ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Πλησιάζει η ώρα μηδέν στην αντιπαράθεση της Ε.Ε. με την AstraZeneca αλλά και με το Ηνωμένο Βασίλειο. Στην αυριανή τηλεδιάσκεψη κορυφής αναμένεται να συζητηθεί το ενδεχόμενο επιβολής απαγόρευσης των εξαγωγών εμβολίων της εταιρείας από ευρωπαϊκές μονάδες παραγωγής. Για την αποτροπή του ενδεχομένου αυτού, που αφορά ειδικά την παραγωγή της Halix, υπεργολάβου της AstraZeneca, στο Λέιντεν της Ολλανδίας, ο Βρετανός πρωθυπουργός έχει αποδυθεί σε μαραθώνιο επαφών με Ευρωπαίους ηγέτες τις τελευταίες μέρες.
Ο κ. Τζόνσον έχει μιλήσει με την Αγκελα Μέρκελ, τον Εμανουέλ Μακρόν, τον Ολλανδό πρωθυπουργό Μαρκ Ρούτε και την πρόεδρο της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Μιλώντας προχθές, είπε ότι νιώθει «καθησυχασμένος» για το ότι οι ομόλογοί του «δεν επιθυμούν αποκλεισμούς» στο εμπόριο εμβολίων. Η κ. Μέρκελ δήλωσε και αυτή ότι «πρέπει να είμαστε πάρα πολύ προσεκτικοί με την ιδέα των γενικών απαγορεύσεων εξαγωγών σε αυτή τη φάση. Αντ’ αυτού πρέπει να εξετάσουμε πολύ στενά τις εφοδιαστικές αλυσίδες». Σημειώνεται ότι έως τις 15 Μαρτίου έχουν γίνει εξαγωγές 42 εκατ. δόσεων εμβολίων κατά της COVID-19 από την Ε.Ε., με 10,1 εκατ. δόσεις να έχουν ως προορισμό το Ηνωμένο Βασίλειο. Οι εισαγωγές δόσεων από το Ηνωμένο Βασίλειο προς την Ευρωπαϊκή Ενωση είναι μηδενικές.
Οι δύο πλευρές αναζητούν μία λύση θετικού αθροίσματος που θα επιτρέψει τον διαμοιρασμό της παραγωγής από το εργοστάσιο Λέιντεν (το οποίο ακόμα δεν έχει λάβει το πράσινο φως από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων, αλλά αναμένεται να το λάβει τις επόμενες μέρες). Ωστόσο, η ευρωπαϊκή πλευρά, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», θα επιμείνει ο συμβιβασμός να περιλαμβάνει και προμήθειες δόσεων για την Ε.Ε. από τα βρετανικά εργοστάσια της AstraZeneca. Αν δεν βρεθεί λύση, ο κ. Τζόνσον μπορεί να κλιμακώσει τη σύγκρουση απαγορεύοντας την εξαγωγή αναγκαίων συστατικών για την παραγωγή εμβολίων προς την Ε.Ε. Ο κίνδυνος ωστόσο γι’ αυτόν είναι ότι οι Βρυξέλλες θα αποφασίσουν ως αντίποινα να μπλοκάρουν και τις εξαγωγές των Pfizer / BioNTech.
«Ενα τεράστιο πρόβλημα»
Μιλώντας χθες το πρωί στην επιτροπή προϋπολογισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η επικεφαλής της γενικής διεύθυνσης Υγείας της Επιτροπής και της ομάδας διαπραγμάτευσης της Ε.Ε. για τα εμβόλια, Σάντρα Γκαλίνα, επιτέθηκε εκ νέου στη βρετανο-σουηδική εταιρεία για την τεράστια απόκλιση μεταξύ των δεσμεύσεων και των επιδόσεών της. Οπως υπενθύμισε η κ. Γκαλίνα, η AstraZeneca είχε δεσμευτεί να παραδώσει 300 εκατ. δόσεις έως το τέλος του πρώτου εξαμήνου του 2021. Αντ’ αυτού, η Ε.Ε. δεν περιμένει να λάβει παρά το 1/3 – στην καλύτερη των περιπτώσεων. Αυτό, σημείωσε η Ιταλίδα αξιωματούχος, είναι «ένα τεράστιο πρόβλημα για ολόκληρη την Ε.Ε.». Οι υποσχέσεις της AstraZeneca, σε συνδυασμό με τη χαμηλή τιμή του σκευάσματός της και την ευκολία αποθήκευσής του, οδήγησαν πολλά κράτη-μέλη να ποντάρουν δυσανάλογα σε αυτό – και να βρίσκονται τώρα σε δυσχερή θέση.
Η κ. Γκαλίνα απέδωσε ευθύνες στην AstraZeneca και για την καθυστέρηση της έγκρισης του εμβολίου, λέγοντας ότι δεν έδωσε τα αναγκαία δεδομένα εγκαίρως στον ΕΜΑ. Ο EMA έδωσε το πράσινο φως στο συγκεκριμένο εμβόλιο στις 29 Ιανουαρίου, σχεδόν δύο μήνες μετά τη βρετανική MHRA. Είχε επικριθεί έντονα για την καθυστέρηση αυτή, αλλά η νεότερη κόντρα που προέκυψε χθες τα ξημερώματα στις ΗΠΑ μεταξύ της εταιρείας και των αμερικανικών αρχών για την ποιότητα των δεδομένων της και την ακρίβεια της παρουσίασής τους δείχνει να δικαιώνει τον Οργανισμό.