Αντιδράσεις από την πλευρά του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπέντζαμιν Νετανιάχου, αλλά και των σκληροπυρηνικών που ελέγχουν το ιρανικό Κοινοβούλιο, προκαλούν τα πρώτα, αβέβαια βήματα επαναπροσέγγισης Ουάσιγκτον και Τεχεράνης γύρω από το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα.
Μιλώντας μέσω βίντεο στη διεθνή συνδιάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για τον αφοπλισμό, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Αντονι Μπλίνκεν, τόνισε ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν είναι διατεθειμένη να δρομολογήσει την επιστροφή των ΗΠΑ στη διεθνή συμφωνία του 2015 για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης (JCPOA), αν και έθεσε αυστηρές προϋποθέσεις για κάτι τέτοιο. «Σε συνεργασία με τους συμμάχους και εταίρους μας, θα επιδιώξουμε επίσης να επιμηκυνθεί και να ενισχυθεί η JCPOA και να αντιμετωπιστούν άλλα ζητήματα που εγείρουν ανησυχίες, όπως η αποσταθεροποιητική, περιφερειακή συμπεριφορά του Ιράν και το βαλλιστικό του πρόγραμμα», δήλωσε ο Μπλίνκεν.
Η κυβέρνηση Τραμπ ήταν εκείνη που τορπίλισε την ιστορική συμφωνία, όταν αποφάσισε μονομερώς, το 2018, την απόσυρση των ΗΠΑ από αυτήν και επέβαλε νέες κυρώσεις στο Ιράν. Η Τεχεράνη απάντησε παραβιάζοντας τα όρια που αφορούν την παραγωγή πυρηνικού καυσίμου, αν και δεν διέκοψε τη συνεργασία με τη Διεθνή Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ) ως προς τον έλεγχο του πυρηνικού της προγράμματος. Σε μια προσπάθεια άσκησης πίεσης στη νέα κυβέρνηση Μπάιντεν, το ιρανικό Κοινοβούλιο ψήφισε νόμο ο οποίος προβλέπει ότι από τις 23 Φεβρουαρίου (σήμερα) θα σταματήσουν οι αιφνιδιαστικοί έλεγχοι των διεθνών επιθεωρητών, εάν οι ΗΠΑ δεν άρουν τις κυρώσεις.
Με στόχο να αποτραπεί η επαπειλούμενη ρήξη, ο επικεφαλής της ΙΑΕΑ, Ραφαέλ Γκρόσι, ταξίδεψε το Σαββατοκύριακο στην Τεχεράνη. Επιστρέφοντας το βράδυ της Κυριακής στην έδρα του, τη Βιέννη, ανακοίνωσε μια συμβιβαστική συμφωνία που αφήνει ανοικτό ένα παράθυρο διαπραγμάτευσης. Η ιρανική πλευρά υποσχέθηκε ότι θα επιτρέψει τους «αναγκαίους» ελέγχους των διεθνών επιθεωρητών, αν και θα αναστείλει, από σήμερα, τους απροειδοποίητους ελέγχους εγκαταστάσεων που δεν έχουν καταχωριστεί στο πυρηνικό της πρόγραμμα. Ωστόσο, ο ελιγμός προκάλεσε αντιδράσεις από το στρατόπεδο των σκληροπυρηνικών. «Αυτή η διευθέτηση αποτελεί πρόκληση απέναντι στο Κοινοβούλιο. Η κυβέρνηση δεν έχει δικαίωμα να αποφασίζει ερήμην μας», δήλωσε ο πρόεδρος της επιτροπής Εθνικής Ασφαλείας της Βουλής, Μοτζτάμπα Ζολνούρ. Αργότερα, ο ανώτατος ηγέτης Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ προειδοποίησε ότι η χώρα του μπορεί να αυξήσει το επίπεδο εμπλουτισμού ουρανίου μέχρι και στο 60%, επαναλαμβάνοντας ότι το Ιράν δεν έχει πρόθεση να αποκτήσει πυρηνικά όπλα.
Αλλά και στο Ισραήλ, η προοπτική επανόδου των ΗΠΑ στη διεθνή συμφωνία προκαλεί αντιδράσεις από την πλευρά του Νετανιάχου και των συμμάχων του. Χθες, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός κάλεσε σε σύσκεψη τον προσωρινό κυβερνητικό εταίρο και βασικό πολιτικό του αντίπαλο Μπένι Γκαντς, ο οποίος κατέχει το υπουργείο Αμυνας, όπως και τον υπουργό Εξωτερικών Γκάμπι Ασκενάζι, επιδιώκοντας ενιαίο μέτωπο στη διαχείριση του Ιρανικού.
Τηλεφωνική επικοινωνία με τον Ιρανό πρόεδρο Χασάν Ροχανί για τις τελευταίες εξελίξεις είχε ο Ταγίπ Ερντογάν. «Οι πρόσφατες δηλώσεις της νέας αμερικανικής κυβέρνησης επέτρεψαν να ανοίξει ένα παράθυρο ευκαιρίας», δήλωσε μετά την επικοινωνία ο Τούρκος πρόεδρος, παροτρύνοντας την Ουάσιγκτον να άρει τις κυρώσεις εις βάρος της Τεχεράνης. Από την πλευρά του, ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών, Μοχάμαντ Ζαρίφ, δήλωσε ότι οι κυρώσεις των ΗΠΑ έχουν επιφέρει ζημία της τάξεως του ενός τρισ. δολαρίων στην ιρανική οικονομία και ότι η χώρα του θα αξιώσει κάποιας μορφής επανόρθωση.