Ενα προσεκτικά δομημένο «κατηγορώ» εξαπέλυσαν οι Δημοκρατικοί του Κογκρέσου εις βάρος του τέως προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, δείχνοντας πως η εμπρηστική ρητορική του περί νοθείας στις εκλογές του Νοεμβρίου οδήγησε στα αιματηρά γεγονότα της 6ης Ιανουαρίου στο Καπιτώλιο. Τα ψέματά του είχαν στόχο να σπείρουν την καχυποψία στους οπαδούς του, οι οποίοι εξόρμησαν στην Ουάσιγκτον και εισέβαλαν στην καρδιά της αμερικανικής δημοκρατίας. Πρέπει να καταδικαστεί γιατί αλλιώς θα μπορούσε να επαναλάβει την ίδια συμπεριφορά, ήταν η θέση τους.
Για να υποστηρίξουν την υπόθεσή τους oι βουλευτές που λειτούργησαν ως εισαγγελείς στη δίκη έπαιξαν πολλά αποσπάσματα από ομιλίες του, στις οποίες αρνείτο επίμονα να αποδεχθεί το αποτέλεσμα της αναμέτρησης και την ειρηνική μετάβαση της εξουσίας.
«Αρχι-υποκινητή» της βίας αποκάλεσαν τον τέως πρόεδρο οι Δημοκρατικοί βουλευτές. Στη συναισθηματικά φορτισμένη ομιλία του ο επικεφαλής τους, Τζέιμι Ράσκιν, είπε ότι ο Τραμπ δεν ήταν ένας «αθώος περαστικός» στη βία, αλλά την εξήρε, ενθάρρυνε και καλλιέργησε επί πολλούς μήνες.
Αλλεπάλληλα σοκαριστικά βίντεο που δείχνουν πόσο κοντά βρέθηκε ο όχλος από ανώτατα στελέχη της αμερικανικής κυβέρνησης, όπως ο αντιπρόεδρος Μάικ Πενς και μία σειρά από γερουσιαστές, ειδικά τον Μιτ Ρόμνεϊ, δεν φάνηκαν να συγκινούν τους υποστηρικτές του Τραμπ. Tα επιχειρήματα των Ρεπουμπλικανών (GOP) ήταν πάλι διχαστικά και αντιπαρήλθαν τα επεισόδια του Καπιτωλίου: «Οι Δημοκρατικοί θέλουν να καθαιρέσουν τον Τραμπ και να τον αποκλείσουν από μελλοντικά αξιώματα, επειδή φοβούνται ότι θα είναι εκ νέου υποψήφιος το 2024», ήταν το βασικότερο.
Η διαδικασία είναι ένα σχέδιο των αντιπάλων τους να δαιμονοποιήσουν τον τέως πρόεδρο των ΗΠΑ, κατά τη γνώμη τους. Η στάση του GOP στη δίκη Τραμπ αποδεικνύει ότι μετά μια μικρή ανάπαυλα, κατά την οποία οι Ρεπουμπλικανοί αποστασιοποιήθηκαν από τον Τραμπ, το κόμμα αποφάσισε εκ νέου να συσπειρωθεί γύρω του γιατί η δεξαμενή ψηφοφόρων του είναι υπερβολικά πολύτιμη για να εγκαταλειφθεί.
Η προβολή του οπτικού και ηχητικού υλικού συντάραξε την αίθουσα της Γερουσίας και στη διάρκεια του διαλείμματος πολλοί συμμετέχοντες στη διαδικασία ήταν εμφανώς συγκλονισμένοι. Παρ’ όλα αυτά, ήταν δύσκολο να βρεθούν 17 Ρεπουμπλικανοί πρόθυμοι να συμπαραταχθούν με τους Δημοκρατικούς και να κρίνουν τον Τραμπ ένοχο για ειδεχθείς πράξεις. Ολοι οι αναλυτές συμφωνούσαν μέχρι χθες πως οι Δημοκρατικοί δεν θα συγκέντρωναν τελικά τα δύο τρίτα της Γερουσίας που χρειάζονται για να καταδικάσουν τον Τραμπ.
Ο ίδιος ο Τραμπ φέρεται πάντως δυσαρεστημένος με τους συνηγόρους του, ειδικά μετά την αρχική αποτυχία τους να αποδείξουν ότι η παραπομπή πρώην προέδρου είναι αντισυνταγματική. Σε μια κλίμακα οργής από το ένα ώς το 10, ο Τραμπ βρέθηκε στο 8, σύμφωνα με μαρτυρία στενού συνεργάτη του στους New York Times. Σε αντίθεση, άλλωστε, με την πρώτη παραπομπή του, αυτήν τη φορά δεν έχει λογαριασμό στο Twitter για να υπερασπιστεί μόνος του τον εαυτό του, καθώς αυτήν την εβδομάδα το μέσο κοινωνικής δικτύωσης ανακοίνωσε ότι ο αποκλεισμός του είναι οριστικός. Το γεγονός ότι ο Μπρους Λ. Κάστορ Τζούνιορ, ένας εκ των δικηγόρων του, εγκωμίασε την αγόρευση των Δημοκρατικών εισαγγελέων φαίνεται ότι ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι για τον τέως πρόεδρο.
