Γνωρίζατε ότι ο Ουίλιαμ Σαίξπηρ και ο Μιγκέλ ντε Θερβάντες πέθαναν με διαφορά δέκα ημερών, αμφότεροι όμως την 23η Απριλίου 1616; Βάσει του γρηγοριανού ημερολόγιου, το οποίο βρισκόταν σε ισχύ στην Ισπανία του 17ου αιώνα, ο συγγραφέας του Δον Κιχώτη έφυγε από τη ζωή στις 23 Απριλίου 1616, δέκα ημέρες νωρίτερα από τον θρυλικό Άγγλο δραματουργό, ο οποίος απεβίωσε στις 3 Μαΐου της ίδιας χρονιάς.
Εκείνη τη μέρα όμως, στη Γηραιά Αλβιώνα το ημερολόγιο δεν έγραφε 3 Μαΐου αλλά… 23 Απριλίου, καθώς η ιουλιανή ημερολογιακή μέτρηση του χρόνου που βρισκόταν ακόμη σε ισχύ στην Αγγλία, τοποθετούσε το βασίλειο δέκα ημέρες στο… παρελθόν, δημιουργώντας ένα τεχνητό χρονικό χάσμα μεταξύ των δύο περιοχών της Ευρώπης.
Μέσω αυτής της επίπλαστης χρονικής διαφοράς, η Ιστορία σήμερα γράφει ότι ο σπουδαιότερος Ισπανός λογοτέχνης όλων των εποχών και ο σημαντικότερος συγγραφέας της αγγλικής γλώσσας έφυγαν από τη ζωή την ίδια ακριβώς ημέρα, δίνοντας στην ημερομηνία της 23ης Απριλίου μεγάλη συμβολική σημασία, με την κοινή αναφορά των δύο αυτών σπουδαίων λογοτεχνών δύο διαφορετικών γλωσσών να υπογραμμίζει τον οικουμενικό χαρακτήρα του γραπτού λόγου, των γνώσεων, των γραμμάτων κ.ο.κ.
Αυτός ήταν και ο λόγος που η UNESCO «βάφτισε» την 23η Απριλίου «Παγκόσμια Ημέρα Βιβλίου» το 1995, τιμώντας από κοινού τα δύο αυτά «ιερά τέρατα» των ευρωπαϊκών γραμμάτων.
Για δεύτερο συνεχόμενο έτος στα 26 χρόνια «ζωής» της, η «Παγκόσμια Ημέρα Βιβλίου» βρίσκει την ανθρωπότητα στον κυκεώνα της πανδημίας, σε μία πρωτοφανή κατάσταση που αναγκάζει τους ανθρώπους να περιορίζουν την κινητικότητα και τις κοινωνικές συναναστροφές τους, στρέφοντας τους στον προσωπικό χώρο και τον εαυτό τους.
Παρότι η ψηφιακή εποχή που διανύουμε έχει αλλάξει άρδην τη σχέση μας με το βιβλίο και το διάβασμα γενικότερα, οι νέες συνθήκες που έφερε η πανδημία στην καθημερινότητα μας ίσως αποτελούν μία καλή αφορμή για να προβληματιστούμε εκ νέου πάνω σε αυτή τη σχέση.
«Κατά τη διάρκεια της τελευταίας χρονιάς, όπου οι περισσότερες χώρες βίωσαν περιόδους περιορισμού και οι άνθρωποι έπρεπε να περιορίσουν τον χρόνο τους εκτός σπιτιού, τα βιβλία αποδείχθηκαν παντοδύναμα όπλα για την καταπολέμηση της απομόνωσης, την ενίσχυση των ανθρώπινων δεσμών, τη διεύρυνση των οριζόντων μας και τη διέγερση του μυαλού και της δημιουργικότητας μας.
Σε ορισμένες χώρες, ο αριθμός των αναγνωσθέντων βιβλίων διπλασιάστηκε», αναφέρει χαρακτηριστικά η ανακοίνωση της UNESCO για τη φετινή «Παγκόσμια Ημέρα Βιβλίου», τονίζοντας ότι, μέσω του διαβάσματος, μπορούμε να ανοίξουμε τους εαυτούς μας στους άλλους παρά την απόσταση, να ταξιδέψουμε με τη φαντασία μας. Με άλλα λόγια, να ξεπεράσουμε τους απτούς περιορισμούς της σημερινής καθημερινότητας μας.