ΠΡΙΝΣΤΟΝ. Εντονη αντιπαράθεση έχει ξεσπάσει στους διαδρόμους αμερικανικών και βρετανικών πανεπιστημίων, με αφορμή συζήτηση γύρω από την αξία των λεγόμενων κλασικών σπουδών στη σύγχρονη εποχή και την κυριαρχία της λευκής φυλής στην επιστημονική έρευνα γύρω από τους αρχαίους πολιτισμούς. Αφορμή για τη διένεξη στάθηκε συνέντευξη του καθηγητή Κλασικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Πρίνστον, Νταν Παντίγια Περάλτα, στην οποία ο γεννηθείς στη Δομινικανή Δημοκρατία ιστορικός της αρχαίας Ρώμης αναφέρει ότι ο τομέας του είναι άρρηκτα δεμένος με τον ρατσισμό και την κυριαρχία των λευκών και για τον λόγο αυτό θα άξιζε να εκλείψει υπό την παρούσα μορφή του.
Στο πορτρέτο του Παντίγια στους Times της Νέας Υόρκης, ο καθηγητής αναφέρεται εκτενώς στην εκμετάλλευση αρχαιοελληνικών και ρωμαϊκών προτύπων και συμβόλων από την αμερικανική Ακρα Δεξιά. Ορισμένοι από τους εισβολείς στο Καπιτώλιο την 6η Ιανουαρίου φορούσαν ελληνικές περικεφαλαίες, με το όνομα του Τραμπ τυπωμένο πάνω τους ή έφεραν λάβαρα με τη σπαρτιατική προτροπή «Μολών Λαβέ».
Το περασμένο καλοκαίρι, ο Παντίγια έδωσε ένα πρώτο δείγμα των προθέσεών του, τασσόμενος υπέρ της αφαίρεσης του ονόματος του πρώην προέδρου των ΗΠΑ Γούντροου Ουίλσον από τη σχολή Πολιτικών Επιστημών, καλώντας μάλιστα την πρυτανεία να υιοθετήσει νέες και πιο τολμηρές πρωτοβουλίες.
Ο Παντίγια εκτιμά ότι οι κλασικές σπουδές, με τον τρόπο που διδάσκονται τις τελευταίες δύο χιλιετίες, έχουν προσφέρει ελαφρυντικά στον θεσμό της δουλείας, ενώ στήριξαν τις φυλετικές θεωρίες, την αποικιοκρατία, τον ναζισμό και κάθε φασιστικό κίνημα του 20ού αιώνα.
Τα τελευταία χρόνια, πολλοί πανεπιστημιακοί εργάστηκαν με στόχο τη διάλυση βλαβερών μύθων γύρω από την αρχαιότητα, αποσαφηνίζοντας για παράδειγμα ότι Ελληνες και Ρωμαίοι ουδέποτε θεώρησαν τους εαυτούς τους «λευκούς» και πως τα λευκά μαρμάρινα γλυπτά, που τόσο ενέπνευσαν τους απανταχού λάτρεις της λευκής φυλής από τον 18ο αιώνα και μετέπειτα, ήταν πιθανότατα βαμμένα σε έντονα χρώματα.
Ορισμένοι πανεπιστημιακοί κλασικών σπουδών εκφράζουν την πεποίθηση ότι ο τομέας τους αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα του ρατσιστικού ικριώματος της αμερικανικής κοινωνίας. Στην αντίπερα όχθη από τον Παντίγια βρίσκεται η «σταρ» των κλασικών σπουδών, καθηγήτρια και συγγραφέας Μαίρη Μπιρντ. Παρότι η Μπιρντ εμφανίζεται πρόθυμη να στηρίξει ριζική μεταρρύθμιση του πεδίου, αρνείται επίμονα να συζητήσει ακόμη και το ενδεχόμενο κατάργησης των κλασικών σπουδών, επιμένοντας στην ανάγκη επέκτασης της μελέτης των αρχαίων πολιτισμών. Σε γεύμα που της παρέθεσε η εφημερίδα Financial Times, η Μπιρντ επισημαίνει ότι η μελέτη της Αρχαίας Ελλάδας αλλά και της Ρώμης καθίσταται επιβεβλημένη σε μία περίοδο ανόδου ακραίων ιδεολογιών και επικράτησης της δημαγωγίας.
Η Μπιρντ προτείνει έτσι σε συναδέλφους της να στραφούν στη μελέτη «ξεχασμένων» πτυχών του αρχαίου κόσμου, όπως η ζωή των δούλων και οι συνθήκες εμπορίας τους, οι μεταναστευτικές ροές της εποχής, ο ρόλος των γυναικών και η θέση του γυναικείου σώματος στους αρχαίους πολιτισμούς. Η μελέτη τέτοιων ζητημάτων θα απαλλάξει τις αρχαιολογικές σπουδές από το στίγμα της στείρας αρχαιολατρίας, ρίχνοντας φως στη συνάφεια μεταξύ αρχαίου κόσμου και σύγχρονων πολιτικών και κοινωνικών εξελίξεων.