ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Υπέρ της υπό όρους αδειοδότησης του εμβολίου της AstraZeneca κατά της COVID-19 γνωμοδότησε, χθες, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (EMA). O EMA δεν έθεσε ανώτατο ηλικιακό όριο για τη χρήση του εμβολίου, αν και παραδέχθηκε στη συνέντευξη Τύπου ότι «δεν μπορεί να υπολογιστεί» ο βαθμός αποτελεσματικότητάς του σε ηλικίες άνω των 65 ετών.
Οι εθνικές αρχές εμβολιασμού των κρατών-μελών έχουν τη δυνατότητα να ακολουθήσουν το παράδειγμα της Γερμανίας, η οποία προχθές εξέδωσε συστάσεις για χρήση του συγκεκριμένου εμβολίου για ηλικίες 18-64 ετών (η Ελλάδα προτίθεται να το διαθέσει και σε πιο ηλικιωμένους). Η Κομισιόν έδωσε λίγες ώρες αργότερα την επίσημη έγκριση κυκλοφορίας του εμβολίου. Οι πρώτες δόσεις αναμένεται να φθάσουν στα κράτη-μέλη στις 7 Φεβρουαρίου.
Επίσης, χθες, ο εκτελεστικός αντιπρόεδρος της Κομισιόν Βάλντις Ντομπρόβσκις και η επίτροπος Υγείας Στέλλα Κυριακίδου παρουσίασαν τον μηχανισμό «διαφάνειας και εξουσιοδότησης» σχετικά με τα εμβόλια κατά της πανδημίας που παράγονται σε ευρωπαϊκό έδαφος. Βάσει του μηχανισμού, τα κράτη-μέλη θα μπορούν να απορρίπτουν αιτήματα αδειοδότησης για εξαγωγές, εάν κριθεί ότι δεν επιτρέπουν την τήρηση των όρων των συμβάσεων προαγοράς που έχουν υπογράψει οι εταιρείες με την Ε.Ε.
Εξαιρέσεις
Ο μηχανισμός θα λειτουργήσει από σήμερα, τουλάχιστον έως τα τέλη Μαρτίου, με τη δυνατότητα χρονικής παράτασης, αν εξακολουθούν να υφίστανται προβλήματα προμήθειας. Εξαιρούνται από αυτόν εξαγωγές προς 92 χώρες: όσες ανήκουν στον ΕΟΧ ή στην Ευρωπαϊκή Ζώνη Ελεύθερων Συναλλαγών, όσες υπάγονται στην ευρωπαϊκή πολιτική γειτονίας (όπως τα Δυτικά Βαλκάνια) και φτωχότερες χώρες που θα προμηθευθούν εμβόλια μέσω του μηχανισμού Covax. Δεν εξαιρείται, ωστόσο, το Ηνωμένο Βασίλειο. Χθες, εν τω μεταξύ, δημοσιεύθηκε (με σημαντικά αποσπάσματα «μαυρισμένα») η σύμβαση προαγοράς μεταξύ Κομισιόν και AstraZeneca. Σύμφωνα με το κείμενο, η εταιρεία καλείται –«έχει συμβατική υποχρέωση», σύμφωνα με αρμόδια κοινοτική πηγή– να συμπεριλάβει τα βρετανικά εργοστάσια στην εφοδιαστική αλυσίδα για τις δόσεις που θα λάβουν τα κράτη-μέλη της Ε.Ε.
Επιπλέον, η ίδια πηγή εστιάζει στη διάταξη όπου αναφέρεται ότι η εταιρεία δηλώνει πως «δεν έχει αναλάβει καμία δέσμευση, συμβατική ή άλλη, προς οποιοδήποτε άτομο ή τρίτο εμπλεκόμενο μέρος, που να αντιβαίνει ή να μην είναι συμβατή» με τους όρους των παραγγελιών των κρατών-μελών. Αυτό, ισχυρίζεται, καταρρίπτει τους ισχυρισμούς της AstraZeneca ότι το Ηνωμένο Βασίλειο προμηθεύεται τις δόσεις που έχει παραγγείλει κανονικά επειδή υπέγραψε τη δική του σύμβαση τρεις μήνες νωρίτερα.
Τρίτον, η εταιρεία δεσμεύεται να «ενημερώσει ταχέως» την Επιτροπή σε περίπτωση που αντιμετωπίζει προβλήματα στην παραγωγή, τα οποία θέτουν σε κίνδυνο τις συμβατικές της υποχρεώσεις. Ηταν ιδιαίτερα έντονος ο εκνευρισμός στις Βρυξέλλες για τον αιφνιδιαστικό τρόπο με τον οποίο ενημερώθηκαν την περασμένη Παρασκευή για τη δραστική μείωση των προσδοκώμενων δόσεων για το α΄ τρίμηνο.
Σχετικά, τέλος, με την αναφορά στις «βέλτιστες λογικές προσπάθειες», η κοινοτική πηγή εξηγεί ότι δεν πρόκειται περί «υποκειμενικής έννοιας» την οποία ορίζει ελεύθερα η εταιρεία. Πάντως, όπως τόνισε, δεν είναι σκοπός της Επιτροπής –προς το παρόν τουλάχιστον– να ακολουθήσει τη δικαστική οδό: «Δεν θα αποκτήσουμε έτσι τα εμβόλια».
Η AstraZeneca, στην τηλεδιάσκεψη της Τετάρτης με την καθοδηγητική επιτροπή εμβολίων της Ε.Ε., πρότεινε (σύμφωνα με το Reuters) να παραδώσει 8 εκατ. επιπλέον δόσεις –συνολικά 39 εκατ.– κατά το α΄ τρίμηνο. Η ευρωπαϊκή πλευρά απέρριψε την πρόταση ως ανεπαρκή. Εν τω μεταξύ, νέο ζήτημα με καθυστερημένες παραδόσεις προέκυψε σχετικά με το εμβόλιο της Moderna και τις παραγγελίες της Γαλλίας και της Ιταλίας.
Παράλληλα, σε κατ’ αρχήν συμφωνία κατέληξε η Novartis με τις Pfizer/BioNTech για να συμμετάσχει στην παραγωγή του εμβολίου της κοινοπραξίας. Σύμφωνα με χθεσινή ανακοίνωση της Novartis, η παραγωγή θα ξεκινήσει στο β΄ τρίμηνο του 2021 και οι παραδόσεις στο γ΄ τρίμηνο. Είναι η πρώτη από σειρά αντίστοιχων συμφωνιών τις οποίες διαπραγματεύεται η ελβετική εταιρεία με παραγωγούς των εμβολίων κατά της πανδημίας.