανθρώπους για να στελεχώσει εκατοντάδες πολιτικές θέσεις και στην ομάδα του κυριαρχεί η αίσθηση πως μπορεί να επιλέξουν ό,τι θέλουν. Την επομένη της ορκωμοσίας, όμως, δύο άνδρες του FBI του χτυπούν την πόρτα. Η αντίστροφη μέτρηση έχει αρχίσει.
Οταν αποκαλύπτεται πως είχε πει ψέματα στο πλαίσιο της έρευνας για την πιθανή ανάμειξη της Ρωσίας στις αμερικανικές εκλογές, καταδικάζεται σε 14 ημέρες φυλάκιση.
Ο Τραμπ αρχικά αποστασιοποιείται τελείως από εκείνον – πλέον όμως οι σχέσεις τους φαίνεται να έχουν αποκατασταθεί. Ο Παπαδόπουλος στη συνέντευξή μας δεν θέλησε να διευκρινίσει εάν επικοινωνούν, αλλά όπως λέει τού είναι ευγνώμων: «Κατανοώ απόλυτα την αρχική στάση του απέναντί μου, αλλά όταν ξεκαθάρισε το τοπίο, με υποστήριξε. Διαφήμισε το βιβλίο μου, μου έκανε συχνά retweets και πριν από μερικές εβδομάδες μού απένειμε χάρη. Οπότε θα έλεγα πως έκανε το σωστό. Και το εκτιμώ».
«Ο καλύτερος για την Ελλάδα»
Οταν του ζητάω να αξιολογήσει την τετραετία Τραμπ, αυθόρμητα, ξεκινάει από τα ελληνικά ζητήματα: «Κατ’ αρχήν, πιστεύω πως ο Τραμπ ήταν μακράν ο καλύτερος πρόεδρος για τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις. Είδαμε μια τεράστια θετική κλιμάκωση στη συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών σε επίπεδο επενδύσεων, εμπορίου και ασφάλειας. Υπάρχουν νέα ενεργειακά δεδομένα στην ευρύτερη περιοχή και η Ελλάδα έχει οριοθετήσει τη θαλάσσια ζώνη με την Αίγυπτο και την Ιταλία, κάτι που δεν θα μπορούσε να συμβεί χωρίς την ευλογία της αμερικανικής κυβέρνησης – και όλα αυτά σε μια περίοδο που οι ΗΠΑ είναι πλέον διστακτικές απέναντι στην Τουρκία». Σε διεθνές επίπεδο, θεωρεί επιτυχία τις συνομιλίες με τη Β. Κορέα και τον εμπορικό πόλεμο με την Κίνα, ενώ τονίζει πως η οικονομία είχε ανακάμψει πλήρως πριν ξεσπάσει η πανδημία. Οσο για τους λόγους που δεν κατάφερε να επανεκλεγεί; Ο Παπαδόπουλος θεωρεί πως είναι καθαρά φταίξιμο του ίδιου του Τραμπ: «Η συνεχής μάχη που έδινε ενάντια στα ΜΜΕ ήταν μια λάθος στρατηγική, που ήταν καταδικασμένη να αποτύχει παταγωδώς. Και επίσης θεωρώ πως ξεκίνησε από μια λανθασμένη δική του εκτίμηση και όχι πως τα Μέσα προσπαθούσαν στα αλήθεια να τον σαμποτάρουν». Την ημέρα που συνομιλήσαμε (οκτώ ημέρες πριν από την ορκωμοσία) ο Παπαδόπουλος δήλωνε με βεβαιότητα πως ο Τραμπ δεν επρόκειτο να παραστεί στην τελετή. «Δεν θεωρείτε πως αυτό μπορεί να δημιουργήσει περισσότερη ένταση;» τον ρωτάω. «Οντως. Η συμβουλή μου σε εκείνον θα ήταν να πάει και να επικεντρωθεί στο τι έχει καταφέρει αυτά τα τέσσερα χρόνια. Αλλά ο ίδιος είναι πολύ θυμωμένος».