Σφοδρές αντιδράσεις από το σύνολο των δυτικών χωρών εισέπραξε το καθεστώς του Αλεξάντερ Λουκασένκο ύστερα από την εκτροπή της πτήσης FR4978 της Ryanair, την αναγκαστική προσγείωσή της στο Μινσκ της Λευκορωσίας και τη σύλληψη του αντικαθεστωτικού δημοσιογράφου Ρομάν Προτάσεβιτς, ο οποίος επέβαινε στο αεροσκάφος. Ηνωμένες Πολιτείες και Ευρωπαϊκή Ενωση κατήγγειλαν το συμβάν ως κρατική αεροπειρατεία, ενώ η Μόσχα προσέφερε κάλυψη στον Λουκασένκο, τον μακροβιότερο ηγέτη πρώην σοβιετικής Δημοκρατίας, ο οποίος κυβερνά αδιαλείπτως τη χώρα του από το 1994.
Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Αντονι Μπλίνκεν χαρακτήρισε την αναγκαστική εκτροπή του αεροσκάφους, που είχε ξεκινήσει από την Αθήνα με προορισμό το Βίλνιους της Λιθουανίας, «σοκαριστική πράξη», η οποία «έθεσε σε κίνδυνο τη ζωή περισσότερων των 120 επιβατών, συμπεριλαμβανομένων Αμερικανών πολιτών». Για «κρατική τρομοκρατία» μίλησε ο εκτελεστικός διευθυντής της Ryanair Μάικλ Ο’ Λίρι, επικαλούμενος ισχυρές ενδείξεις, σύμφωνα με τις οποίες πράκτορες της μυστικής υπηρεσίας της Λευκορωσίας KGB είχαν επιβιβαστεί στο αεροσκάφος για να διεκπεραιώσουν τη σύλληψη του 26χρονου δημοσιογράφου. Πολεμικό αεροσκάφος MIG-29 συνόδευε το αεροπλάνο της Ryanair από τη στιγμή που μπήκε στον εναέριο χώρο της Λευκορωσίας, ώστε να το εκτρέψει προς το Μινσκ.
Λίγο αργότερα, οι Αρχές της Λιθουανίας ανέφεραν ότι από τους 126 επιβάτες της πτήσης που αναχώρησαν από την Αθήνα, μόνο 121 έφθασαν τελικά, με καθυστέρηση έξι ωρών, στον προορισμό τους, το Βίλνιους, ενώ πέντε άτομα έμειναν στο Μινσκ. Πέραν του Προτάσεβιτς, συνελήφθη και η 23χρονη σύντροφός του, η οποία τον συνόδευε. Πρόκειται για τη Ρωσίδα Σοφία Σαπέγκα, φοιτήτρια στη Λιθουανία. Οι άλλοι τρεις που αποβιβάστηκαν στο Μινσκ πιθανολογείται ότι ήταν πράκτορες της KGB.
Ενώ σειρά ευρωπαϊκών χωρών αποφάσιζαν να αναστείλουν τις πτήσεις πάνω από τον εναέριο χώρο της Λευκορωσίας, Αμερικανοί και Ευρωπαίοι σχεδίαζαν την επιβολή νέων κυρώσεων στο καθεστώς Λουκασένκο. Σήμερα αναμένεται να συζητηθεί το θέμα από τις χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ σε επίπεδο πρεσβευτών. Ηδη η Δύση έχει επιβάλει κυρώσεις σε 60 Λευκορώσους αξιωματούχους, συμπεριλαμβανομένου του προέδρου της χώρας, καταγγέλλοντας νοθεία στις αμφισβητούμενες εκλογές του περασμένου Αυγούστου και άγρια καταστολή της αντιπολίτευσης στις μαζικές διαδηλώσεις διαμαρτυρίας που ακολούθησαν.
Σε εντελώς διαφορετική κατεύθυνση κινήθηκαν οι πρώτες αντιδράσεις της Ρωσίας. «Είμαι σοκαρισμένη από το γεγονός ότι η Δύση αποκαλεί το συμβάν πάνω από τον εναέριο χώρο της Λευκορωσίας σοκαριστικό», σχολίασε μέσω Facebook η εκπρόσωπος Τύπου του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα, κάνοντας λόγο για δύο μέτρα και δύο σταθμά. Μεταξύ άλλων, επικαλέστηκε το περιστατικό του 2013, όταν η πτήση που μετέφερε τον αριστερό πρόεδρο της Βολιβίας Εβο Μοράλες από τη Μόσχα στην πατρίδα του πραγματοποίησε αναγκαστική προσγείωση στη Βιέννη επειδή ευρωπαϊκές χώρες, υπό την πίεση των ΗΠΑ, αρνούνταν να το ανεφοδιάσουν. «Φυσικά, η Ρωσία δεν θα εγκαταλείψει τη Λευκορωσία την ώρα που αυτή αντιμετωπίζει προβλήματα. Είμαστε πάντα πρόθυμοι να βοηθήσουμε τον γείτονα και στρατηγικό μας σύμμαχο», δήλωσε σε συνέντευξή του ο υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ.
Ο Προτάσεβιτς
Ο Ρομάν Προτάσεβιτς είναι αρχισυντάκτης του διαδικτυακού καναλιού Belamova, που φιλοξενείται στην εφαρμογή κινητής τηλεφωνίας Telegram και έχει 250.000 συνδρομητές. Στο πρόσφατο παρελθόν εργαζόταν στο διαδικτυακό κανάλι NEXTA, που έχει έδρα στην Πολωνία, και συνέβαλε σημαντικά στην οργάνωση των κινητοποιήσεων διαμαρτυρίας κατά του Λουκασένκο. Οι Αρχές της Λευκορωσίας τον χαρακτηρίζουν τρομοκράτη. Υπό την πίεση της διεθνούς κατακραυγής ισχυρίστηκαν ότι εξέτρεψαν την πτήση του λόγω πληροφοριών για βομβιστική απειλή της Χαμάς, που αποδείχθηκαν ψευδείς.
Η επικεφαλής της αντιπολίτευσης και αντίπαλος του Λουκασένκο στις τελευταίες εκλογές, Σβετλάνα Τιχανόφσκαγια, ανέφερε ότι ο Προτάσεβιτς αντιμετώπισε καρδιακό πρόβλημα στο κελί του, ενώ η κυβέρνηση της Πολωνίας, επικαλούμενη τη μητέρα του, υποστήριξε ότι η κατάσταση της υγείας του ήταν κρίσιμη. Λίγο αργότερα κυκλοφόρησε στο Telegram βίντεο όπου ο Προτάσεβιτς διαψεύδει τις φήμες για την υγεία του, δηλώνει ότι κρατείται εν αναμονή της δίκης του και αναγνωρίζει ότι έπαιξε ρόλο στις πρόσφατες διαδηλώσεις στη Λευκορωσία.