Η υπερασπιστική γραμμή
Oι συνήγοροι του Τραμπ στήριξαν την προσπάθειά τους να τον απαλλάξουν από την κατηγορία της υποκίνησης σε βία στην πρώτη τροποποίηση του Συντάγματος περί ελευθερίας έκφρασης. Ισχυρίστηκαν πως ακόμη και η πιο επιβαρυντική του φράση, «αν δεν αγωνιστείς κολασμένα, θα χάσεις την πατρίδα σου», ήταν μια γλαφυρή έκφραση στο γενικότερο πνεύμα της πόλωσης των εκλογών. Επιπλέον, είπαν ότι δεν θα μπορούσε ο Τραμπ να υποκινήσει τα επεισόδια, αφού οι Αρχές είχαν ήδη από τις προηγούμενες μέρες πληροφορίες για δυνάμει έκρηξη της βίας τη συγκεκριμένη ημερομηνία. Και κατέληξαν ότι ο τέως πρόεδρος δεν ήταν σε θέση να ελέγξει τους οπαδούς του.
Ουσιαστικά, η νομική αντιπαράθεση των δύο πλευρών επικεντρώθηκε στην ερμηνεία της έννοιας «υποκίνηση». Οταν για παράδειγμα το 2016 στη διάρκεια προεκλογικής του ομιλίας, ο Τραμπ έδειξε μία ομάδα διαδηλωτών και είπε στο πλήθος «απομακρύνετέ τους από εδώ», οι διαδηλωτές, που λένε ότι δέχθηκαν επίθεση από τους οπαδούς του, τον μήνυσαν για υποκίνηση βίας. Ωστόσο, ο Τραμπ κέρδισε την υπόθεση, καθώς το ομοσπονδιακό δικαστήριο αποφάσισε ότι η αποστροφή του προστατεύεται από την ελευθερία έκφρασης.
Οι Δημοκρατικοί εισαγγελείς επέμειναν ότι το επιχείρημα αυτό δεν λαμβάνει υπόψη του δύο παράγοντες: μία δίκη εις βάρος προέδρου είναι διαφορετική υπόθεση, γιατί αν οι δηλώσεις κάποιου ιδιώτη χρήζουν πράγματι νομικής θωράκισης, όταν πρόκειται για αξιωματούχο και το αδίκημα αφορά την κατάχρηση εξουσίας, οι ίδιες δηλώσεις αποκτούν διαφορετικό χαρακτήρα. Και, δεύτερον, τόνισαν ότι οι δηλώσεις που έκανε ο Τραμπ το πρωί της 6ης Ιανουαρίου δεν θα έπρεπε να κριθούν μεμονωμένα, αλλά στο πλαίσιο μιας πολύμηνης εκστρατείας με στόχο να κρατηθεί με κάθε τρόπο στην προεδρία.
Οι Ρεπουμπλικανοί και οι πολιτοφυλακές
Yπό την επιρροή του Τραμπ, οι Ρεπουμπλικανοί συνδέθηκαν στενά με πολιτοφυλακές και υιοθέτησαν μια γενικότερη κουλτούρα παραστρατιωτικών ομάδων για να πετύχουν τους πολιτικούς τους στόχους. Αυτό ισχυρίζεται σε πρόσφατο δημοσίευμά της η εφημερίδα New York Times, επισημαίνοντας ότι δεν ήταν μόνο ο τέως πρόεδρος των ΗΠΑ που έριξε γέφυρες σε τέτοιου είδους στοιχεία. Η τάση διεφάνη για πρώτη φορά ανάγλυφα από τη συμμαχία του κόμματος με τους αρνητές του lockdown στο Μίσιγκαν την περασμένη άνοιξη, όταν ένοπλοι διαδηλωτές διαμαρτύρονταν για τα περιοριστικά μέτρα στην πολιτεία. Δεν είναι τυχαίο ότι έξι από τους συλληφθέντες στα επεισόδια του Καπιτωλίου έφτασαν στην Ουάσιγκτον από το Μίσιγκαν, το οποίο σημειωτέον έχει χαλαρούς νόμους και μακρά παράδοση οπλοκατοχής. Οι επικριτές του Τραμπ ανησυχούν ότι οι δεσμοί των Ρεπουμπλικανών με τις πολιτοφυλακές υπονομεύουν το μέλλον του κόμματος, το οποίο εμφανίζεται περίπου να έχει τον δικό του στρατό.