ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ. Ψάθινα καλάθια γεμάτα με φρούτα που διατηρήθηκαν σε καλή κατάσταση από τον 4ο αιώνα π.Χ. και εκατοντάδες αρχαία κεραμικά αντικείμενα και θησαυροί από χαλκό ανακαλύφθηκαν στα βυθισμένα ερείπια της θρυλικής πόλης της Θώνιδας –ή, στην ελληνική της ονομασία, Ηράκλειον– της Αιγύπτου. Τα καλάθια παρέμειναν ανέπαφα από τότε που η πόλη εξαφανίστηκε κάτω από τα κύματα τον 2ο αιώνα π.Χ., ενώ στη συνέχεια βυθίστηκε κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας τον 8ο αιώνα μ.Χ., έπειτα από πολλές φυσικές καταστροφές, συμπεριλαμβανομένου ενός σεισμού και παλιρροιακών κυμάτων. Το Ηράκλειο ήταν για αιώνες το μεγαλύτερο λιμάνι της Αιγύπτου στη Μεσόγειο, πριν ο Μέγας Αλέξανδρος ιδρύσει την Αλεξάνδρεια το 331 π.Χ. Ξεχάστηκε όμως μέχρι την ανακάλυψή του από τον Γάλλο αρχαιολόγο Φρανκ Γκοντιό πριν από δύο δεκαετίες, σε ένα από τα μεγαλύτερα αρχαιολογικά ευρήματα των τελευταίων χρόνων.
Ο Γκοντιό σοκαρίστηκε από τις τελευταίες ανακαλύψεις. Σε δήλωσή του στην εφημερίδα Guardian ανέφερε ότι τα καλάθια με φρούτα ήταν «απίστευτα», αφού παρέμειναν άθικτα για περισσότερα από 2.000 χρόνια. Ηταν ακόμη γεμάτα με ντουμ, τον καρπό ενός αφρικανικού φοίνικα που ήταν ιερός για τους αρχαίους Αιγυπτίους, καθώς και σπόρους σταφυλιού. Σύμφωνα με τον Γκοντιό, μια εξήγηση για τη διατήρησή τους μπορεί να είναι το ότι τοποθετήθηκαν σε ένα υπόγειο δωμάτιο, υποδηλώνοντας πιθανώς ένα ταφικό έθιμο. Τα ευρήματα εντοπίστηκαν σε μια περιοχή όπου ο Γκοντιό και η ομάδα αρχαιολόγων του ανακάλυψαν έναν μεγάλο τύμβο μήκους περίπου 60 μέτρων και πλάτους 8 μέτρων και πολυτελή ελληνικά ταφικά κτερίσματα. Χρονολογούνται από τις αρχές του 4ου αιώνα π.Χ., όταν Ελληνες έμποροι και μισθοφόροι ζούσαν στο Ηράκλειο. Η πόλη ήλεγχε την είσοδο στην Αίγυπτο στις εκβολές του στομίου του ποταμού Νείλου, όπου επιτράπηκε σε Ελληνες να εγκατασταθούν εκεί κατά την ύστερη φαραωνική περίοδο.
Μιλώντας για την ανακάλυψη του τύμβου, ο Γκοντιό ανέφερε πως «είναι ένα είδος νησιού που περιβάλλεται από κανάλια. Σε αυτά τα κανάλια βρήκαμε μια απίστευτη ποσότητα ευρημάτων από μπρούτζο, συμπεριλαμβανομένων πολλών αγαλματίδιων του Οσιρι, του αρχαίου αιγυπτιακού θεού της γονιμότητας. Σε εκείνο το νησί, κάτι είναι εντελώς διαφορετικό. Βρήκαμε εκατοντάδες κεραμικά. Το ένα πάνω από το άλλο. Αυτά είναι εισαγόμενα κεραμικά, κόκκινα με μαύρες φιγούρες από την Αττική». Ο Γκοντιό βρήκε επίσης εκτεταμένα στοιχεία πυρκαγιάς, υποδηλώνοντας μια «θεαματική» τελετή που οδήγησε στον αποκλεισμό των ανθρώπων από το να εισέλθουν ξανά στον χώρο. Ο τύμβος φαίνεται να ήταν σφραγισμένος για εκατοντάδες χρόνια, καθώς κανένα από τα αντικείμενα που βρέθηκαν δεν χρονολογήθηκε αργότερα από τις αρχές του 4ου αιώνα, παρόλο που η πόλη επιβίωσε για αρκετές εκατοντάδες χρόνια, μέχρι την καταστροφή της τον 8ο αιώνα μ.Χ. Οι δυνατότητες για περαιτέρω ανακαλύψεις είναι δελεαστικές καθώς, ακόμη και έπειτα από επαναλαμβανόμενες ανασκαφές τις τελευταίες δύο δεκαετίες, ο Γκοντιό εκτιμά ότι περίπου μόνο το 3% της περιοχής έχει εξερευνηθεί μέχρι στιγμής.